Murat Daltaban Haziran ayında kaleme aldığı yazıda : “Tiyatro doğanın gücüyle büyü oluşturabilen bir hikaye anlatma sanatıdır. Salonların dışı tiyatroyu kendi doğasında tekrar yaratmaya olanak sağlayacaktır. Mitler, masallar, kurgu hikayeler anlatıldıkça insanlar birbirine ve doğaya daha yakınlaşacak ve yabancılaşmalarından kurtulacaklardır. Pandemi doğayla gelen bir sınav; bu sınavı doğayla bir birlikte, doğayı anlayarak aşabiliriz.” diyor. Odağına bu düşünceleri alarak ve DOT’un her yaptığı işin özünde olan doğru bir içsellik bilinciyle oluşturulan bir yeni proje Kemerburgaz Orman Tiyatro Projesi.
DOT neden Ormanda Tiyatro sorularına şöyle cevap veriyor:
“2020’de pandemiyle gelen darbe en şiddetli şekilde kapalı alanlarda yapılan sanat kurumlarını vurdu. Üretime yönelik çabalar devam ederken bu eserlerin izleyicisiyle nasıl buluşacağı problem olarak karşımızda duruyor. Yaratıcı ekipler teknolojinin getirdiği yöntemleri kullanmaya çalışıyor. Fakat teknolojinin eserle organik birlikteliği bu platformlarda çözülmesi gereken başka bir problem. Çünkü bu problemin üstünden atladığınız takdirde ortaya çıkan melez ürün kıymetini kaybedip, ticari bir kimlik kazanıyor. Bu da eserin kıymetine yabancılaşmaya sebep oluyor. Bu kimliksizleşmenin en büyük etkisi de tiyatroda kendini gösteriyor. Tiyatro yapısı gereği bireyselleşmenin yerine kitleyi koyduğu ve bireylerin omuz omuza bir bütünün parçaları olarak sağladığı bir ritüel dinamiğinden güç aldığı için, pandeminin dinamiğinin tam tersine işliyor. Pandeminin mekansal mesafe zorunluluğu getirmesi tiyatroda mekanın düşünülmesini zorunlu hale getiriyor. Bu bağlamda, “değişmeyen sabit” olan mekanı kaybediyoruz. Fakat tiyatronun diğer “değişmeyen sabit”i “zaman” hala elimizde… “Şimdi ve burada”da var olan tiyatro sanatı, pandemi sebebiyle yeni bir mekan düzeni zorunluluğunu talep ediyor. Bu mekan düzeninin, tiyatronun temel motivasyonuna ters düşmemek şartıyla birlikteliği yeniden yaratması gerekiyor. DOT bu konu üzerine karantina süresince düşündü, görüş aldı, proje geliştirmenin yollarını tartıştı. Çözüm isteyen temel sorunun “mekan düzenleme” olması bizi mimarlarla görüşmeye yönlendirdi. DOT ilk gününden itibaren oyunlarının, en küçükten en büyüğe “mekan” ve geçmişten geleceğe “zaman” ilişkisini düşünmekte özen göstermiştir. Anlattığı hikayelerin çözümlemelerinde karşılaştırmalı bir yöntem kullanmıştır. Yine bu bakış tarzıyla mekanın ve zamanın “şehir ve dünya” ilişkisini de göz önünde bulundurarak geçmişten gelen bilgiyle, tiyatro geleneklerini inceleyerek bir sonuca varmaya çalıştık. DOT, salonların dışına çıkıp, şehrin en gizemli yerlerinden biri olan ormanda hikayelerini anlatmaya devam etmek üzere ORMANDA TİYATRO teklifini hazırladı. ORMANDA BİR TİYATRO HAYAL EDİYORUZ! Ormanda Tiyatro, şehrin insanına dünyaya daha önce bakmadığı bir gözle bakma imkanı sunacak, duvarsız, gökyüzünün ve yıldızların altında… Hayalimiz ormanda bir tiyatro köyü kurarak, güçlü bir kültür sanat ortamı yaratmak ve geleceğe ilham olmak. Profesyonel tiyatro üretimi ve eğitimler için tasarlanmış kırsal bir alan. Ormanda, açık havada, doğanın orta yerinde, nefes alan, dramatik, büyülü bir sanat çatısı. Çimlere serilmiş örtülerle, battaniyelerle veya yere atılmış minderler, katlanır sandalyelerle boş bir alanı büyülü bir sahneye dönüştürmek. Ahşap binanın içinde, dışında; çimlerin üzerinde, ağaçların arasında, kocaman bir oyun alanı yaratmak. 5 Şehre yakın ama içindeyken dışarıyı unuttuğumuz, insana iyi gelen doğa ve tiyatronun bir araya gelerek gücünü arttırdığı bir sanatla yaşam alanı. Pandemi dönemi için etkili bir çözüm önerisi sunan, sonrası için de etkisi devam edecek, kalıcı bir üretim / gösteri / eğitim mekanı. Ormandan şehre yayılan güçlü bir enerji ve sanat hareketi!
