Eylül’ün ilk haftası bir gece yarısı rap kulvarından yükselen güçlü sesler, saatler içinde tüm Türkiye’yi hızla etkisi altına aldı. Şanışer’in direksiyonunda politika ve partiler üstü konulara yönelen #SUSAMAM; Sayedar, Önder Şahin & Ceza’yı buluşturan Komedi v Dram ve son olarak Ezhel’in yeni albümünü müjdeleyen Olay. Hem sözleri hem de görüntüleriyle genç rap müzisyenlerinin geniş kitleler üzerindeki müthiş etkisini açıkça ortaya koyan çalışmalar, yayımlandıktan 48 saat sonra bu yazı kaleme alındığı dakikalarda beğenenler, beğenmeyenler, eleştirenler ve eksik bulanlar arasında hararetle tartışılıyordu.
Japonya’daki köklü Toshogu Tapınağı’nın bu kadar ünlü olmasının en önemli sebepleri arasında meşhur Üç Maymun heykelleri de yer alır. Konfüçyüs öğretilerine dek uzanan sembolik anlamlar yüklenmiş bu heykeller, ‘’kötüye bakma, kötüyü dinleme ve kötü söz söyleme’’ olarak özetlenebilecek üç mesaj taşır. Ancak binlerce yıllık popüler kültürün akışı içinde Üç Maymun’un söz konusu temsiliyeti zamanla kaybolur ve yerini ‘’görmedim, duymadım, bilmiyorum’’ anlamları alır. Bazı görüşlere göre ise Üç Maymun anlatısı Sokrates’in “Üçlü Filtresi”ne dek uzanıyor. Söyleyeceğimiz şeyin gerçek mi, iyi mi, gerekli mi olduğunu test etmemizi sağlayan bu filtreyi #SUSAMAM için devreye sokacak olursak, kolektif projenin merkezinde duran Şanışer’in yanıtları şüphesiz ‘’evet, evet ve evet’’ olacak. Şanışer’in oldukça güç ve hayranlık uyandıran bir projeye giriştiğini belirtmek gerek. Bu projede sesini yükselten ve belirlenen sosyal temaları kendi tarzlarıyla seslendiren müzisyenler arasında Fuat, Tahribad-ı İsyan, Aga B ve Kamufle gibi kendi tarzında öne çıkan güçlü isimler de yer alıyor.
An itibarıyla YouTube’da 14 Milyon izlenmeyi geride bırakan #SUSAMAM, Twitter’da yüzbinlerce kişi tarafından aynı etiketle paylaşılarak dünya genelinde üst sıralarda kendine yer bulmayı başardı. Özellikle ekolojik felaketler, adalet, eğitim, toplumsal cinsiyet eşitliği ve faşizm gibi hassas konular üzerine yoğunlaşan projenin öne çıkardığı ilginç noktalardan biri bana göre hayvan hakları oldu. Zira uzun yıllardır birçok STK, dernek ve bireysel girişim tarafından gündeme getirilmeye çalışılan bu önemli konu, toplumun geneli tarafından günümüze dek marjinal girişimler olarak algılanıyordu. Hayvan haklarını sakat, yaşlı ve hasta sokak hayvanları üzerinden ele alarak meseleye hakimiyetiyle hayranlık uyandıran proje, mezbahalarda seri olarak öldürülen endüstriyel hayvancılık kurbanlarına değinmeyerek sosyal medyada eleştirildi. Projenin eksiklikleri arasında kadın haklarının yanında LGBTİ temsiliyetine yer verilmeyişi de anılıyor. Sehabe & Yeis Sensura ise, kadına şiddeti dile getirirken iyi niyetle de olsa eril bir dil kullanmakla yine sosyal medyada eleştiri oklarına maruz kaldılar. Proje geniş kitlelere ulaştıkça kuşkusuz farklı sesler de yükselmeye devam edecek.
Öte yandan gerçekleşen ilginç bir çıkış, #SUSAMAM’ın partiler ve politika üstü durmaya çalışan dengesini ne yazık ki alt üst etti. Sokak temasını temsil eden Miraç, “…uç siyasi kesimlerin, HDP ve FETÖ bağlantılı kişilerin şarkıyı paylaşmasından ve bundan nemalanmasından aşırı rahatsızlık duyduğumu belirtmeliyim…” açıklamasıyla projenin önüne geçti. Kısa sürede özellikle Twitter üzerinden gelen yoğun tepkiler üzerine özellikle HDP’yle ilgili görüşlerini yumuşatmaya gayret eden ikinci bir açıklama yapan müzisyen, Türkiye’de toplumsal dayanışmaya yönelik hazırlanan bu önemli çalışmanın iyi niyetine-isteyerek ya da istemeyerek- gölge düşmesine neden oldu. Hassas toplumsal mesajları bir yana bırakıldığında ise #SUSAMAM, müzikal anlamda yeni bir şey söylemiyor; yine de Türkiye’de ana akım medya tarafından neredeyse yok sayılan yetenekli, yaratıcı ve cesur rap müzisyenlerinin kolektif gücünü hissedebilmek kesinlikle umut verici…
Aynı gün yayımlanan, Sayedar ve Önder Şahin’e Türkiye’nin ilk rap yıldızlarından Ceza’nın eşlik ettiği Komedi v Dram, henüz #SUSAMAM kadar büyük bir kitleye ulaşabilmiş değil. ‘’Gitmesin ağrına, gitmesin ağrına / Işıkları yakın, çünkü zafer yakın’’ sözleriyle umutsuzluğa gömülmüş olan topluma seslenen çalışma, özellikle Ceza hayranları tarafından heyecanla karşılandı. Son yıllarda Türkiye hip-hop sahnesinin şüphesiz simgesel ismi Ezhel ise, belgesel niteliği taşıyan oldukça cesur görüntüleri ve aynı derecede çarpıcı sözleriyle parlayan son şarkısı Olay’la adeta ‘Olay’ yarattı. YouTube trend listesine iki numaradan giriş yapan ve kısa süre içinde trend listesinden kaldırılan Olay videosu, barındırdığı kimi sahneler yüzünden yaş engeliyle de karşılaştı. Parçada oldukça öne çıkan autotune müdahalesinin Ezhel’in performansını olumsuz etkilediğini savunanların sayısı da azımsanacak gibi değil. Rap kulvarı önümüzdeki günlerde şüphesiz daha ilginç çıkışlar ve üretimleriyle Türkiye gündemini sarsmaya devam edecek; heyecan ve merakla takip edeceğiz.
