Geçmiş İstanbul Bienallerinin katılımcıları ve sanat camiasının mensupları İstanbul Kültür Sanat Vakfı’na açık bir mektup yayınladı.
“İKSV’ye Açık Mektup: Daha İyi Bir İstanbul Bienali’ne Doğru” başlığıyla paylaşılan mektupta, geçen aylarda İstanbul Bienali’ndeki küratör krizine değinildi.
İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın (İKSV) düzenlediği İstanbul Bienali’nin 18. edisyonunun küratörünü belirlemek üzere toplanan danışma kurulunun oy birliğiyle Defne Ayas’ı seçmesine rağmen vakfın yönetim kurulu, aynı zamanda danışma kurulunda da yer alan Iwona Blazwick’te karar kılmıştı. Kararın ardından danışma kurulunda görev yapan Agustín Pérez Rubio, Selen Ansen, Sarkis istifa etmişti.
İKSV’ye göre kendisi de istifa etmiş olan Blazwick, konu hakkında konuşmadı. Ayrıca İKSV, Ayas’ın neden reddedildiğini açıklamadı. Daha önceki bienallerde yapılmış olmasına rağmen bu kez kurul üyeleri internet sitesinde paylaşılmadı. İKSV, Blazwick’in küratör olarak seçildiğinde Danışma Kurulu üyesi olduğunu da doğrulamadı.
Soru ve eleştiriler dikkate alınmıyor
Açık mektup şöyle:
“İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı (İKSV) kritik bir dönüm noktasında bulunuyor. 18. İstanbul Bienali küratörünün seçimiyle ilgili son günlerde açığa çıkanlar (bk. The Art Newspaper, ArtReview, Monopol ve Argonotlar) İKSV’nin şeffaflık, hesap verebilirlik, etik ve kapsayıcılık konusundaki yetersizliğini gözler önüne serdi. Türkiye’deki en köklü ve itibarlı kültür kurumlarından biri olan İKSV’nin söz konusu tavrı, parçası olduğu kültür ve sanat alanının
tamamına sirayet ediyor.
“İKSV’nin meşru ve şeffaf uygulamalar benimsemesini talep ediyoruz. İKSV, 18. İstanbul Bienali hakkında kuruma yöneltilen soruları ve eleştirileri hâlâ dikkate almadı: İstanbul Bienali’nde yetkili karar merci kim veya kimlerdir? İstanbul bienallerinin küratör seçiminde aranan kriterler ve uygulanan etik kurallar nelerdir? Kurum tarafından beyan edildiği gibi İstanbul Bienali Danışma Kurulu’nun fiili bir yetkisi bulunmuyorsa, küratörlüğe Danışma Kurulu üyelerinden birinin atanmasıyla sonuçlanan seçim sürecini takiben diğer kurul üyeleri neden istifa etmiştir? İKSV, bu seçim sürecine dair bilgileri kamuyla neden paylaşmamaktadır?
Şeffaflık çağrısı yinelendi
“İKSV’yi İstanbul Bienali ve diğer kültürel etkinliklerinin düzenlenmesi konusunda hesap verebilir uygulamalar benimsemeye çağırıyoruz. Kamu yararına çalışan özel bir vakıf olan İKSV’nin kamusal görevi ve sorumluluğu bulunuyor. Bu yapıdaki bir kültür kurumunun kamusallığının, her şeyden önce sanatçılar, izleyiciler ve paydaşları ile kurduğu iletişime dayanması gerektiğine inanıyoruz. İKSV’yi liyakat, adalet ve dürüstlük ilkeleri doğrultusunda hesap verilebilirliğe ve tutarlılığa davet ediyoruz.
“Aşağıda imzası yer alan, geçmiş İstanbul Bienallerinin katılımcıları ve sanat camiasının mensupları olan bizler, İKSV’yi mevzubahis eleştirilere cevap vermeye ve kamusal görevi doğrultusunda gerekli adımları atmaya çağırıyoruz.”
Bienal’den yönetmelik açıklaması
Öte yandan İstanbul Bienali de açık mektubun paylaşılmasının ardından sosyal medya hesabından bir açıklama yayınlayarak Danışma Kurulu yönetmeliğinde son dönemde yaptıkları değişiklikleri paylaştı:
“İstanbul Bienali’nin 2026 ve sonrasınnda düzenlenecek bienaller için geçerli olacak yeni Danışma Kurulu yönetmeliğine göre, Danışma Kurulu tarafından önerilen üç adaydan birini küratör olarak davet edebilecek. Bu aşamada sunulan yaklaşımlardan hiçbirinin vakfın bir sonraki İstanbul Bienali’ne dair vizyonuyla örtüşmemesi halinde İKSV yönetimi, Danışma Kurulu’nun yeniden toplanarak farklı adaylar önermesini talep edebilecek. Ayrıca İstanbul Bienali Danışma Kurulu’nda görev yapan üyelerin, görev süreleri boyunca veya üyelikten istifa etmeleri durumunda o seneki küratör seçiminin sonuna kadar, küratör olarak davet edilemeyeceğine dair bir madde de yönetmeliğe eklendi.
“Bugüne dek bu görevi üstlenen tüm küratörler, İstanbul Bienali’nin gelişmesine önemli katkılarda bulundu. Yapılan bu değişikliklerin de uzun vadede olumlu etkileri olacağına ve önemüzdeki dönemde bienali hep birlikte en iyi şekilde geleceğe taşıyacağımıza inanıyoruz.”
