Ramazan Can ve Cem Sonel’in ilk işbirliği, Almanya’nın Köln şehrinde düzenlenen dünyanın en eski sanat fuarı Art Cologne 2023’e dayanıyor. Anna Laudel Istanbul’daki yeni sergilerinde ise Art Cologne yer alan iki eserin yanında ortak ve bireysel 20 yeni üretim görülebiliyor. Can ve Sonel’in All The Good Memories Are Stored sergisi dolayısıyla yeniden gündeme gelen işbirliklerini önemli kılan ise farklı ve zıt anlatılarını ortak bir paydada birleştirdiği çalışmaları… Sanatçılar bu işbirliğine ve sergiyi dair şunları paylaşıyorlar:
“Bu ve bundan önce Art Cologne’da sunduğumuz serginin düşüncesi ortada herhangi bir sergi planı yokken sokakta birlikte yaptığımız işlere kadar dayanıyor. Daha sonra üstünde uzun uzadıya konuşmaya vakit yaratan seyahatlerimiz oldu. Şu an ortaya çıkardığımız şeyin kıvılcımları o yolculuklar da ortaya çıktı diyebilirim. Ortak bir sergiden ziyade ortak bir iş üretmek biraz zor ve baş etmesi zor bir süreci ifade ediyor. Hele ki kendi sanatsal kimliği oturmuş ayrı karakterlere sahip insanlarsanız. Yapmaya çalıştığımız şey meseleye iki ayrı sanatçı olarak yaklaşıp bir şeyler yaratmak değil kendi kimliklerimizden sıyrılıp üçüncü bir kimlikte buluşarak bir şeyler ortaya koymak. Bu da bahsettiğim güç durumun en çetrefilli tarafı. Dolayısıyla bunu başarabilmek bizim için çok değerli.”
Varoluş ve Anlam Arasında
Sanatsal üretiminde kendi kültürel kimliğiyle ilgili bir arayış içine giren Ramazan Can, Yörük kültürü ve onun araladığı kapıdan Şamanizm referanslı işler üretiyor. Can’ın pratiğinin ana malzemesini ise yine bu göçebe kültünün sahip olabileceği tek nesne olan dokumalar ve beton oluşturuyor. Cem Sonel ise üretiminde teknoloji, varoluş ve anlam arasında modern bir bağ kuruyor. Sanatçı bu bağı matematik ve algoritmalardan ilhamla yapıyor. Sanatçılar ortak üretimlerinde geleneksel olana çağdaş bir yorum getiriyor.
“Sergide eski ortak işlerimizden sadece iki tanesi olacak onun dışındaki işlerin hemen hepsini yeni ürettik. Anna Laudel’in galeri mekânı iki kattan oluşuyor giriş katta geniş bir sergileme alanı üst katta ise sunumları ayırabileceğimiz bölümler mevcut. Giriş katta ortak ürettiğimiz işler yer alacak üst katta ise orta bölümde mekâna özgü bir iş iki ayrı koridorda da bireysel işlerimiz yer alacak,” diyerek anlatıyorlar All The Good Memories Are Stored adlı sergide yer alan yeni ortak üretimlerini.
