Müzik 40,000 yıldır insan hayatının bir parçası. 2009 yılında arkeologlar Almanya’nın kuzeyindeki bir mağarada antik bir fülüt bulmuşlardı. Bir akbabanın kanat kemiğinden yapıldığı keşfedilen flüt, tarihte bilinen en eski müzik aleti.
İnsanlığın tam olarak ne zaman müzik dinlemeye ve yaratmaya başladığı tam olarak bilinmese de bilim adamları müzik dinlememizin sebepleri hakkında yol gösteriyor. Müzik dinlemenin yalnızca kişiye değil topluma da fayda sağladığı düşünülüyor.
Müziğin fiziksel, zihinsel ve duygusal sağlığımıza iyi geldiğini çeşitli çalışmalar ortaya koyuyor.
Müzik bizi birleştirir
Araştırmacılara göre müziğin en önemli işlevlerinden biri dinleyicilere uyum ve sosyal birliktelik hissi aşılaması.
Müzik insanları bir araya getirmekte önemli bir araç:
- Milli marşlar kalabalıkları aidiyet hissiyle birleştiriyor
- Protesto şarkıları aynı amaçla yürüyen insanları teşvik ediyor
- İlahiler ibadet evlerinde ortak bir inanç ve grup kimliği ortaya koyuyor
- Aşk şarkıları çiftlerin aralarındaki bağları güçlendiriyor ve sessiz kalmış duygulara tercüme oluyor
- Ninniler ebeveyn ve çocuk arasında bağlantı kuruyor
Öğrenimi kolaylaştırır
John Hopkins’den uzmanlar beyni stimule etmek için müzik dinlemeyi öneriyorlar. Müzik dinlendiği esnada MR çekildiğinde aktif bölgelerin tepki verdiği görülüyor. Hatta müzik dinleme düşüncesi bile öğrenme isteğini arttırıyor. 2019’da yapılan bir araştırmada ödül olarak müzik dinleyecekleri söylenen katılımcılar önlerindeki göreve daha yüksek bir motivasyonla yaklaşmış ve bu görüşü bir nevi kanıtlamıştır.
Hafızayı güçlendirir
Katılımcılardan kısa bir listedeki kelimeleri okumaları ve hatırlamaları istenen bir araştırmada klasik müzik dinleyen katılımcıların diğerlerine nazaran daha yüksek performans sergiledikleri görüldü. Mozart dinleyen katılımcılar ellerindeki görevleri daha hızlı ve isabetli bir şekilde tamamladılar.
Amerika merkezli Mayo Kliniği, müzik dinlemenin Alzheimer sebebiyle kaybedilen anıları geri getirmese de zihinsel zayıflamaya karşı beyni güçlendirdiğini belirtiyor. Müzik sayesinde hafıza sorunları yaşayan kişilerin anılarına tutunmaları bir miktar kolaylaşıyor.
Zihinsel hastalıklarla savaşıyor
Müzik insan beynini değiştirme gücüne sahip. Nöroloji alanındaki araştırmacıların bulgularına göre müzik dinlemek beyinde zihinsel hastalıkları doğrudan ilgilendiren nörükimyasalların salgılanmasını tetikliyor:
- Mutluluk hormonu dopamin
- Stres hormonu kortizol
- Bağışıklığı etkileyen serotonin
- İletişimi teşvik eden oksitosin
Anksiyeteyi azaltmaya yardımcı olur
Müzik dinlemenin anksiyete arttırıcı durumlarda kişiyi sakinleştirdiğine dair pek çok kanıt var. Hatta müzik terapisi, kritik hastalıkları olan veya rehabilitasyondaki kişileri sakinleştirmek ve anksiyetelerini azaltmak için kullanılıyor. Araştırmalara göre müziğin etkisi altında beyin stres hormonu kortizolü daha az salgılıyor.
Depresyon semptomlarını azaltıyor
2017 yılında yapılan bir araştırma klasik ve caz müziğin depresyon semptomlarını azalttığını ortaya koydu. Fakat dinlenilen müziğin türü önemli. Farklı araştırmalar özellikle toplumdan kendini soyutlamaya megilli kişilerde.
nostaljik ve üzücü melodilerin depresyonu arttırıcı özellik gösterebileceğini belirtiyorlar.
Kalp sağlığına destek
Müziğin şiddeti ve temposu da ayrıca kişinin nefes alış düzenini, kalp atışını ve kan basıncını değiştirebiliyor.
Yorgunluğu azaltır
Şangay’da 2015’te yapılan araştıma tekrarlanan işlerde müzik dinleyen katılımcıların daha yüksek kas dayanıklılığı ve daha az yorgunluk sergilediklerini gösterdi. Kanser tedavisi gören hastalara uygulanan müzik terapisi de yorğunlukarını azaltarak benzer sonuçlar gösterdi.
Egzersiz performansını arttırır
Spor severler müziğin fiziksel performans üzerindeki etkisinden uzun süredir haberdar. Müzikle birlikte egzersiz yapmanın ruh halini iyileştirerek daha verimli sonuçlar gösterdiği ve yorgunluğu maskelediği 2020’de yapılan bir araştırma ile kanıtlandı. Tüm bunlarla birlikte müzik, çoğu kişinin toplam egzersiz süresinin uzamasını ve nefesin müzikle senkronize olmasıyla vücutta daha az oksijen harcanmasını sağlıyor.
Acıyla başedilmesini kolaylaştırır
Özel eğitim gören müzik terapistleri hastanede veya ayakta tedavi edilen hastaların acılarını yatıştırma amacıyla müzikten destek alıyorlar. 2016’da yapılan 90 araştırma içeren bir meta-analize göre müzik, şiddetli ve kronik acıların katlanılabilirliğini sadece ilaç kullanımına göre arttırıyor.
Müzik 40,000 yıldır insan hayatının vazgeçilmez bir parçası ve kuşkusuz, öyle kalmaya devam edecek. Hafızayı güçlendiren, ruh halini iyileştiren, yorgunluğu dindirip, acıyla baş edilmesini kolaylaştıran, sporu ve hatta hayatı daha keyifli ve verimli kılan müzik sadece bir keyif değil aslında insanlığın bir ihtiyacı.
Rebecca Joy Stanborough imzalı yazı The Benefits of Listening to Music başlıklı yazı 1 Nisan 2020 tarihinde Healthline adlı mecrada yayımlandı.
