Ata Doğruel’in OMM’da süren “Işık Kaynağı” performansı 17 Aralık’ta sona eriyor. “Annemi bu kadar özlediğimi hatırlamıyorum” diyen sanatçı ile ArtDog İstanbul için özel bir söyleşi gerçekleştirdik.
OMM – Odunpazarı Modern Müze 30 günden fazla zamandır devam eden “Işık Kaynağı” performansına ev sahipliği yapmaya devam ediyor. Geceleri ve Pazartesi günleri de dahil olmak üzere 24 saat boyunca OMM’da ziyaret edilebilen “Işık Kaynağı” performansı 17 Aralık’ta sona erecek.
Performistanbul işbirliğiyle ve Simge Burhanoğlu küratörlüğünde performans sanatçısı Ata Doğruel’in 40 gün / 960 saat aralıksız gerçekleştirdiği “Işık Kaynağı” performansını deneyimlemek için son gün 17 Aralık Cumartesi.
-
Kendini başarmış gibi hissediyor musun?
Bilemiyorum konu performans sanatı olunca son güne kadar bir şey söylemek doğru olmaz. Performans başlamadan önce tahmin etmediğim birtakım engeller çıktı süreç içerisinde ve her biri bir kez daha bana uzun süreli performansın ne kadar fazla belirsizlik barındırdığını hatırlattı. “Çoğu gitti azı kaldı bundan sonrasında sürpriz olmaz,” diyorsunuz, ertesini gün ağzınızın payını verebiliyor süreç. Matematiksel dinamikler pek işlemiyor bu düzlemde. Bu yüzden son 3 gün bile 30 günlük olaylar yaşanabilir. 17 Aralık 19.00’dan önce bir şey konuşmak için erken.
-
Dışarı çıkmaya korkuyor musun?
Biraz korku var evet. Bilinmeyenin korkusu. Önce benim için “bilinmeyen”- burası-yani karanlık odaydı, seyirciyle iletişimdi… Şimdi ise benim için bilinmeyen; burada bu kadar süre kaldıktan sonra dışarıya çıkma eylemi. Şu an sizin bu satırları okuduğunuz dünya ve gerçeklik biraz geride kalmış bir hatıra haline dönüştü benim için. Çıkınca ilk birkaç gün garip olacak biliyorum. Ama insan her şeye alışıyor, bunu bu odada öğrendim.
-
Peki dışarıya çıkmak senin için “kavuşmak” anlamına geliyor mu?
Korkunun yanında kavuşmak gibi de hissettiriyor evet. Yaşamınızı bir müzede, 7/24, haftalarca kamuya açmak çok sıra dışı bir deneyim. Özel hayatınızı yatağınızın yanında ki bir komodinin tek bir çekmecesine indirgiyorsunuz, Kavuşmaya dair düşündüğümde gökyüzünden sonra ilk bu geliyor aklıma. Kamusal bendenden çıkıp tekrar özel yaşama geçiş hali. Birde aileme kavuşma mevzusu var tabi. Annemi hayatım boyunca bu kadar özlediğimi hatırlamıyorum. Bu bana biraz garip gelmişti ama geçen gün Ali İhsan’a anlatınca şöyle bir yorum yaptı: “Sen bu odada aslında 20 bin yıl öncesinde bir mağaraya döndün, hiçbir şey yok, sadece karanlık, insan ve ışık. En ilkel haline döndün ve odaya alışma sürecinde çaresiz hissettiğin anlar oldu. Çaresiz hisseden insan iki şeye sarılır; inancına ya da annesine.” Bu söylediklerinde haklı olabilir. Bu ilkel şartlarda bilinçaltım sürekli bir anne figürü aradı belki de.
-
Kurduğun bir hayal var mı?
18 Aralık Pazar günü gün doğumunu izlemek için ufka bakan sabahın sessizliğinde güneşi tekrar hayatıma almak.
“40” Serisinin İlk Performansı
TEPTA sponsorluğunda gerçekleşen ve 2020 yılında İdil Tabanca Koleksiyonu’na dahil olan “Işık Kaynağı”, Türkiye’de bir müzenin ev sahipliği yaptığı ilk en uzun süreli ve kesintisiz performans olma özelliğini de taşıyor.
“Işık Kaynağı”, performans sanatçısı Ata Doğruel’in 40 yaşına gireceği 2031 senesine kadar birbirinden farklı 40 günlük performanslar gerçekleştirme fikriyle yola çıktığı ‘40’ serisinin ilk performansı. 7 Kasım’dan bu yana müze içerisinde belirlenen karanlık bir odada 40 gün / 960 saat boyunca aralıksız kalan sanatçının tek ışık kaynağı içeriye mum getiren ziyaretçiler olmaya devam ediyor. Oda sadece ziyaretçi orada kaldığı sürece aydınlanıyor ve sanatçı, mum getiren her bir katılımcının fotoğrafını çekerek süreci dokümante ediyor. Bu sayede performansın bir parçası haline gelen katılımcılar bu deneyimi adeta sanatçının gözleri rolünü üstlenerek yaşıyorlar. Bugüne kadar “Işık Kaynağı” performansını 1.210 kişi ziyaret etti, mum ile gelen 810 kişi ise fotoğraflarıyla birlikte performansın parçası haline geldi.
Sanatçının toplumdan izole geçirdiği 3 yıllık süreç içerisinde “insan insanın ışığıdır” fikrinden ortaya çıkan performans, ayrıca süresi itibariyle de 40 sayısının doğu/batı kültürlerinde yer alan kadim tarihine bir referans niteliğinde. Sanatçı ‘40’ serisini; 40 yaşı törensel bir karşılayış, 40 sayısının gizemli gücüne bir göz kırpış olarak da görüyor.
