Neredeyse tam bir yıl önce, İstiklal Caddesi ve İstanbul, 14 Nisan’da hizmete giren İBB Miras sayesinde Casa Botter ile yeni bir sanat alanı kazandı. Üstelik Casa Botter, şehrin yeni ve veya yenilenen kültür sanat alanlarından sadece biriydi.
Yenilenen Moda İskelesi, bir kültür merkezine dönüşen Tünel’deki Metro Han, surların etrafında çökmeye başlayan üç tarihi evin restore edilerek Haliç Kültür Rotası’na kazandırılmasıyla ortaya çıkan Fener’deki Haliç Sanat Evleri, Mevlanakapı’daki Kara Surları Ziyaretçi Merkezi, Gülhane Parkı’nda çoğumuzun haberdar olmadığı 2000 yıllık Gülhane Sarnıcı, Beyazıt’taki İETT Troleybüs Kuvvet Merkezi’ni bir okuma ve çalışma alanına dönüştüren Kütüphane Troleybüs, Osmanlı’nın son dönemlerinde inşa edilen Cendere Su Pompa İstasyonu’nun yenilenmesiyle açılan Cendere Sanat Müzesi, 130 yıllık Hasanpaşa Gazhanesi’ni koruyarak Kadıköy’ün yeni kültür ve sanat mekanı haline gelen Müze Gazhane, belediyenin kültür sanat politikalarındaki değişimin örnekleri oldular.
İBB’nin Sanat Vizyonunun Parçaları
Bunların dışında yıllarca akaryakıt deposu olarak kullanılan fakat işlevlerini kaybettikten sonra kaderine terk edilerek atıl kalan Beykoz’daki siloların dönüşümü sonrası, Dijital Sanatlar Müzesi ile Doğa ve Bilim Müzesi gibi bölümleriyle öne çıkan Çubuklu Silolar, dünyanın en eski tersanelerden biri olan Osmanlı mirası Haliç Tersanesi’nde kapılarını açan İstanbul Sanat, restorasyon sonrası “Magnum İstanbul’da” sergisi ile bir sergi alanı haline gelen Bulgur Palas, önceki dönemlerde sadece yılın belli günlerinde kullanılırken yeni haliyle Tate’i ağırlayan bir modern ve çağdaş sanat alanı kimliğine sahip olan Artİstanbul Feshane, 1700’lerden itibaren barut üretimine geçen Ataköy Baruthanesi’nin modern yorumu Baruthane, artık bahçesinde film gösterimlerinin yapıldığı Sultan Abdülaziz’den kalma Taş Mektep, gündüzleri müze akşamları konser alanı olarak hizmet vermeye başlayan Anadolu Hisarı Müzesi gibi birçok nokta, İBB’nin sanata dair vizyonunun birer parçası olarak kültür ve sanat takipçileri ile buluştu. Buralardaki sergi alanlarında bağımsız sanatçılara da alan açıldı ve görünürlük sağlandı.
İBB, daha önce 2022’de yolunun kesiştiği ve artık “Artweeks Istanbul“ adıyla devam eden dokuzuncu Artweeks edisyonuna da son beş yılda hayata geçirdiği iki yeni sanat alanıyla, Dijital Deneyim Müzesi ve Taksim Sanat ile katılıyor. Dijital Deneyim Müzesi, bünyesindeki bir dijital çalışmayı 20-28 Nisan tarihleri arasında Artweeks Istanbul’un The Ritz-Carlton Residences’daki yeni yerine taşırken, Taksim Sanat ise etkinliğe özel yeni bir sergi açıyor.
Kapsayıcı ve İnteraktif: Dijital Deneyim Müzesi
İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraklerinden Kültür AŞ’nin Türkiye’nin en büyük sabit dijital deneyim merkezi olma iddiasıyla açtığı Sütlüce’deki Dijital Deneyim Müzesi, özellikle gençler ve çocuklar için kültür sanatta geleceği inşa etmeyi hedefliyor. 2000 metrekareye yayılan, 400 kişilik kapasiteye sahip müze, yenilikçi ve çağdaş yaklaşımlarla yerli yaratıcılığın küresel deneyimle buluşma noktası olmaya çalışıyor. Müzede, üç ve dört boyutlu deneyim olanağı sağlayan teknolojiler yer alıyor. Proje; hikaye anlatımı, bilgi alışverişi ve hayal gücüne teşvik gibi özellikleri ile öne çıkıyor.
