Kişisel deneyimlerini referans alarak sınıf, aidiyet, cinsel yönelim ve kimlik ayrımcılığı gibi konular üzerine fotoğraf ve video serileri üreten Cansu Yıldıran’ın ilk kişisel sergisi, Vargit Çiçekleri, Sarıyer’deki Hara’da açıldı. Sergide sanatçının 2015’te başladığı Mülksüzler serisinin farklı dönemlerinde çektiği iki yüze yakın fotoğrafı yer alıyor. Küratörlüğünü Onur Hamilton Karaoğlu ve Serkan Kaptan’ın yaptığı sergi, 18 Aralık tarihine kadar açık olacak.
Vargit Çiçekleri, Yıldıran’ın Karadeniz’in yaylaları, köyleri ve zorlu coğrafyasındaki kadınları
ve doğayı merkeze alarak kimlik, aidiyet gibi kavramların olmadığı bir dünyada, bu öznelerin bir araya
gelerek kurguladığı hayatta kalma biçimlerini araştırıyor. Aynı zamanda, “ev” fikri, ilişkiler, anılar ve
psikolojik perspektifler yoluyla mekânda fiziksel bir boyuta dönüşüyor.
Begüm Fırat Özden ve Ayça Yüksel tarafından kaleme alınan sergi metninde şu ifadelere yer veriliyor:
“Bu fotoğraflar ailesinin dikili bir ağacının dahi bulunmadığı Kuşmer’de çektiği fotoğraflar, kadınların,
hayvanların ve coğrafyanın ataerki ve özel mülkiyet kurumuna sırtını yaslayan mülksüzleştirme güçleriyle nasıl başa çıktığını anlatır. Yıldıran’ın gözü yaylayı huzursuz bir peyzaja; burada yaşayan insan ve insandan ibaret olmayan varlıkları da grotesk bedenlere çevirir. Kapkaranlık gecenin içerisinde patlayan flaşla bir an parlayan çehreler ve engebeli manzara içerisinde eğilip bükülerek biçimsizleşen bedenler Yıldıran’ın kişisel konar-göçer tarihine bakışımızı yönlendirir.”
Haravan Misafir Sanatçı Programı’nın ilk katılımcısı olan Yıldıran, üç ay boyunca Hara’da kalarak bu sergi kapsamında mekâna özgü pek çok fotoğraf-heykel yerleştirmesi üretiyor. Hara’nın farklı katlarında fotoğraflar şekil değiştiriyor ve yeni formlar kazanıyor, böylece mekânda fotoğraf yoluyla alternatif bir anlatı ortaya çıkıyor. Sergi, geçmişi, kurmaca ve gerçekliğin kesiştiği bir bakış açısı ile yeniden düşünmeye davet ediyor.
Sergi küratörlerinden Onur Hamilton Karaoğlu ise Vargit Çiçekleri sergisiyle ilgili şu cümleleri kaleme alıyor:
“Mülksüzler serisi için yıllar süren çaba ve fotoğrafların geçtiği dünya ile ilgili söz söyleme tutkusu,
Yıldıran’ın pratiği hakkında pek çok ipucu da veriyor. Yıldıran, fotoğrafı bir kimlik talebine dönüştürüyor. Bu talebi yerine getirmek ise, başka türlü bakmak ve anlamak mümkün. Gündelik hayatın içinde görmek zorunda kaldığımız şey değil hakiki olan. Hakikat, fotoğrafın işaretlediği anda asılı kalan tanımadığımız, yabancı bir ışık, neden veya varoluş. Bu yüzden, Yıldıran’ın gördüğü dünyaya
baktığımızda, kendine yer edinmek için uğraşan özneler ile karşılaşıyoruz. Kimliğini, kökeni arayan
azınlıklar; evini, ailesini bulmaya çalışan kuirler; hakları uğruna mücadele eden insanlar, onlar için özenle düşünülmüş güvenli alanlarını kuruyorlar fotoğraf dilinde.”
Cansu Yıldıran
Cansu Yıldıran‘ın pratiği, yuva arayışında, ısrarlı ve tutkulu bir yolculuk olarak görülebilir. Yuva kavramının durakları da beden, mekan, duygu, arkadaşlar ya da topluluklar olabilir. Yıldıran, yaşadığı hayattan yola çıkarak, kamerası ile hikayeleri takip eder ve normatif olmayan yeni hikayeler kurmayı dener. Ritüeller, masallar ve sahneler işlerine sıklıkla kaynaklık eder. İşlerinin çıkış noktası kendi deneyimleri olsa da, toplumsal hareketlerden, kolektif hafızadan ve sözlü tarihten ilham alır. İşlerinin üretimi, yıllara yayılarak katmanlaşır, derinlik kazanır.
Yıldıran, Mülksüzler ve Fathom fotoğraf serileriyle, 2024 yılında Hollanda’daki Fotografiemuseum
Amsterdam(FOAM)’ın Yetenek ve Pride Photo Foundation ödülleri ile 2022 yılında Women Photograph Project Grant Ödülü’nü kazandı. 2021 yılında, küresel LGBTİ+ çevrimiçi aktivizm ağı olan All Out Photography Ödülü’nde direniş kategorisinde birinci oldu. Yıldıran, 2021 PH Museum Photography Grant Ödülü’ne ve 2018 World Press Photo Joop Swart Masterclass’a seçildi.
Yıldıran, Fotografiemuseum Amsterdam(FOAM), Selanik Fotoğraf Müzesi, Pera Müzesi, Münih’teki
Pinakothek der Moderne, Eskişehir’deki Odunpazarı Müzesi, Elgiz Müzesi, Leica Galeri, Fransa’da Arles Fotoğraf Festivali, İsviçre’deki Verzasca Foto Festivali gibi pek çok müze ve festivalde eserlerini
sergiledi. Fotoğrafları, Visa Woman Paper, British Journal of Photography, Dazed Magazine,
Washington Post, Bloomberg ve The Guardian gibi yayınlarda yer aldı.
