Suna ve İnan Kıraç Vakfı Pera Müzesi Film ve Video Programları (Pera Film), Hesaplar ve Tesadüfler sergisi kapsamında hazırladığı “dijital” programında Stanley Kubrick ve Ridley Scott başta olmak üzere usta yönetmenlerin bilimkurgu klasikleri arasında gösterilen filmlerinden oluşan bir seçki sunuyor. Program kapsamında dijital sanatın öncüleri Vera Molnár ile Gizella Rákóczy’yi anlatan iki özel belgesel de izleyiciyle buluşturuyor. “dijital” 22 Kasım – 22 Aralık arasında Pera Müzesi Oditoryumu’nda izlenebilir.
“dijital” programı, Pera Müzesi’nin algoritma sanatının öncü isimlerinden Vera Molnár, Dóra Maurer ve Gizella Rákóczy’nin eserlerini bir araya getirdiği güncel sergisi Hesaplar ve Tesadüfler’e paralel olarak hazırladı. Programda, Vera Molnár’ın sanat çalışmalarını bilgisayar kullanarak üretmeye başladığı yıllarda teknolojinin beyazperde ve televizyon ekranları üzerindeki etkilerini yansıtan yapıtlardan oluşan bir seçki yer alıyor.
Pera Müzesi Oditoryumu’nda gerçekleşecek gösterimlerde bilimkurgu sinemasının en büyük yönetmenlerinden Stanley Kubrick imzalı “2001: Bir Uzay Macerası”, usta yönetmen Ridley Scott’un yönettiği “Bıçak Sırtı” ve Rainer Werner Fassbinder imzalı “Yalan Dünya” sinemaseverlerle buluşturulacak. Program kapsamında ayrıca, Vera Molnár’ın sanatını daha yakından keşfetme imkânı sunan “Vera Molnár: Geometrinin Hazzı” belgeseli ve Gizella Rákóczy üzerine yapılmış kısa belgesel “Gizella Rákóczy: Derinliği Keşfetmek” de gösterilecek.
“2001: Bir Uzay Macerası”
Stanley Kubrick’in, Arthur C. Clarke’ın “The Sentinel” adlı kısa hikâyesinden uyarladığı 1968 yapımı “2001: Bir Uzay Macerası”, yapay zekâ, bilinç ve teknolojinin sınırlarını sorgulayan bir anlatıyı derinlikli bir metin ve etkileyici bir sinematografiyle sunuyor. Film, Ay yüzeyinde gizemli bir monolitin keşfedilmesiyle başlar. Bu keşifle birlikte, insanlığın bilinmeyen bir güçle karşı karşıya olduğu ortaya çıkar. Ardından, Discovery One adlı uzay gemisinin mürettebatı, zeki ancak tehlikeli hale gelmiş yapay zekâ HAL 9000’in gözetiminde Jüpiter’e doğru bir göreve çıkar. Ancak HAL arızalanmaya başlayınca gemideki gerilim tırmanır ve mürettebat ile yapay zekâ arasında ölümcül bir çatışma başlar.
“Bıçak Sırtı”
Ridley Scott’un Philip K. Dick’in “Android’ler Elektrikli Koyun Düşler mi?” adlı romanından uyarlanan 1982 yapımı filmi “Bıçak Sırtı”, teknolojinin kontrolündeki bir toplumda insan olmanın anlamını felsefi bir yolculuk aracılığıyla sorguluyor. 2019 yılının distopik Los Angeles’ında geçen hikâye, yapay insanlar olan replikantlar ve onları avlamakla görevli polislerden oluşan Blade Runner biriminin üyesi Rick Deckard etrafında şekilleniyor. İnsanlardan ayırt edilmesi neredeyse imkânsız olan bu replikantlara ait bir grup “kaçak” androidi izleyip ortadan kaldırmakla görevli olan Deckard, bu yapay varlıkların da kendilerine özgü arzuları, korkuları ve bilinçleri olduğunu keşfeder. İnsanlık ve makineler arasındaki sınırların bulanıklaştığı bu dünyada, Deckard, kendisini varoluşsal bir sorgulamanın ortasında bulur.
“Yalan Dünya”
“Yeni Alman Sineması”nın en önemli yönetmenlerinden Rainer Werner Fassbinder’in Daniel F. Galouye’nin “Simulacron-3” adlı romanından, iki bölümlük mini dizi olarak 1973’te ekrana uyarladığı “Yalan Dünya”, program kapsamında gösterilecek yapımlar arasında. Fassbinder’in geleceğin dünyasına hicivli ve gerçeküstü bir bakış attığı bu yapıt, gelecekte, IKZ adlı bir teknoloji şirketinin geliştirdiği bir sanal dünya simülasyonunda geçiyor. Bilinçli sakinlerle dolu, tam işlevli bir sanal gerçekliği simüle etmek için geliştirilen Simulacron projesinin lideri gizemli şekilde aniden ölünce, halefi Dr. Fred Stiller tuhaf ve açıklanamayan olaylar yaşamaya başlar. Anormallikler arttıkça, Stiller bu olayların arkasında gizli bir güç olabileceğinden şüphelenir.
“Gizella Rákóczy: Derinliği Keşfetmek”
Geometrik sanatın önde gelen isimlerinden Gizella Rákóczy’nin kızı Anna Rákóczy tarafından hazırlanan kısa belgesel “Gizella Rákóczy: Derinliği Keşfetmek”, sanat tarihçisi Mónika Zsikla, ressam Győző Somogyi, sanat tarihçisi ve küratör Krisztina Szipőcs gibi katılımcıların eşliğinde Gizella Rákóczy’nin hem sanatsal mirasına hem de pek bilinmeyen kişisel dünyasına daha yakından bakma imkânı sağlıyor.
“Vera Molnár: Geometrinin Hazzı”
Macaristanlı yönetmen Laszlo Horvath imzalı 2011 yapımı belgesel “Vera Molnár: Geometrinin Hazzı”, dijital sanata öncülük eden ve bilgisayarı kullanan ilk sanatçılardan olan Vera Molnár’ı merkezine alıyor. Film, düzen ve düzensizlik arasındaki sınırı araştıran, tüm kurallardan ve sanatsal bir akıma ait olmaktan kaçan bu özgür sanatçının çalışmalarına odaklanıyor.
Gösterim Programı
Vera Molnár: Geometrinin Hazzı (52’)
22 Kasım Cuma, 19.00
1 Aralık Pazar, 15.00
Gizella Rákóczy: Derinliği Keşfetmek (22’)
22 Kasım Cuma, 19.00
1 Aralık Pazar, 15.00
Yalan Dünya (213’)
23 Kasım Cumartesi, 15.00
13 Aralık Cuma, 18.30
2001: Bir Uzay Macerası (149’)
27 Kasım Çarşamba, 19.00
21 Aralık Cumartesi, 15.00
Bıçak Sırtı (117’)
11 Aralık Çarşamba, 19.00
22 Aralık Pazar, 15.00