Zıt Anlatılar Ortak Payda
Ele aldıkları medyumlar gereği farklı dillerde işler ürettikleri düşünülse de Ramazan Can’ın ana malzemesi olan halıda kullanılan atkı ve çözgülerin oluşturduğu kesişme noktaları, Cem Sonel’in kod yazılımında kullandığı Binary ikili sayı sistemin oluşturduğu zeminle örtüşüyor. Binary ikili sayı sistemin oturduğu zeminle dokuma tekniğinin aynı sistemde işlemesi sergide kolektif hafızanın bir ürününü görünür kılıyor. Ramazan Can, bu ortaklığa şu eklemeyi yapıyor:
“Bireysel olarak ele aldığımız kavramlar plastik bir zeminde birleşebiliyor bu da bizim için ortak bir alan yaratıyor aslında. Benim ana malzemem olan halı da piksel tabanlı, Cem’in kullandığı led paneller de piksel tabanlı. Halıda kullanılan atkı ve çözgülerin oluşturduğu kesişme noktaları Cem’in üstünde durduğu binary ikili sayı sistemin oluşturduğu zeminle örtüşüyor. Ayrıca farklı bölgelerde olsa da aşağı yukarı aynı dönemlerde büyümüş olmamız ortak bir imge dünyasına maruz kalmamıza neden olmuş diyebiliriz. Bu da aslında aynı kaynaktan beslendiğimizin bir işareti. Halılar, kilimler, dokumalar, işlemeler… Bu hazine hemen her evde yer alan dokuma nesneleriyle kendini gösteriyor. Farkında olmadan kullandığımız bu nesneler üretme arzusu olan bir insanın bir yasağa nasıl baş kaldırdığının göstergeleri diyebiliriz. Bahsettiğimiz şeyler çok büyük şeylermiş gibi görünse de çok büyük şeylere işaret etmiyor aslında. Aksine bu coğrafyada yaşamış herkesi bir şekilde yakalamayı amaçlıyor.”
“Semiha Berksoy Berlin’de” Sayısı
ArtDog Istanbul basılı dergi satış noktalarını görmek için tıklayın.
Kapak: Semiha Berksoy, Sound, sunta üzerine yağlıboya, 1970. ©️ Semiha Berksoy ve GALERIST’in izniyle. Hamburger Bahnhof – Uluslararası Çağdaş Sanat Müzesi.
Geçmiş ve Gelecek
Sanatçılar sergide kendi bireysel hafızalarından yola çıkarak kollektif bir hafızaya vurgu yapıyor. Vurgulanan bu kollektif hafıza ise insanların birlikte aynı anda yaşadıkları geçmiş üzerine değil; geçmişin bilgisinin ortak olmasına odaklanıyor. Piksel tabanlı led ve halıların birleşimden oluşan eserlerde sanatçılar geçmiş ve geleceği çağdaş bir yaklaşımla birbirine bağlıyor.
Sanatçılar son olarak birlikte üretmenin nasıl bir his olduğunu şöyle anlatıyorlar: “Daha önce de söz ettiğimiz gibi kendi kimliklerimizden sıyrılıp üçüncü bir kimlikte buluşarak bir şeyler ortaya koyuyoruz. Bu da kurulum bitip her şey hazır hale geldiğinde ortak paydada buluşan üç kişinin ortaya çıkardığı bir grup sergisini izliyormuşuz gibi oluyor. Üçüncü kişi yanımızda olmadığı için onu artısıyla eksisiyle eleştirmek de kolay oluyor tabii. Bu da özelde bazı şeylerin gelişip kendini yenilemesi için iyi bir şey.”
ALL THE GOOD MEMORIES ARE STORED
Ramazan Can ve Cem Sonel, serginin adına nasıl karar verdiklerini şöyle anlatıyor: “Sergi başlığına sanırım üç dakikada falan karar verdik. Yani ben karar verdiğimizi düşünüyordum. Bizim için değerli olan şeyi yani üçüncü kimlik yaratma eylemini ilk gerçekleştirdiğimiz işin adı All The Good Memories Are Stored… ‘Evet bu bizim için çok değerli serginin adı doğrudan bu olsun’ dedik. Hem sergide yer alacak işlerden biri hem de ilk işimiz olduğu için o işin ismini koymak vaktiyle ciddi mesaimizi almıştı ve bizim için anlamlıydı.”
Andreas Huyssen’ın belleğin zamansal statüsü üzerine düşüncelerine de atıfta bulunan All The Good Memories Are Stored sergisi, 12 Ocak 2025 tarihlerine dek Anna Laudel Istanbul’da görülebilir.