Dijital Deneyim Müzesi (DDM) etkileşimli dijital işlere ev sahipliği yapıyor. Ziyaretçilere dinamik bir öğrenme ortamı sağlamaya ve etkileşimli teknoloji deneyimini tam anlamıyla sunabilmeye odaklanıyor. Bu doğrultuda dijital medya, sanal ve artırılmış gerçeklik, dokunmatik ekranlar gibi farklı etkileşimli teknolojik ögelere yer veriyor. Bu teknolojilerin başında “Yapay Zekâ”, “Sanal Gerçeklik”, “Etkileşimli Ekranlar”, “Kızılötesi” ve “Derinlik Algılama Sensörleri” bulunuyor.
Tesla ile Sanal Gerçeklik Odası’ndan Bir Kesit
Teknolojinin, kültür ve sanatla iç içe geçtiği bir atmosferde katılımcılar için dijital sanatı deneyimleme şansı yakalayacakları interaktif ve kapsayıcı bir yolculuk vaat ediliyor. Bu yolla ziyaretçilerin öğrenirken eğlenmeleri, keşfederken yeni perspektifler kazanmaları sağlanıyor. Müze deneyim odaları aracılığıyla, ziyaretçilere sadece gözlem yapma fırsatı sunmakla kalmıyor, aynı zamanda onları sanatın ve teknolojinin merkezine yerleştiriyor. DDM, tıpkı orijinal mekanında olduğu gibi Artweeks Istanbul’da da her profilden katılımcının farklı bir deneyim yaşamasını amaçlıyor. Artweeks Istanbul’a da müze bünyesindeki Sanal Gerçeklik Odası’ndan bir kesit ile iştirak ediyor.
Sanal Gerçeklik Odası, Dijital Deneyim Müzesi’nin VR çalışmalarının kalbi niteliğinde. Alışılmışın dışında bir sanal gerçeklik deneyimi sunan odada ziyaretçiler, birbirlerinin avatarlarını görebiliyor, sanal dünyada dolaşırken etkileşim kurabiliyor. Bu özellik, deneyimin sosyal bir boyut kazanmasını ve ziyaretçilerin deneyimi daha zengin duyularla tecrübe etmelerini sağlıyor.
Zamanın Ötesinde Bir Mucit: Nikola Tesla
DDM, Artweeks Istanbul’da Sanal Gerçeklik Odası’ndaki Zamanın Ötesinde: Nikola Tesla adlı deneyim ile yer alıyor.
Sırp asıllı Amerikalı mucit, fizikçi ve elektrofizik uzmanı Nikola Tesla, dünyadaki bilim ve teknolojiyi tam anlamıyla kökünden değiştirebilecek birçok buluşa imza atmasına rağmen yeni yeni iadei itibarı yapılan bir isim. Özellikle elektriğin kablosuz taşınabileceğini bulması dehasının en büyük kanıtı. Edison ile amansız bir bilimsel mücadele yaşayan, elektrik üzerine sayısız deneyler ve buluşlar yapan ve Ocak 1943’te patentlerini aldığı kendisine ait 700 buluşla “en çok patent sahibi kişi” olarak dünya tarihine geçen Tesla; floresan lambanın, neon ışıklarının, hız-ölçerin, otomobillerdeki ateşleme sisteminin, elektron mikroskobunun ve mikrodalga fırının da mucidi. Bir gün Niagara Şelalesi’nden elektrik elde edeceğini söylediğinde kimsenin inanmadığı ancak ilk hidroelektrik santrali buraya kuran, tüm dünyaya ücretsiz elektrik dağıtımı hayalini gerçekleştiremeden kaybettiğimiz Tesla’yı Hollywood 2020 yapımı bir filmle, Elon Musk ise elektrikli otomobillerine adını vererek onurlandırdı. Dijital Deneyim Müzesi de bu bilim insanını ziyaretçilerine artırılmış ve sanal gerçeklik ile yakından tanıtıyor.
Zamanın Ötesinde: Nikola Tesla’da katılımcılar; yaklaşık 9,5 dakika süren VR deneyimine karanlık ve şimşekli bir gecede başlıyor. Bu şimşekli gece ise Tesla’nın doğduğu gece. Gün dönümü ile birlikte Tesla’nın eğitim hayatına şahit olduktan sonra, Amerika yolculuğuna eşlik ediliyor. Tesla’nın yalnız doğası ve karmaşık bilinçaltının keşfedildiği deneyimde, güvercinlerden patentlere, dev çarklardan bobinlere pek çok imge görülüyor.
