British Museum‘ın petrol şirketi BP ile yaptığı 63 milyon dolarlık anlaşma, müzecilik sektöründe fosil yakıt şirketlerinin sponsorluğu konusunda ortaya çıkan fikir ayrılıklarını gözler önüne sermeye devam ediyor. Müze yıllardır petrol şirketi BP ile anlaşma yaptığı için çevre aktivistlerinin çeşitli yaratıcı protestolarına sahne oluyor. Birleşik krallıktaki bir kültür kurumunda bugüne kadar yapılan en büyük sponsorluk anlaşması olduğu düşünülen bu 63 milyon dolarlık ortaklık, British Museum’ın yıllara yayılan kapsamlı ana planını (masterplan) finanse edecek.
Tate direktörü Maria Balshaw, anlaşmayla ilgili protestolar sürerken verdiği bir röportajda British Museum’ı eleştiren ifadeler kullandı. 54 yaşındaki Maria Balshaw, 2017 yılından bu yana Tate’in direktörlüğünü yürütüyor ve bu görevi üstlenen ilk kadın. Ulusal Müze Direktörleri Konseyi’nin de başkanı olan Maria Balshaw’a, 2 Haziran’da Observer New Review’a verdiği röportajda, yeni yayınlanan “Gathering of Strangers: Why Museums Matter” (Yabancıların Buluşması: Müzeler Neden Önemlidir?) isimli kitabında British Museum’ın BP ile yaptığı sponsorluk anlaşmasını neden eleştirdiği soruldu.
Balshaw, Anlaşmanın Çelişkili Olduğunu Söylüyor
Müzelerin önemli finansal zorluklarla karşı karşıya olduğunu kabul eden Balshaw, soruya cevaben “kamuoyu (BP anlaşmasının) uygunsuz olduğunu düşündükleri bir tutuma yöneldi” dedi ve ekledi:
Diğer kültürlerle ilişkilerimizde son derece hassasiyet sahibi ve tükettiğimiz kaynaklar konusunda dikkatli olarak tanınmak istemekle, değişmeye gerçekten kararlı olup olmadığını henüz göstermemiş bir şirketten para almak arasında bir çelişki var.
Balshaw, British Museum’ın yeni direktörü Nicholas Cullinan‘ın anlaşmayla ilgili olarak “kamuoyunda büyük bir dehşetle baş etmek zorunda kalacağını” söyledi. Müzeye, National Portrait Gallery‘den gelecek Cullinan’ın yaz aylarında göreve başlaması bekleniyor.
Balshaw’ın açıklamaları, BP anlaşması nedeniyle British Museum’da protestoların devam ettiği bir döneme tekabül ediyor. Geçtiğimiz ay, BP sponsorluğuyla yürütmeye konulan planın önemli projelerden biri olan müzenin “Western Range” (müzenin batı tarafındaki Smirke binasındaki galeri dizisi) kategorisindeki galerilerinin yenilenmesinden sorumlu olacak bir mimar ekibi bulmak üzere tasarım yarışması başlatıldı. Özetle, British Museum, sponsorluk anlaşmasının gerekliliklerine uymaya devam ediyor. Anlaşmaya karşı sürdürülen protestolar ise çevreci aktivistler ile Filistin direnişçilerinin birlikte hareket etmeleriyle daha da güçleniyor.
Çevreci Hareket İle Filistin Direnişi El Ele
“BP or not BP”, “Energy Embargo for Palestine” ve “Parents for Palestine” adlı üç kampanya grubundan aktivistlerin oluşturduğu bir grup, 1 Haziran Cumartesi günü Bloomsbury’deki kurumda bir protesto gösterisi düzenledi. Müze, eyleme tepki olarak polis çağırdı ve müzeyi gelen ziyaretçilere kapattı.
Energy Embargo for Palestine ve Parents for Palestine, BP’nin İsrail ile olan ticari bağlarına karşı çıktılar ve müzenin “ölüm ve yıkımdan kâr eden fosil yakıt şirketleri tarafından desteklendiğini” söylediler. “Koordineli eylem günü” kapsamında protestocular müzenin dışındaki merdivenlere dev pankartlar asarak anlaşmaya son verilmesi çağrısında bulundu ve bunun yanı sıra farklı yaratıcı etkinliklerden oluşan bir program yürüttü. Rani adlı bir aktivist yaptığı açıklamada şunları söyledi:
British Museum BP’yi sanatımız ve kültürümüz için gerekli olarak göstermeyi seçti, gerçekte ise onu yok ediyorlar.
British Museum daha önce Bloomsbury binasının iyileştirilmesinde yaşanacak gecikmelerin koleksiyonları riske atabileceği uyarısında bulunmuştu. BP ortaklığının “gelecek nesiller için kamusal erişimi sürdürme planlarının hayata geçirilmesine yardımcı olacağı” belirtildi.
Bu gönderiyi Instagram’da gör
Sponsorluk Anlaşması Neleri Kapsıyor?
1996 yılından bu yana sponsorluk ilişkileri bulunan BP ve British Museum son yıllarda çevre aktivistlerinden büyük tepki aldığı için bu ilişkilerine geçtiğimiz 2023 Haziran’da son vermişti. British Museum, 2023 Aralık’ta yaptığı açıklamada British Petroleum’un (BP) müzenin karbon emisyonunu önleme ve tesis modernizasyonu hedeflerine ulaşmasına yardımcı olmak için önümüzdeki on yıl içinde 50 milyon sterlin (63 milyon dolar) fon sağlayacağını belirtti. Bu, anlaşmanın Birleşik Krallık’ta bir müzenin bugüne kadar kabul ettiği en büyük kurumsal sponsorluk paketi olduğu anlamına geliyordu.
British Museum, yaptığı açıklamada, BP’den alınacak fonun, Bloomsbury’deki mekânının restorasyon ve renovasyonuna yönelik planını kısaca şöyle özetledi: Mimari Araştırma Koleksiyonu’nun ilk kez sergilenmesi, kurumun fosil yakıtlara olan bağımlılığının ortadan kaldırılmasına yardımcı olacak “son teknoloji bir elektrik enerjisi santrali”nin kurulması ve müzenin galerilerinin üçte birinin yeniden tasarlanmasına yönelik bir mimarlık yarışması. Müze ayrıca bu değişiklikler gerçekleşirken halka açık kalacağını da belirtti.
İlk Tepkiler Nasıldı?
Greenpeace UK direktörünün “sektörün gördüğü en büyük, en yüzsüz greenwashing* sponsorluk anlaşmalarından biri” olarak nitelendirdiği sponsorluk kararı, yıllardır protesto gösterileri için müzeyi hedef alan iklim acil durumu aktivistleri ve çevreci hareket tarafından ağır bir şekilde eleştirildi.
Bunun yanında, fosil yakıtların kültür sponsorluğuna son vermeyi amaçlayan bir araştırma, katılım ve kampanya kuruluşu Culture Unstained, kurumun “kafasını kuma gömdüğünü” belirtti. Tepkilerin yoğunlaştığı dönemde, yedi yıldır mütevelli heyeti üyesi olan İskoç yazar ve yayıncı Muriel Gray‘in protesto amacıyla yönetim kurulundan istifa ettiği bildirildi, ancak istifasının nedeni doğrulanmadı.
*Greenwashing: Yeşil aklama (greenwashing) ya da diğer adıyla yeşil yıkama, bir kuruluş veya işletmenin çevre hareketine destek veriyormuş gibi görünmek ve kendisini gerçekte olduğundan daha çevre dostu olarak sunmak için reklam ve pazarlama stratejilerini kullanmasına denir.
