NBC News’in Ulusal Çekya Balesi’nin maskeli provalarından birivideo paylaşmasının ardından, Şangay’daki balerinlerin ve Fransa’daki Opera du Rhin dansçılarının maskeleriyle katıldıkları dans provaları internet gündemine düştü. Son olarak, İngiliz Telegraph gazetesi İspanya’nın San Sebastian şehrindeki Estudio 84 isimli dans akademisinden fotoğraflara yer verdi. Pandemiyle birlikte aynı ortamda bir arada olmayı gerektiren tüm etkinliklerin geçici olarak ertelenmesi/iptal olmasıyla birlikte, çalışmalarını dijital ortama taşıyan dansçılar, normalleşmeyle birlikte yeniden stüdyolara dönüyor. Peki dansçılar ve balerinler için sosyal mesafeyi koruyarak, maske takarak hareket etmek, zorlu koreografileri sahnelemek nasıl bir tecrübe?
Stüdyo Dans&Bale‘nin kurucusu, dansçı ve eğitmen Ezgi Çanaklı ile stüdyolara dönerek eğitimlere yeniden başlayan eğitmenler ve öğrencilerin deneyimlerini konuştuk…
* Pandemi nedeniyle dersler önce online ortama taşındı, şimdi de stüdyoda maske ile yapılıyor. Tüm bu süreç hem bir dansçı için hem de öğrenciler için nasıl geçti?
Yurt dışında online derslerin başladığını gördüğümde yapabilir miyim, emin değildim. Fakat pandemi şokunu atlattıktan sonra hızlı bir şekilde adapte oldum. Bilgisayarımı televizyona bağlayarak koca bir ekrana çevirdim, “Kaç öğrenci olursa net bir şekilde onları görüp geribildirim verebilirim?”i hesapladım, evimin salonunundaki eşyaları kenara çekerek kendime küçük bir stüdyo ortamı yarattım ve hazırdım… Dans bölümünde okuduysanız her an ve her ortamda bunu yapmaya hazır bir şekilde mezun oluyorsunuz, inanın bana. Kendinize kattığınız en önemli şeylerden biri ‘dönüştürebilmek’ oluyor: Bazen eşyaları, bazen kendinizi, bazen bedeni, bazen dansı… Pandemi sürecinde online dersler için öncelikle devam eden öğrencilerimden sınıflar oluşturdum. Online ders almak istemeyen çok öğrencim de oldu elbette; bazıları internet sorunlarından, bazıları yer sıkıntılarından, bazıları psikolojik olarak yalnız kalmayı tercih etti, bazıları sadece bırakmak istedi, bazıları işten çıkarıldı… Süreç herkes için aynı ama bir o kadar da farklı işliyordu. Stüdyo ve öğrenciler için de öyle oldu.
Dersler Maskeyle İşleniyor, Sınıf Sayıları Azaldı, İki Ders Arası Süre Arttı
* Online derslere alıştınız mı yoksa “Aynı ortamda bir arada olma hali başka bir anlam katıyor, online’da bir şeyler eksik kalıyor” diye düşünenlerden misiniz?
Online dersler benim için stüdyo derslerinden daha zor geçti çünkü sürekli konuşmak ve hareket etmek zorundayım. Bir an sustuğunda/durduğunda öğrenciler de durabiliyor. O yüzden fiziksel olarak da, zihinsel olarak da daha çok yoruluyorum diyebilirim. Ayrıca tüm programımı online’a göre yeniden düzenledim. Stüdyoda öğrencilerle kurduğunuz iletişim bambaşka tabii ki, fakat online’da da o iletişime yakın bir şey kurduğumuzu düşünüyorum. Yüz yüze karşılaşmadığım, benimle hiç tanışmamış kişiler online derslerime başladı ve onlarla da samimi ve keyifli bir iletişim yakaladığımıza inanıyorum. Derslere devam ediyorlar hala:) Sanırım kişiliğinizle ilgili bir durum. Stüdyoda neysem, online’da da oyum. Yani stüdyoda kan, ter, gözyaşı var da online’da yok sanıyorsanız; yanılıyorsunuz 🙂
*Peki, sizce öğrenciler açısından online dersler nasıl geçti?
