Kültür sanat dünyamızda iz bırakmış sergilerin perde arkasını ortaya çıkarmak üzere kurgulanan “Sergin mi var, derdin var” söyleşi dizisi, 29 Haziran Pazartesi günü, 2017 yılının en parlak sergilerinden biri olan “Yusuf Franko’nun İnsanları: Bir Osmanlı Bürokratı’nın Karikatürleri”ni konuk ediyor.
“Kozmopolit ve Batılı Pera”nın Hikâyesi
19. yüzyıl sonlarında bürokrat ve yetenekli bir Levanten’in kendi sosyal çevresini konu edinen karikatür albümünden üretilen ve Koç Üniversitesi Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezi’nde (ANAMED) açılan sergi, görsel malzemenin toplumsal tarihe dair farklı okumalara ne kadar elverişli bir ortam sunduğunu gösterirken, öte yandan bir fikrin temsilinde tasarımın gücünü ortaya koyuyordu. Şüphesiz ki Ömer Koç Koleksiyonu’nda bulunan bu albümü oluşturan karikatürler yetenekli bir elden çıkmıştı ve yan yana duvara asılsalar da güzel bir sergi olurdu. Ancak bu karikatürleri 19. yüzyıl sonunda Beyoğlu’nun toplumsal yapısını çözümlemek için bir araç olarak görmek, sergiyi bu fikir üzerine kurmak ve tasarlamak, serginin benzersiz olmasını sağlamıştı. Böylece “Kozmopolit ve Batılı Pera”nın hikâyesi, aktörlerin birbirleriyle ilişkileri üzerinden anlatılırken albümde görünmeyenlerin yarattığı boşluğa dikkat çekilebilmiş ve Beyoğlu’nun dönüşüm öyküsünü bir bütün olarak göstermek mümkün olmuştu.
(Dijital ortamda gerçekleşecek etkinliğie kayıt olmak için tıklayın: https://atso.xyz/GOkZK Kaydınızı yaptıktan sonra email adresinize gelecek postadaki “Join Link” ibaresine tıklayarak program saatinde canlı yayına ulaşabilirsiniz.)
Serginin Öyküsü
Bu buluşmada, Bahattin Öztuncay küratörlüğünde hazırlanan serginin öyküsünü sergi koordinatörü Ebru Esra Satıcı, sergi danışmanı ve metin yazarı K. Mehmet Kentel ve sergi tasarımcısı Yeşim Demir Pröhl ile konuşacağız.
Ebru Esra Satıcı: Lisans eğitimini ODTÜ Felsefe ve Siyaset Bilimi bölümlerinde, yüksek lisans eğitimlerini ise sanat tarihi ve uluslararası performans araştırmaları alanlarında Koç Üniversitesi, University of Amsterdam ve University of Warwick’de tamamladı. Yaklaşık altı yıl boyunca Koç Üniversitesi ANAMED’de etkinlik koordinatörü, sergi koordinatörü ve galeri küratörü gibi farklı unvanlarla görev yaptı. Yusuf Franko’nun İnsanları ve Tarihin Merkezine Seyahat gibi sergilerin yanı sıra, uluslararası akademik etkinliklerin ve bazı ANAMED yayınlarının koordinatörlüğünü üstlendi. Eylül 2019’dan bu yana Vehbi Koç Vakfı’nın sergi mekânı Meşher’de küratör olarak çalışıyor; Meşher’in güncel sergisi Alexis Gritchenko – İstanbul Yılları’nın küratörlüğünü Şeyda Çetin ile birlikte üstlendi.
K. Mehmet Kentel: Doktorasını 2018’de University of Washington’dan, “Assembling ‘Cosmopolitan’ Pera: An Infrastructural History of Late Ottoman Istanbul” başlıklı teziyle aldı. 2019 başından beri İstanbul Araştırmaları Enstitüsü’nde Araştırma Projeleri Yöneticisi olarak çalışıyor ve YILLIK: Annual of Istanbul Studies dergisinin sorumlu editörlük görevini yürütüyor. Araştırmaları geç Osmanlı İstanbul’unun çevresel ve altyapısal tarihi üzerine yoğunlaşan Kentel, 2017 yılında “Yusuf Franko’nun İnsanları: Bir Osmanlı Bürokratı’nın Karikatürleri” sergisinin danışmanlığını ve metin yazarlığını, 2019’da İstanbul Araştırmaları Enstitüsü’nde açılan “Hafıza- i Beşer: Osmanlı Yazmalarından Hikâyeler” sergisinin küratörlüğünü yaptı.
Yeşim Demir Pröhl: 1992’de Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Grafik Ana Sanat Dalı’ndan mezun oldu. 1992-2002 arasında Young and Rubicam Reklamevi, Repro ve RPM Radar/CDP Europe’da sanat yönetmeni ve yaratıcı yönetmen olarak görev yaptı. 1993-2013 yılları arasında Grafikerler Meslek Kuruluşu (GMK) sergilerinde çeşitli kategorilerde birçok ödül kazandı. 2003’te İstanbul’da Demir Tasarım’ı kurdu. 2005-2011 yılları arasında Grafik Tasarımcılar Meslek Kuruluşu yönetim kurulu başkanlığı görevini yürüttü. 2011-2013 ve 2013- 2015 dönemlerinde Dünya Tasarım Konseyi (ico-D – eski adı ile ICOGRADA) yönetim kurulunda görev yaptı. MSGSÜ Grafik Ana Sanat Dalı’nda öğretim görevlisi olan Demir, GMK, AWDA, EMZIN, Yahşibey Çalıştayları, Grafist 14, Tayvan Uluslararsı Tasarım Yarışması gibi ulusal ve uluslararası yarışmalarda jüri üyeliği yaptı, çeşitli etkinliklerde ve üniversitelerde konferanslar verdi, çalıştaylar yönetti. 2. Uluslararası İstanbul Tasarım Bienali Danışma Kurulu’nda yer aldı. Mesleki üretimine ağırlıklı olarak yayın tasarımı, sergileme tasarımı ve görsel kimlik tasarımı alanlarında Demir Tasarım bünyesinde devam ediyor.