Zamanın Ötesinde: Nikola Tesla’nın proje yöneticisi Neslihan Kaya; teknik yöneticisi Tarık Çekemoğlu; hikaye ve konsept tasarımcıları Birol Erdoğan ile Mehmet Gür; sanat yönetmeni Ümit Baycan; grafik sanatçıları Ece Tunca, Fadi Şerif, Hakan Özdemir, Mehmet Gür, Yiğit Mehmet; üçboyut sanatçıları Yiğit Mehmet, Hüseyin Demirtaş; prodüksiyon sorumlusu Onur Güngörmez, grafik tasarımcıları Esin Güler ve Ümit Baycan; illustratörü Esin Güler; müzik ve ses tasarımı Deniz Yurtdaş, animasyon stüdyosu Project İstanbul, stratejik iletişim ve içerik danışmanı Sinem Özcan, proje mimarı Burcu Övündür. Astel Profesyonel Görüntü Sistemleri’nin teknolojik ortaklığındaki proje TUCE Investment ve Project İstanbul tarafından gerçekleştiriliyor.
Şehrin Kalbi: Taksim Sanat
Günümüz İstanbul’unun merkezi kabul edilen Taksim’de bir kültür sanat durağı Taksim Sanat. M2 hattı ve füniküler ile otobüs duraklarının buluştuğu Taksim metro istasyonun içinde konumlanan Taksim Sanat, İBB Kültür AŞ’nin kamusal sergi alanı olarak faaliyet gösteriyor. Bulunduğu kozmopolit ve yoğun trafiğe sahip konum ve sahip çıktığı farklı sanat disiplinleri sayesinde çok farklı ve çeşitli izleyici profiline kapılarını açıyor. Hatta kimi izleyiciler için belki ilk kez günümüz sanatıyla ve sanatçılarıyla bir karşılaşma alanı yaratıyor. Güncel sanat dünyasına ve özellikle genç sanatçılara öncelik vererek, dinamik bir kürasyonla hizmet vermeye devam ediyor.
Özellikle özgün ve bağımsız sanatçıları odağına alan Taksim Sanat, sanatçıların izleyicileriyle buluşmalarına olanak sağlayan ve sanatçıları sektöre taşımayı kolaylaştıran bir alan yaratmayı hedefliyor. Bunun yanında sektörün önde gelen isimlerinin sergilerine de ev sahipliği yaparak hem her yaş grubundan sanat izleyicisine ulaşmayı hem de güncel ve çağdaş sanatın dinamiklerini yakalamayı ön plana alıyor. Çağdaş, dijital ve geleneksel sanat ile kamuyu buluşturmayı amaçlıyor.
Taksim Sanat Artweeks Istanbul’a “Bahar”ı Getiriliyor
Taksim Sanat kendi sergi alanında şu anda Gençlere Alan Açık: Medya Sanatı Yarışması’nda dereceye giren işleri sergiliyor. Türkiye’nin dört bir yanından gelen başvurular arasından seçilen işler 3 Mayıs tarihine kadar burada ziyaretçileri bekliyor. Taksim Sanat, Artweeks Istanbul’da ise “bahar ve yeniden uyanış” temasıyla yer alıyor. Doğanın yeniden canlanışını ve tazelenişini aktaracak bir kürasyon sunarak etkinliğin katılımcılarını umut dolu bir dünyaya davet ediyor.
Çalışmalarını film, video ve yeni medya alanında sürdüren Başak Kaptan; resimlerinde gündelik yaşamdan sorunların ve çözümlerinin dinamik akışından etkilenerek bunları zihninin karanlık tarafında oluşturduğu yansımalarla renk, çizim ve leke gibi kalıntılarla bütünleştiren Cenkhan Aksoy; Akbank 37. Günümüz Sanatçıları Sergisi’nde (2019) ve 7. İstanbul Rotary Sanat Yarışması Sergisi’nde (2017) yer alan Esra Oskay ve son olarak Commagene LAR’daki Artemis heykeli ile gündeme gelen illüstratör, tasarımcı ve sanatçı Meltem Şahin gibi isimlerin bir araya geldiği sergide, her bir sanatçı kendi özgün perspektifiyle baharı ve uyanışı yorumlayarak işlerini seyircilerle buluşturuyor.
Esra Oskay imzalı 2020 tarihli kurşun döküm neo-Osmanlı çiçek motiflerinden oluşan Kurşun Gibi Ağır ve Meltem Şahin imzalı 2018 tarihli video serisi Caught Up In Another, Artweeks Istanbul’da Taksim Sanat’a ayrılan alanda sergilenecek işlerden bazıları. Taksim Sanat, bu etkinlikle doğanın canlılığını sanatın evrensel diline dönüştürerek izleyicilere ilham verme ve duygusal bir deneyim sunma amacı taşıyor.