Tüm dünyada ve şehrimizde pandemiden olumsuz etkilenen kültür-sanat hayatı için İstanbul’a yeni bir enerji getirecek, güçlü bir gösteri alanı hazırlıyoruz. İstanbul’a açık havada, doğanın içinde, sanatçısı ve seyircisiyle birlikte çoğalan, güçlenen, nefes alan, çevresine ve şehrin insanlarına faydalı bir kültür-sanat ortamı kazandırıyoruz. İstanbul’un sahip olduğu iklim koşulları nedeniyle uzun süren sıcak hava dönemlerini avantaja çeviriyor, pandemi nedeniyle insanlarda oluşan tedirginliğe ve zorlaşan kapalı mekan koşullarına yenilikçi bir çözüm önerisi sunmuş oluyoruz. Açık hava ve dış mekan sanat formunda gelişen ve gelişecek olan performans stili, tasarım estetiği ve üretim uygulamalarını öne çıkarıyor, bu alandaki çalışma/üretim/ yaratım ortamını hem şehrin kültür sanat camiasına hem de uluslararası platformlara açıyoruz. Ormanda Tiyatro gösterileri esnasında sanatçı-seyirci ilişkisini farklı bir şekilde yeniden konumlandırma fırsatı sağlıyoruz, her iki taraf için de daha fazla katılım ve daha fazla etkileşim alanı sağlıyoruz. Ormanda Tiyatro ile uluslararası ortak yapım ve üretim projeleri ve artist residency programları geliştirme olanağı yaratıyoruz. Ormanda Tiyatro ile -birkaç tiyatronun birlikte hareket edeceği ve alan sahibi olabileceği bir tiyatro köyü fikri olarak planlanabilirse ve bu festival için özel fonlama yapılabilirse- yaz aylarında bir tiyatro-dans-performans festivali oluşturabiliriz.
Ormanda Tiyatro, İstanbul’dan yurtiçine ve uluslararasına yeni bir tiyatro hareketi yaratabilir, tüm Avrupa’nın dikkatini çekebilir. Pandemi dönemi ve sonrasında birçok ortak yapım projesi bu alanda gerçekleştirilebilir.
NEDEN ŞİMDİ?
Pandeminin 6 ay ile 3 yıl arasında artan ve azalan bir grafiği olacağı düşünülüyor. Bu şartlarda tiyatro sanatının şiddetli darbelerle karşı karşıya kalması bekleniyor. Kapalı mekanların tiyatroyu ve sanatın diğer dallarını olanaksızlaştırdığını gözlüyoruz. Ormanda Tiyatro, seyirci için açık havada ve mesafeli bir yerleşim olanağı fikri üzerine kurgulanıyor. Türkiye’de gösteri sezonu kapalı mekanlarda 6 ay ile sınırlıyken, aslında sıcak mevsimlerimizin uzunluğu ve açık havada gösteri yapabilmek, pandemi dönemi ve sonrası için büyük bir avantaj. Bugünün tiyatrosunun temellerinin atıldığı antik Akdeniz tiyatrolarının açık alanlarda konumlandığını biliyoruz, tarihin bize taşıdığı bu coğrafi avantaj, kolektif belleğimizi de harekete geçirecek. Ormanda Tiyatro, gösteri ve etkinliklerini Nisan-Kasım ayları arası rahatlıkla dışarıda yapabilecek, kış aylarında da hem kapalı alanı hem de açık alanı ile hem performans hem de eğitimlerine devam edebilecek.
SANAT-SEYİRCİ-ŞEHİR AÇILARINDAN GELİŞİME KATKISI NEDİR?
Ormanda Tiyatro, pandemi nedeniyle değişen dünyanın yeni koşullarında tiyatro yapmayı sürdürmeyi sağlıyor. Ormanda Tiyatro, pandemi nedeniyle seyircide oluşan kapalı mekana girme endişesi fikrini ve duygusunu rahatlatacak. Pandeminin yarattığı tüm etkilere karşı rahatlatıcı bir öneri olan açık hava gösterilerine yenilikçi, etkili, heyecan verici bir çözüm olacak. Ormanda Tiyatro ile insan-doğa ve seyirci-açık alansanat ilişkileri güçlenecek. Kapalı salonlar ve konvansiyonel yapıdan uzaklaşmayı, insandoğa ilişkisini sanatla birlikte yeniden düşünmeyi sağlayacak. Yabancılaştığımız, kaybettiğimiz, ihtiyaç duyduğumuz birçok kavramı yeniden düşünmemize aracı olacak, bakış açımızı tazeleyecek.
ORMANDA TİYATRO ALANINDA NELER OLACAK?
Oyun prodüksiyonları Kapalı ve Açık alanda sahnelenecek farklı konseptlerde farklı saatlerde oyunlar Oyun okumaları Profesyonel tiyatro alanında ve konularında toplantı / buluşma / konuşma / panel serileri Çocuklar / Gençler / Yetişkinler / İş İnsanları için atölyeler Tiyatro sanatına dair pek çok farklı alanda drama, dans, ses, konuşma, beden kullanımı gibi farklı atölyeler Gösteri Sanatlarının profesyonelleri için özel tiyatro atölyeleri Yurtdışından ve yurtiçinden özel tiyatro insanlarının vereceği özel atölyeler Yeni metin ve oyun yazma atölyeleri Çeşitlilik (diversity), Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, Kadın Hakları konularında özel içerikli atölyeler, buluşmalar, konuşmalar Çevre yerleşim alanlarından çocuklar, gençler, kadınlar gibi farklı grup ve sınıfları bir araya getiren özel drama atölyeleri.
