Pi Artworks İstanbul, MERKUR Galeri, SALT, x-ist, Decollage Art Space, Vision Art Platform, ARTER, Collect Gallery, Yapı Kredi Kültür Sanat, Öktem Aykut, Ferda Art Platform, Versus Art Project ve Labirent Sanat’ın sezonu hangi sergilerle açtığına baktık…
| Hatıralar Sarmış Dört Bir Yanımızı
Dokuma tezgahının başına geçen bir kadın yalnızca halı dokumakla kalmaz. O halıya dokuduğu motiflerle hayallerini, özlemini, aşkını, umutlarını, korkularını da aktarır. İlmek ilmek, usulca, tılsımlı bir hikaye dokur. Gülay Semercioğlu, Bir Hatıradan Daha Fazlası / More Than a Memory başlığını taşıyan sergisinde, Anadolu halı ve kilimlerinde karşımıza çıkan motifleri tek başına kullanarak, anlamlarının altını çiziyor. Pi Artworks Londra’da 2015 yılında düzenlenen Teldeki Kadın sergisiyle başlayan serinin devamı niteliğindeki Bir Hatıradan Daha Fazlası adeta Semercioğlu ile özdeşleşen bakır ve gümüş tellerden, el dokuması halılarla, dokuma, dokunma, motifler ve hikayeler aracılığıyla kolektif bilincimizle bağ kuruyor. Sergide, Anadolu kadınlarıyla birlikte örülmüş, farklı boyutlarda ve ilk defa sergilenecek halıların yanı sıra fabrikada dokunup Gülay Semercioğlu’nun müdahale ettiği büyük format kilimler ve sanatçının yerleşik pratiği haline gelmiş duvar işleri ile desenleri yer alıyor.
Gülay Semercioğlu – Bir Hatıradan Daha Fazlası / More Than a Memory, Pi Artworks İstanbul, 14 Eylül – 29 Ekim 2022
| Bir Varmış, Bir Yokmuş, İnsan Zamanla Unutmuş
Ardı arkası kesilmeyen salgınlar, savaşlar, krizler, doğal afetler ve felaketlerin ağırlığı altında ezilen insanoğlunun aklında tek bir soru var: Neden hepsi benim başıma geliyor? Bu melankolik ve ıstırap dolu yakarışın cevabını zaman kavramı üstünden arayan Mustafa Horasan’ın son sergisi başlığını Fuzuli’nin “Ne Gam Baki, Ne Dem Baki” sözünden alıyor. Horasan, sergiye adını veren Fuzuli’nin sözünü şöyle açıklıyor: “Fuzuli’nin ‘ne gam baki, ne dem baki’ sözü, zamanın doğal akışı içinde, yani anı yaşarken pek de bir anlam ifade etmez. Çevremizde yaşananların geçiciliğini ancak bitince ve ortada kalmayınca anlayıp kavrayabiliyoruz. Zevk ve acı, sefa ve hüzün, geçmişin bizde uyandırdığı tüm duygular gün oluyor bir bir silinip gidiyor. Sanatçı bu akıp giden zamanı sabitlemeye çalışıyor. Bu aslında bir çeşit duygu, zaman ve bellek oluşturma çabası. Sanatçı, farklı bir disiplinle yaşadığı coğrafyayı ve tarihini böylece belgeliyor.” Mustafa Horasan’ın sergisinde organik kraft kağıtlar üstüne kömür, mum ve boya ile ürettiği çalışmaları yer alıyor.
Mustafa Horasan – Ne Gam Baki, Ne Dem Baki, MERKUR Galeri, 14 Eylül – 15 Ekim 2022
| Şimdi Mağaradan Çıkma Zamanı
x-ist yeni sanat sezonuna Ansen’in, 11. kişisel sergisi Allegory of The Cave ile başlıyor. Mağara, Yunan filozof Platon’un Devlet adlı eserinin yedinci kitabında Sokrates’in ağzından ortaya atılan Antik Çağ felsefesinin en önemli alegorilerinden biridir. Alegoriye göre bazı insanlar, doğduklarından bu yana karanlık bir mağarada zincirlenmiş halde yaşamaktadırlar. Başlarını ne sağa ne sola çevirebilen bu insanlar yalnızca karşılarındakini görebilirlermiş. Mağara halkının gerçekliği karanlık ve tutsaklık olmuştur. Bugüne kadar gördükleri tek gerçeklik gün ışığında mağaranın girişindeki nesnelerin duvara yansımasıymış. Bir gün içlerinden biri zincirlerinden kurtulup ve mağarayı terk etmiş. Bu şanslı insan mağaranın dışında yeni bir gerçeklik ile tanışmış. Bunu paylaşmak üzere mağaraya geri dönmüş ama mağaranın dışında farklı bir gerçeklik olduğuna inanmamışlar. Ansen bu ‘mağara’ olgusu ile ‘galeri’ mekanı arasında bir bağ kurarak, izleyiciyi adeta ilkel çağlarda yaşamış atalarının yaşadığı döneme bir yolculuğa çıkarıyor. Ayrıca izleyiciye yeni bir gerçeklik alanı oluşturarak, Platon’un alegorisini deneyimlemesine olanak sağlıyor.
