Türkiye çağdaş sanatının öncü isimlerinden İpek Duben’in erken dönem desenlerine odaklanan ’70- başlıklı kişisel sergisi, 22 Kasım 2025 – 3 Ocak 2026 tarihleri arasında Galerist’te izleyiciyle buluşacak. Farah Aksoy ve Amira Arzık küratörlüğündeki sergi, Duben’in 1970’lerde başlayan üretimindeki temel estetik ve düşünsel yönelimleri görünür kılarak sanatçının çok katmanlı pratiğine yeni bir ışık tutuyor.
İpek Duben’in 1970’lerdeki Arayışlarına Yeni Bir Bakış
’70- , sanatçının 1970’lerde ürettiği desenleri merkeze alırken, bu dönemin Duben’in sonraki yıllardaki resim, yerleştirme ve performans çalışmalarına nasıl zemin hazırladığını kapsamlı bir biçimde inceliyor. Sergide yer alan desenler, çizginin Duben için yalnızca bir temsil aracı değil, aynı zamanda düşünmenin, hissetmenin ve mekânı kavramanın bedensel bir yolu olduğunu ortaya koyuyor. 1969’da Siyaset Bilimi doktorasını sanat uğruna yarıda bırakan Duben, 1972–1976 arasında New York Studio School’da aldığı eğitimle pratiğinde radikal bir dönüşüm yaşadı. Bu yoğun eğitim sürecinde figüratif çalışmalar ile soyut jestler arasında kurduğu ilişki, onun çizgiyi bir düşünme biçimi olarak görmesini sağladı.
New York’tan İstanbul’a: Sessiz Ama Kararlı Bir Üretim Dönemi
New York sonrası İstanbul’a dönen Duben, akademik çevrelerin dışında ama onlarla sürekli diyalog hâlinde üreterek sezgisel bir yolculuğa çıktı. Farklı malzemeler, yüzeyler ve beden-mekân ilişkileri üzerinde çalıştığı bu dönem, sanatçının çok yönlü pratiğinin temellerini oluşturdu.
’70- sergisi, bu erken dönem desenleri bir “hazırlık aşaması” olarak değil, sanatçının görsel düşünce süreçlerinin bizzat kendisi olarak ele alıyor. Duben’in “espas çalışan bir sanatçı” tanımı, çizgiyle renk; figürle yüzey; bedenle mekân arasındaki geçişlere odaklanan bu eserlerde güçlü biçimde hissediliyor. Bu erken çizgisel duyarlılık, 1990’lardaki katmanlı yüzey araştırmalarına ve 2010’larda ürettiği tuval çalışmalarındaki bedensel gerilime uzanan bir sürekliliğin habercisi niteliğinde.
İpek Duben’in Köklerine Yolculuk
Sergi, Duben’in imza niteliği taşıyan işleriyle erken desenleri arasında bir köprü kurarak sanatçının düşünsel ve biçimsel evrimini gözler önüne seriyor. İzleyici, çizimin yalnızca bir başlangıç değil, Duben’in kavramsal ve bedensel araştırmasının merkezindeki temel unsur olduğunu yakından deneyimliyor.
İpek Duben
1937 doğumlu İpek Duben, Türkiye’nin en önemli çağdaş sanatçılarından biri olarak hem akademik hem de sanatsal üretimiyle geniş ve kalıcı bir etki alanı oluşturmuştur. Arnavutköy Amerikan Kız Koleji’nin ardından Agnes Scott College’da Felsefe, Chicago Üniversitesi’nde ise Siyaset Bilimi eğitimi alan Duben, 1969’da doktora tez aşamasındayken yönünü tamamen sanata çevirme kararı aldı. 1972–1976 yılları arasında New York Studio School’da aldığı sanat eğitimi, onun pratiğinde belirleyici bir kırılma noktası oldu ve ilerleyen yıllarda şekillenecek disiplinlerarası yaklaşımının temellerini attı.
Duben’in kişisel sergileri arasında Retrospektif: Ten, Beden, Ben (Salt Beyoğlu, 2021–2022), Melekler ve Soytarılar (Pi Artworks, 2020), Onlar/They (Fabrica Brighton, 2017; Salt Galata, 2015), Türk Nedir? (The Agency London, 2013) ve Ödünç Nesneler (Gallery Zilberman, 2011) yer alıyor. Sanatçının eserleri aynı zamanda 13. ve 18. İstanbul Bienali’nin yanı sıra The British Museum, Frieze London, 4. Uluslararası Mardin Bienali, İstanbul Modern ve birçok önemli uluslararası sergide gösterildi.
Bugün İpek Duben’in işleri; The British Museum (Londra), Arter (İstanbul), İstanbul Modern, Wien Museum (Viyana), Bibliotheca Alexandrina (İskenderiye) ve dünyanın farklı ülkelerinde bulunan saygın özel koleksiyonlarda yer alıyor. Çok katmanlı üretimi, politik ve toplumsal duyarlılığı, mekânsal araştırmaları ve beden–yüzey ilişkisine dair düşünsel derinliğiyle Duben, çağdaş sanatın hem Türkiye’de hem de uluslararası alanda en etkili isimlerinden biri olmayı sürdürüyor.
’70- , 3 Ocak 2026’ya kadar salı–cumartesi günleri 11.00–19.00 saatleri arasında Galerist’te ziyaret edilebilir.