Online derslere katılanların çoğundan çok iyi dönüşler aldım, almaya da devam ediyorum. Online dersler öğrencilerin kendini geliştirmeleri için güzel bir fırsata dönüştü diyebilirim. Çünkü stüdyoda bir çok uyaranla iç içeler, stüdyoya gelirken bir çok şey yaşamış oluyorlar; adapte olmaları bir süre alıyor. Fakat online derslerde evde yalnızca kendileri olduğu ve ekranda da bir tek beni gördükleri için odaklanmalarının kolaylaştığını ve ilerleme hızlarının arttığını gözlemledim. Bir çok kişi de bunu belirtti. Hatta iki ay online derse geldikten sonra, şimdi tekrar stüdyoya alışma sürecindeler. Stüdyomuzun eğitimindeki en önemli noktalarından biri ders tekrarları. Öğrencilere özel dersi tekrar etmeleri için her dersin sonunda o dersle ilgili videoları gönderiyorum. O yüzden online ya da stüdyoda fark etmiyor, her zaman çalışmaları için videoları yanlarında.
“Dans Ederken Maskeyi Unutuyorsunuz”
* Stüdyo Dans & Bale’de çağdaş dans ve bale derslerine başladınız. Ne gibi değişiklikler var stüdyonuzda?
Stüdyoyu 18 Haziran’da açtık fakat şu an az sınıfımız var, asıl temmuzda başlıyor olacağız. Öğrenciler stüdyoya gelmek için temkinli davranıyorlar, biz de aynı şekilde; o yüzden sınıfları yavaş yavaş açmaya başlıyoruz. Açıkçası stüdyomuzda eski normal ile yeni normal arasında üç fark var: Birincisi dersleri maskeyle işliyor olmamız, ikincisi sınıflardaki öğrenci sayılarını düşürmemiz, üçüncüsü ise iki ders arasında 1 saatlik boşluk bırakıyor olmamız…
Biz butik bir işletmeyiz, o yüzden stüdyoya gelen kişi sayısı her zaman bellidir. Aylık ve sayılı dersler sunuyoruz, bu yüzden stüdyodaki herkesi tanıyıp bilir ve dışarıdan görüşmeye gelecek kişiler için de mutlaka randevu oluştururum. Kendi işiniz olunca ve siz de her gün o sınıflara girince, bir başkasından on kat daha titizlik içinde işi yürütmeye çalışıyorsunuz. Fark ettik ki, zaten hijyen kurallarına uygun olarak sürdürüyormuşuz 🙂
Derslerin çoğunu kendim verdiğim için, önce kendi sağlığımı sonra öğrencilerimin sağlığını riske atacak herhangi bir durumun oluşmasına izin vermiyorum. Dans ettiğimiz stüdyo 50 metrekareden oluşuyor, karşılıklı pencereleri ve bir balkonu var; gün ışığının hep içeride olduğu keyifli bir stüdyo. Bir soyunma odamız, iki tuvaletimiz, bir müdüriyet, prova ve özel dersler için kullanılan küçük bir stüdyomuz daha var. Dersler arasında havalandırma ve temizlik işlemleri yapılıyor, stüdyoda dezenfektanlarımız ve kolonyalarımız var. Soyunma odasında en fazla 3 kişi bulunması, pencerelerinin açık olması ve maskelerin çıkarılmaması da önlemler arasında. Tüm sınıfların özel whatsapp grupları var, önlemlerle ilgili özel olarak da bildiriler gönderiyoruz.
* Şu anda dersler kaç kişi yapılıyor, maskeyle ders yapmaya tepkiler nasıl?
