Sanat pratiği seramik, resim ve deseni kapsayan Elif Uras’ın, kadın emeğini tarihsel ve maddi kültür bağlamında yeniden düşünmeye davet eden kişisel sergisi Ellerinde Toprak, sanatçının New York’ta torna ve elde şekillendirme teknikleriyle ürettiği seramik işlerini izleyiciyle buluşturuyor. Sanatçının Osmanlı’dan günümüze Türk çiniciliğinin kalbi olan İznik’te döküm yöntemiyle ürettiği eserleri ise, bu sergide ilk kez bir araya geliyor.
Uras’ın kadın bedeninden esinle biçimlendirdiği hacimli vazolar, figüratif ve soyut öğeleri aynı potada eritiyor. İslam sanatının geometrik ritminden ilhamla geliştirdiği optik desenler, sanatçının yaşadığı coğrafyaya özgü Neolitik kil figürlerinden esinlenen formların üzerinde dalgalanıyor. Astar, yıkama, sıraltı boya ve altın yaldız gibi tekniklerle zenginleştirdiği yüzeyler; dokulu, katmanlı ve rölyefi andıran etkiler yaratıyor.
Sergide yer alan seramik heykeller, tabaklar ve tabletler; kadın emeği, dayanışma ve destek temalarını öne çıkarıyor. Türkiye’de kadınların yalnızca yüzde 30’unun resmi istihdamda yer aldığı mevcut sosyoekonomik bağlamda bu temalar daha da derinleşiyor. Uras, Anadolu kadınları ile altın arasındaki tarihsel ilişkiyi yeniden yorumlarken, bu değerli madeni ataerkil iktidar sembolü olmaktan çıkarıp görünmeyen kadın emeğinin simgesi olarak konumlandırıyor.
Fotoğraf: Kunning Huang
Sanatçı, bölgenin tarih öncesi, Antik Yunan, Roma ve Bizans dönemlerinden ilhamla, bastırılmış ya da unutulmuş kadın anlatılarını gün yüzüne çıkarıyor; bu hikâyelerin izlerini, zamana direnen kültürel soylarda sürüyor. Yaldızla boyanmış kadın figürleri, seramik yüzeylerde ev içi emekten tarıma, dokumacılıktan çömlekçiliğe kadar uzanan kültürel üretim biçimlerinin taşıyıcısı olarak beliriyor. Elif Uras, sıklıkla görünmez kılınan bu emek biçimlerini direnç, süreklilik ve dayanıklılık anlatılarına dönüştürerek, onları mitik ve zamansız bir forma kavuşturuyor.
Kale Tasarım ve Sanat Merkezi’nin (KTSM) desteğiyle gerçekleşen Ellerinde Toprak, 8 Kasım dek, pazar Galerist’te görülebilir.