Ansen – Allegory of The Cave, x-ist, 9 Eylül – 8 Ekim 2022
| Yarına Bugünden Bir Bakış
Decollage Art Space yeni sezonu Oya Akman’ın Yarını Bugün Seç / Oya Akman ile Tasarımda 50 Yıl başlıklı sergisiyle açıyor. Akman’ın cam işlerinin izleyiciyle buluştuğu sergi, 2022 yılının “Dünya Cam Yılı” seçilmesiyle bambaşka bir konunun da altını çiziyor. İklim krizinin kaçınılmaz etkileriyle mücadele ettiğimiz günümüzde, sürdürülebilirlik, sıfır atık, geri dönüşümün hayatımızdaki yeri yadsınamaz. Tüm bu etmenler paralelinde modern çağın bir diğer adı ‘cam çağı’ olarak kabul ediliyor. Uluslararası dünyada tanınan tasarımcının üretimine kapsamlı bir bakış sunan eserlerin yanı sıra sergi için üretilen, ilk kez gösterilecek pek çok çalışma da seçkide yer alacak.
Oya Akman – Yarını Bugün Seç / Oya Akman ile Tasarımda 50 Yıl, Decollage Art Space, 14 Eylül – 9 Ekim 2022
| 1990’lara Hoş Geldiniz!
Salt’ın yeni sergisi Sahnede 90’lar, sahne ve performans kavramları odağında Türkiye’nin 1990’lı yıllarından sanat üretimlerini bir araya getiriyor. Sergi, ‘disiplinlerarası’ kavramının da gündeme geldiği bu dönemin performans üretimlerine yoğunlaşarak kültür, sanat ve eğlence tarihine çok yönlü bir bakış sunmayı amaçlıyor. Performans temelli üretimleri öne çıkaran etkinlikler ile bireysel üretimlerden kapsamlı bir seçki sunan sergi, muhtelif kaynaklardan toplanmış arşivlere dayanıyor.
Sahnede 90’lar, SALT Beyoğlu ve Galata, 15 Eylül 2022–12 Şubat 2023
| Duvar Yazılarındaki Çığlık
Akaretler’de yer alan Vision Art Platform yeni sezonu ‘kadına yönelik şiddet’ temasını odak noktasına alan sanatçı Leyla Emadi’nin Diken Üstünde sergisiyle açıyor. Sergi kadın kimliğini, özgürlüğünü, yasal ve yaşam haklarını, adaleti gündemde tutmak, tartışmak ve kitlelere aktarmak için adeta bir köprü görevi üstleniyor. Emadi, bu sergisiyle kadının üstünde sistematik bir biçimde uygulanan şiddeti, baskıyı ve cinsiyetçi tutumu yazıyı ve dili kullanarak eleştiriyor. Ayrıca Kadın Cinayetlerini Durduracağız platformu ile dirsek temasında çalışıyor: Sergi boyunca üretilecek olan her biri 21 grama denk gelen demir ağırlıkların satışının bir kısmı bu platforma bağışlanıyor. Ayrıca sanatçı Zeren Göktan’ın Anıt Sayaç adlı dijital arşivinden seçilen kadınlara ait verilerle oluşturulmuş Çığlığı İçinde Kalanlar başlıklı video da sergide izlenebiliyorr.
