Hayali Bir Uygarlık: ADA” çerçevesinde, bu yıl ilk kez düzenlenecek olan Kommagene Bienali, kapılarını ziyaretçilerine 20 Ağustos’ta açacak. Bienalin küratörlüğünü multidisipliner çalışmalar yapan, aynı zamanda İzmir’deki Ayzeredant Galeri’nin sergilerini yöneten Nihat Özdal üstleniyor.
Kommagene Bienali’nin ortaya çıkış hikayesi şöyle: Adıyaman, Kahta ve çevresi binlerce yıl boyunca çok sayıda uygarlığa ev sahipliği yaptı. Güçlü uygarlıklar bugüne kadar ulaşan güçlü izler bıraktı. MÖ 2000 yıllarında Kommagene Krallığının kuruluşuna kadar (MÖ 69) Hititler, Mitanniler, Aramiler, Asurlular, Geç Hititliler, Persler, Kummurlar ile Makedonyalı Büyük İskender’in hakimiyeti ve Doğu Roma imparatorluğu egemenliği hüküm sürdü. MS 670’te Emeviler, 758’de Bizans ve Sasaniler, 926’da Hamdaniler, 1226’da Selçuklular, 1284’e kadar Memlüklüler, Artuklular ve Dulkadiroğulları, 1393’te Timur ve 1516’dan sonra da Osmanlı İmparatorluğu bölgeye hakim oldu.
Bu uygarlıklar ve bıraktıkları izlerin yanı sıra, masallardan keşfedilmemiş bölgelerdeki hayali coğrafi yerlerin başlangıcına ve ortaklaşa yaratılan, milyonlarca insan tarafından doldurulan dijital evrenlere kadar hayali dünyaların son üç bin yıldaki gelişimi; boyut, karmaşıklık ve izleyiciyi meşgul etme yetenekleri “hayali bir uygarlık” kurma çerçevesinde, bienal fikrinin oluşmasına zemin hazırladı.
‘Hayali Bir Uygarlık’
Kommagene Bienali Nevali Çori açıklarında Kahta sınırlarında bulunan bir ADA üzerinde “hayali bir uygarlık” yaratma fikri ile yola çıktı. Ana mekan ADA olmak üzere Nemrut Zirvesi, Kahta Kalesi, Cendere Köprüsü gibi mekanlarda sanatçılar, sergiler ve doğal malzemeler kullanarak yapacakları yerleştirmeleri sergileyecek.
Hayali dünyaların deneyimlenmesi, hayal güçleri çağrılan seyircinin aktif katılımını gerektirir. Ancak bu katılım, hayal edilen dünyalarda meydana gelen olayları aktif olarak değiştirmez; bununla birlikte, hikayelerin ana karakterlerinin rolü gözlemciden katılımcıya değiştiği gibi, etkileşimli dünyalar da izleyicinin rolünü gözlemciden katılımcıya değiştirmiştir. Yazar Mark J.P. Wolf’un “Hayali Dünyalar İnşa Etmek: Alt Yaratılışın Teorisi ve Tarihi”ne göre, “hayali dünyalar sanattan, eğlenceden, oyunlardan, araçlardan, rüyalardan, kabuslardan, deneylerden veya laboratuvarlardan daha fazlasıdır; onlar insanlığın alt-yaratıcı görevinin yerine getirilmesinden başka bir şey değildir.”
Ana Mekan ADA
Bir zamanlar bu bölgede doğan Lucianus ise, “Yedi gün yedi gece havada yelken açtık ve sekizinci gün içinde bir adaya benzeyen, parlak ve yuvarlak ve büyük bir ışıkla parıldayan büyük bir ülke gördük. Oraya koşup demir atarak karaya çıktık ve araştırma yaparken arazinin yerleşim ve ekili olduğunu gördük. Gündüzleri bölgeden hiçbir şey görünmüyordu, ancak gece olurken, bazıları daha büyük, bazıları daha küçük olan birçok ada daha görmeye başladık ve bunlar ateş gibi renkliydi. Aşağıda, içinde şehirleri, nehirleri, denizleri, ormanları ve dağları olan başka bir ülke de gördük. Bu bizim kendi dünyamız olduğu sonucuna vardık” demiştir.
Bienalin ana mekanı olarak ADA’nın seçilmesi de Lucianus’a bir atıf. Hayali bir uygarlık; kurgusal bir arkeoloji, kurgusal bir tarih, kurgusal bir dil, kurgusal bir ekonomi, kurgusal bir müzik, kurgusal semboller, kurgusal tarım, kurgusal mimari, kurgusal gastronomi, kurgusal moda, kurgusal kanunlar… Farklı disiplinlerden sanatçılar bu sorulara cevaplarla Kommagene Bienali’nde ziyaretçilerle buluşacak.
Bienal Mekanları
Bienal mekanları ADA, Arsemia Ören Yeri, Cendere Köprüsü (Septumus Severus Köprüsü), Kahta Kalesi, Karakuş Tümülüsü ve Nemrut Zirvesi olarak açıklandı.