Sınıf sayılarımızı 6 kişiye düşürdük. Böylece siz derse geldiğinizde, ders esnasında ve sonrasında stüdyoda ben dahil 7 kişi bulunmakta. Ders sonrasında da havalandırma ve temizlik için 1 saatimiz var, sonrasında yeni sınıf girişleri başlıyor ve elbette maskeyle derslerimizi yapıyoruz. Bu birçok insan için şaşırtıcı çünkü dışarıda bile maske taktığında nefes almakta zorlandığını belirten kişiler var fakat bu da bir önlem ve yapılması gerekli. Yurt dışında da bir çok stüdyo ve dans topluluğu bu şekilde derslerine, provalarına başladı. Öğrenciler ilk geldiklerinde maskeyle ders yapacakları için bir tereddüt yaşıyorlar, fakat derse başlayınca herkes maskesinin olduğunu bile unutuyor çünkü dans işi anda olmayı gerektirir. Siz kombinasyonları yapmaya çalışırken başka bir şey düşünemezsiniz, maskeyi unutmanız da olası. Dans elbette önemli, özellikle psikolojik olarak insanlar için bir rahatlama alanı fakat sağlığımız daha da önemli bu yüzden dansı seven maskeye katlanıyor da diyebiliriz 🙂 Ve tabi arada pencereden başınızı çıkarıp koca nefesler almakta serbest 🙂 Stüdyo dersleri dışında online olarak yetişkin bale derslerimiz devam etmekte, çağdaş dans derslerimize ise mekan ve zeminin önemin nedeniyle yalnızca stüdyomuzda devam ediyoruz.
“Maskesiz Derse Kesinlikle Almıyoruz”
* Maskeyle dans ederken karşılaştığınız en büyük zorluk ne?
Sanırım en büyük zorluğu nefes almakta güçlük çekilebiliyor olması. Ama örneği hem hareket edip hem de sürekli anlatıyor olmama rağmen ben maskeyi unutuyorum. Fakat kişiden kişiye de değişir elbette. Maskeyle nefes almakla ilgili sıkıntı yaşayan kişilere beklemelerini öneriyoruz, kesinlikle maskesiz derse alamıyoruz. Derslerde çalışma tempolarını çok yüksek tutmuyoruz. Maskeyle olduklarının farkındayız. Sınıfların kondisyon, yaş aralığı gibi bazı faktörlere göre içerikleri düzenliyoruz ve kimseyi nefes nefese bırakmıyoruz. Nefes dışında maskeyle dans etmenin başka bir zorluğu olmuyor bence, ve aslında hepimiz bir şekilde alışmak zorundayız yeni zorunlu aksesuarımıza…
* Maskeyle dans edecek olmak katılmak isteyenleri nasıl etkiliyor?
Maskeden ziyade katılımı stüdyoya kaç vesaitle gelecek olmaları gibi durumlar etkiliyor. Derslerin maskeyle olmasından dolayı katılmayan sayısı çoğunlukta değil, daha çok gelirken toplu taşımayı kullanacak olma
durumu insanları düşündürüyor. Osmanbey’in en işlek yerinde, en kolay ulaşıma sahip bölgedeyiz fakat pandemiden dolayı herkesin tedbirli olması gerekli elbette. Ben, nasıl ve ne zaman rahat hissedeceklerse o zaman gelmelerinin önemli olduğunu söylüyorum. Buraya rahatlamak, dışarıdaki olumsuzluklardan kurtulup başka bir dünyada ‘an’ı yaşamak için geliyorlar. Bunu yapmaya hazır değillerse, kesinlikle beklemeliler. Onları stresten uzak tutmaya çalışırken stresin ortasına atmak en son isteyeceğim şey. Bu yüzden hem onlar hem de bizler yavaş yavaş alışıyoruz. Sınıf kontenjanlarımızı azalttığımız için de çok fazla kişiyi stüdyoya alamıyoruz ve bu şekilde kendiliğinden bir denge oluşuyor.