Leyla Emadi – Diken Üstünde, Vision Art Platform, 10 Eylül – 25 Ekim 2022
| Notre Dame Katedrali’nden Yükselen Çan Sesleri
Tate Modern’den Venedik Bienali’ne kadar pek çok önemli mekanda ve etkinlikte ses heykelleriyle yer alan sanatçı Bill Fontana, Türkiye’de ilk defa geçtiğimiz yıl ARTER’de izleyiciyle buluşmuştu. Bill Fontana’nın çok kanallı yerleştirmesi “İo’nun Yeni Sesi” bir bölümü su altında olmak üzere, İstanbul Boğazı’nın çeşitli noktalarından, Yerebatan ve Şerefiye Sarnıcı’ndan gerçekleşen video ve ses kayıtlarından oluşuyordu. Melih Fereli’nin küratörlüğünü üstlendiği bu serginin ardından ARTER bu kez sanatçının Sessiz Yankılar: Notre-Dame başlıklı sunumuna ev sahipliği yapıyor. Bill Fontana, ilk gösterimi 7 Haziran’da Centre Pompidou’da yapılan Sessiz Yankılar: Notre-Dame adlı 10 kanallı ses yerleştirmesinde; Paris’teki ünlü Notre Dame Katedrali’nde çıkan yangın sonrası bir süredir sessiz kalan dev boyutlardaki 10 adet çanın sesini, yaptığı kayıtlar aracılığıyla yeniden duyulur kılıyor. Sanatçının, çanların Paris’in ortam seslerine karşılık veren titreşimlerini kaydettiği ve kendine özgü tarzıyla insan kulağının işitebileceği hale getirdiği eser, bu mistik sesleri canlı bir bağlantıyla Paris’ten İstanbul’a taşırken ARTER, dünyada bu projeye ev sahipliği yapan ilk müze oluyor.
Bill Fontana – Sessiz Yankılar: Notre-Dame, ARTER, 13 Eylül – 4 Aralık 2022
| İlham Kaynağı Kadıköy
Collect Gallery yeni sezona, İngiliz sanatçı Richard Bartle’ın kişisel sergisi Atlama Taşları / Stepping Stones ile başlıyor. Sanatçının son dönem çalışmalarından oluşan üç seriyi bir araya getiren sergi, Collect Gallery’nin Tophane ve Juma’daki mekanlarında izleyiciyle buluşuyor. Sergi, Bartle’ın İstanbul’un büyüleyici ve hayrete düşüren sokak dokusuyla karşılaşmalarından doğuyor. Sanatçının 18 yıllık dilsel, tarihsel ve kültürel araştırmalarının kavramsal çerçevesini oluşturduğu makro ve mikro ölçeklerdeki resim, heykel ve enstalasyon çalışmalarını bir araya getiriyor.
Richard Bartle – Atlama Taşları / Stepping Stones, Collect Gallery, 14 Eylül-10 Ekim 2022
| Hayata Dair Her Şey
Küresel bir çıkmazın içindeyiz. Önümüz, arkamız, sağımız, solumuz savaşlarla, krizlerle, ayaklanmalarla ve felaketlerle çevrili. Tüm dünya olarak yaşadığımız salgınla birlikte bambaşka biçimlerde yaşanan sosyal, siyasi, toplumsal cinsiyet ya da ekolojik nedenlerden kaynaklanan dengesiz düzen daha da belirgin hale geldi. Güncel sanatçılar, içinde bulunduğumuz bu karanlık durumu kimi zaman aşkı ve hayatı kutlayan umut dolu bir yaklaşımla, kimi zamansa düşündürücü ve alternatifler üretmeye teşvik eden bir zeminde ele alıyor.
İsmini sanatçı Hale Tenger’in aynı adlı ses yerleştirmesinden alan sergi için üretilen yeni işlerin yanı sıra izleyici güncel sanatçıların son dönem fotoğraf, yerleştirme, video ve duvar resimlerini de görebiliyor. Forensic Architecture, Larissa Araz, Adalet Atlası, Sevgi Aka, Babi Badalov, Savaş Boyraz, Mustafa Emin Büyükcoşkun, Marianne Fahmy, Dana Kavelina, Jasper Kettner & İbrahim Arslan, Şafak Şule Kemancı, Rojda Tuğrul, Hale Tenger, Aslı Uludağ, Viron Erol Vert, Cansu Yıldıran ve István Zsíros’ın eserlerinin yer aldığı sergi, dünya çapında devlet şiddeti ve insan hakları ihlallerini araştırıyor. Serginin küratörlüğünü Didem Yazıcı ve Peter Sit üstleniyor. Asistan küratör ise Burcu Çimen.
