Yapay zekâ, önceki yıl olduğu gibi 2023’te de sanat dünyasında tartışma konusu olmaya devam etti. Tartışmaların çoğu yapay zekâ tarafından üretilen eserlerin gerçek birer sanat eseri sayılıp sayılamayacağı etrafında dönüyor. Nisan ayında Boris Eldagsen, Sony World Photography adlı fotoğraf yarışmasını kazandı. Ancak kazanan fotoğrafın aslında yapay zekâ tarafından oluşturulduğu ortaya çıktı. Mayıs ayında sanatçılar, Dall-E ve MidJourney gibi yapay zekâ platformlarını telif hakkıyla korunan sanat eserlerini yapay zekâ eğitim külliyatlarında kullandıkları gerekçesiyle dava etti. Öte yandan yapay zekâ ile ürettiği çalışmalarla tanınan sanatçı Refik Anadol yıl boyunca sanat eleştirmeni Jerry Saltz’un eleştirilerine maruz kaldı. Sanatçının bir sergisi için, “Refik Anadol’un akıllara durgunluk veren milyonlarca dolarlık vasat gösterisi, iskambil kağıtlarından evler ve aynalar salonundan ibaret. Dikkati anlık olarak dağıtan bir hile sanatı. Müziği çıkarırsanız sıradan bir ekran koruyucuya döner” diyen eleştirmene sanatçının cevabı, “Ben herkesim, sen hiç kimse değilsin” oldu.
Modern mimari dendiğinde akla ilk gelen isimlerden olan İngiliz-Ganalı mimar David Adjaye’nin ismi 2023’te bir cinsel taciz skandalına karıştı. Başarılı mimarla geçmişte çalışmış olan üç kadın Adjaye’yi işyerinde cinsel tacizle suçladı. Adjaye geçen haziran ayında ortaya atılan iddiayı kabul etmese de kariyeri düşüşe geçti. Harlem’deki Studio Museum ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin Şarika kentindeki The Africa Institute gibi kurumlar, birlikte çalıştıkları Adjaye ile ilişkilerini kesti.
2023, İspanyol ressam Pablo Picasso’nun 50. ölüm yıldönümü olduğu için dünyanın dört bir yanında sanatçının birçok sergisi açıldı. Ancak Brooklyn Museum’da açılan “It’s Pablo-matic: Picasso According to Hannah Gadsby” adlı sergi, sadece kötü eleştiriler aldı. Komedyen Hannah Gadsby’nin Picasso’yu problematik kelimesinden yola çıkarak Pablo-matic olarak adlandırdığı sergide sanatçının eserleri, altlarında dalga geçen yazılarla sergilendi. Hakkında kadın düşmanı olduğuna dair iddialar bulunan Picasso’yu eleştiren sergi, sanat eleştirmenleri tarafından “sanat tarihine saygısızlık” olarak adlandırıldı. Müze yetkilileri ise eleştirilerin cinsiyetçi olduğu yorumunu yaptı.
ABD’deki Smithsonian Institution ve American Museum of Natural History adlı kurumların sergilediği insan kalıntılarının büyük bir kısmının izinsiz şekilde elde edildiği ortaya çıktı. Çoğu yerli kabilelerinden gelen kalıntıların bir kısmının da ölen New Yorklulara ait olduğu açıklandı. Büyük bir etik tartışma doğuran olayın ardından Smithsonian özür diledi. American Museum ise insan kalıntılarının elde edilmesine ilişkin politikalarının güncelleneceğini açıkladı. Ayrıca iki kurum da izinsiz elde edilen kalıntıların geri gönderileceğini söyledi.
Şüphesiz 2022 ve 2023’te en çok ses getiren eylemlerin büyük kısmı iklim aktivistlerinin gerçekleştirdikleri oldu. Müzelerdeki sanat eserlerini hedef alan aktivistler, Claude Monet ve Edgar Degas gibi birbirinden önemli sanatçıların eserlerine boya dökerek zarar verdi. Eylemler, İsviçre ve ABD gibi birçok farklı ülkede gerçekleşti. Eylemlerin başladığı ilk yıl tutuklamalar yapılmasa da 2023’te birçok aktivist tutuklandı veya para cezasına çarptırıldı.
Fotoğrafçı Lynn Goldsmith’in Andy Warhol’a 2016’da açtığı telif davası sonuçlandı. Telif hakkı davalarında örnek olabilecek gelişmede Goldsmith, Andy Warhol Vakfı’nı, sanatçının kendi çektiği bir Prince fotoğrafını kullandığı için dava etmişti. Warhol, Prince portresini, Goldsmith’in çektiği bir fotoğraftan ilham alarak yaratmıştı. Mahkeme Goldsmith’i haklı bularak sanatçının fotoğrafçının eserinin telif hakkını ihlal ettiği sonucuna vardı. Vakıf, Goldsmith’e telif hakkı ihlali nedeniyle ödeme yapmaya mahkûm edildi.
İngiltere’nin başkenti Londra’daki British Museum geçtiğimiz yıl hırsızlık skandalıyla çalkalandı. Müzede 30 yıl çalışan bir görevlinin yaklaşık 1500-2000 eseri çaldığı ortaya çıktı. Bir kısmı eBay üzerinden satılan eserlerin çalınmasından sorumlu tutulan personel işten çıkarıldı. Kaybolan eserler arasında mücevher, altın ve yarı değerli taşlar da var. Skandalın ardından müzenin direktörü Hartwig Fischer ve yardımcısı Jonathan Williams istifa etti.
