Soyut resmin öncülerinden kabul edilen ünlü ressam Piet Mondrian’ın varisleri Almanya’daki Kunstmuseen Krefeld’e (Kaiser Wilhelm Müzesi) dava açarak, Hollandalı ressamın, müzeye ödünç verilen – ve 200 milyon doların üstünde mali değeri olan – dörtlü tablo serisinin geri iadesi için mahkemeye başvurdu.
Tablolar Kunstmuseen’e 1929 yılında sanatçı tarafından ödünç verilmiş, o zamandan bu yana geri alınamamıştı. Ressamın varisleri tabloları geri alabilmek için mahkemeye başvurdu. Dava Elizabeth McManus Holtzman Irrevocable Trust mütevellisi/vasileri tarafından açıldı.
Sergi İçin 8 Eserini Vermişti
Soyut sanat ile yeni sanat formları üzerine çalışmalar yapan; 20. yüzyıl sanat akımı De Stijl’in önderlerinden olan ressam Piet Mondrian’ın mirasçıları ayrıca sanatçının şu an müze koleksiyonunda yer almayan -1950’lerde satıldığı/başka işlerle takas edildiği tahmin edilen -dört eseri için de uğradıkları zararın tazminini talep etti. Ödünç verilen tablolardan “Tableau No. VII” (1925), “Tableau No. X” (1925), “Tableau No. XI” (1922) ve “Komposition IV” ise (1926) hala müzenin koleksiyonunda bulunuyor.
Davaya göre eserlerin hikayesi şöyle: Mondrian, 1929’da sekiz işini “Circle International. Painting and Sculpture” sergisi için müzeye ödünç verdi, fakat dönemin Müze Direktörü Max Crutz sergi gerçekleşmeden hayatını kaybetti.
Naziler Eserleri Ele Geçiremedi
Nazilerin 1933’te başa gelmesiyle birlikte Mondrian ‘dejenere sanatçılar’ kategorisine kondu. Partinin Kaiser Wilhelm Müzesi’ne yeni bir müdür ataması ise Mondrian’ın çalışmalarını geri almasını imkansız hale getirdi. Neyse ki tablolar müzenin envanterine yazılmamıştı, dolayısıyla yeni yönetim varlıklarından haberdar olmadı ve böylece eserler Naziler tarafından ele geçirilmedi. Mondrian ise 1944 yılında, tablolarına bir daha ulaşamayacağı kanısında, New York’ta öldü.
Davaya göre tablolar 1947 yılında Kaiser Wihelm Müzesi’nin deposunda bulunmuş fakat yönetim sanatçının varislerine haber vermemişti. (o zamanki müdür Paul Wember, “şüpheli şartlar” altında bulunduklarını aktardı.) Müze ise işleri, Pablo Picasso, Henri Matisee, Marc Chagall, Georges Braque ve Paul Klee’nin aralarında sayılabileceği sanatçılara ait litografiler ağırlıklı olmak üzere, başka 30 eseri alabilmek için sattı.
Vakıf, ressamın işlerinin müzedeki varlığını 2011’de öğrenerek konuyu araştırmaları için köken uzmanı ve avukatlara devretmiş; 2017’de araştırmacılar müzenin ödünç verilen işleri haksız bir şekilde mülkiyetinde tuttuğuna karar vermişti.
Kaynak: artnet news
Yazar: Sarah Cascone
Tarih: 22.10.2020
Orijinal Başlık: Piet Mondrian’s Heirs Are Suing a German Museum for the Return of Four Paintings Worth Over $200 Million