Küratör: Didem Yazıcı ve Peter Sit – Hayat, Ölüm, Aşk ve Adalet
Yapı Kredi Kültür Sanat, 15 Eylül 2022 – 2 Ocak 2023
| Arzunun En Soyut Hali
İsviçreli sanatçı Renée Levi, 2022 sonbaharında üç projesiyle İstanbullu sanatseverlerle buluşuyor. İstanbul’da dünyaya gelen ve çocukluğunu burada geçiren sanatçının Öktem Aykut Galeri’deki Désirée başlıklı kişisel sergisi, sanatçının soyut resimlerine, mekansal ve tipografik sorgulamalarına yer veriyor. Tamamı 2022 senesinde üretilen 12 yeni eseri sunan sergi, galeri mekanının iki katını da değerlendiriyor.
Renée Levi’nin ayrıca eserlerinde sesi ana mecra olarak kullanan sanatçı Janiv Oron ile gerçekleştirdiği Alba isimli sergisi 13 Eylül – 22 Ekim arasında Akaretler 37-39 numarada; Contemporary Istanbul için ürettiği mekana özgü büyük yerleştirmesi Barba ise 17 – 22 Eylül tarihlerinde Tersane Istanbul’da görülebiliyor.
Renée Levi – Désirée, Öktem Aykut, 8 Eylül – 5 Kasım 2022
| Ne Kadar Anlaşılmaz, O Kadar Kavramsal
Versus Art Project yeni sezona, Cem A.’nın Türkiye’deki ilk sergisi Pleased to announce… / …Sunmaktan mutluluk duyar ile giriyor. Sanat meme’leri yayınladığı @freeze_magazine adlı Instagram hesabıyla tanınan Cem A. Pleased to announce… başlıklı sergisinde, günümüzün tek tipleşen, anlaşılması güç bir terminoloji ile yazılan sergi metinlerini odak noktasına alıyor. Dünyanın farklı köşelerinden topladığı metinleri ve meme’lerini bir araya getirdiği sergide; farklı coğrafyalardan küratör, eleştirmen ve iletişim danışmanı arkadaşlarını serginin parçası olmaya davet ediyor. Sergi çerçevesinde jenerik sergi metinleri ve basın bildirilerine odaklanan sanatçı, bu metinlerin benzerliği ve tekrara düşmeleri, sanat jargonunun anlaşılmazlığı üzerine eleştirel bir bakış sunuyor.
Cem A. – Pleased to announce… / …Sunmaktan mutluluk duyar, Versus Art Project, 15 Eylül-23 Ekim 2022
| Bir Ben Var Benden İçeri
Labirent Sanat’ta yeni sezon, küratörlüğünü İsmet Doğan’ın üstlendiği; Damla Menteş, Hıdır Eligüzel, Jeff Oslo, Karbon, Kübra Ayyıldız.KA, Met-İs, Nesrin İçen, Okyanus Çağrı Çamcı, Öner Başkan, Selman Akıl ve Serhat Akavcı’nın temellük kavramı üzerine ürettikleri işlerinin yer aldığı Kendileme sergisi izleyiciyle buluşuyor. Yakın akrabalar arasında olan çaprazlama veya bir ağacın kendi kendini döllemesi anlamına gelen kendileme kavramını, post modern bir sanat tekniği olarak değerlendiren temellük ile harmanlayan sergi, sanat geleneği üzerine yeniden bir okuma gerçekleştiriyor.
Küratör: İsmet Doğan – Kendileme, Labirent Sanat, 22 Eylül – 8 Ekim 2022
| Karanlık ve Aydınlığın Mücadelesi
Murat Germen’in şehir ile doğanın bakir ve sakin anlarını belgelediği, kimi zaman karanlık kimi zamansa alacakaranlıkta uzun pozlamalarla çektiği fotoğraflarından oluşan Obscura Lucida başlıklı sergisi Ferda Art Platform’da ziyarete açılıyor. Sanatçı, karanlık anlamına gelen obscura ile aydınlığı ima eden lucida kavramlarını, geceyi gündüz haline getirdiği fotoğraflarında insan, şehir ve doğa ilişkisi üzerinden kurguluyor. Fotoğraflar, gün boyunca insanın tahribatına ve işgaline maruz kalan şehir ile tabiatın gece vakti kendisini yeniden ortaya koydukları anları belgeleyen görsel betimlemeleri sunuyor.
Murat Germen – Obscura Lucida, Ferda Art Platform, 7 Eylül – 8 Ekim 2022
