Sanatçı İnci Eviner’in Dirimart‘taki ilk kişisel sergisi “Huriler ve Yolcular” kapılarını açtı. Sergi, sanatçının daha önce Liverpool Bienali’nde gösterdiği ve Türkiye’de ilk kez gösterilecek olan iki kanallı video yapıtı Cenneti Sahnelemek (2018) ve seramik heykellerden oluşan yeni yerleştirme çalışması Yolcular’ı (2022) izleyicinin çevresinde dolaşarak tecrübe edeceği şekilde bir araya getiriyor.
Bedeni bir özgürleşme alanı, aynı zamanda bir araştırma alanı olarak ele alan Eviner, iktidarın beden politikalarının nasıl işlediğinin ve üzerimizdeki görünmez etkilerinin izlerini sürüyor.
Yüklendiği anlamlar ve sembollerin ağırlığından sürekli kurtulmaya çalışan bedenin kendisi Eviner’in videolarında bizzat çatışma alanına dönüşür. Sanatçının işlerinde temsile dair hiyerarşileri aşındıran, hem gerçeklikleri hem hayali tuhaflıkları cisimleştiren figürlere dönüşürler. Bu figürlerin hepsi sanatçının düşünme biçimi olarak pratiğinin merkezine yerleştirdiği desenlerde vücut bulur. Yıllar içinde yarattığı görsel lügat ile harmanlanan bu desenler fotoğraflara, yerleştirmelere, tuvallere, heykellere ve hareketli görüntülere evrilerek sanatçının gerçekleştirdiği tüm çalışmalara eklemlenen çok boyutlu yeni bir varlığa dönüşür.
Eviner, imge ile anlam, imge ile söz arasındaki boşluklar üzerine düşünür. Bu boşluklarda oyuklar açmak amacıyla ürettiği imge, söz, yazı ve hareketin, aritmik bir tekrarla bir araya getirildiği hareketli görüntüleri, kimlik olarak adlandırılan çeperleri kırmak ve sürekli farklı potansiyelleri arayarak beklenmedik olana yer açmak için doğaçlamanın sınırlarında bir koreografi ortaya koyar. Sanatçı, iktidarların gelenekler ve yaşam biçimlerimiz üzerine yılmadan oluşturduğu kümülatif söylemlerin hangi strateji ve taktiklere başvurarak duygu ve düşüncelerimizi yönlendirdiğini merak eder.
Eviner, inanç ve ekonominin nasıl el ele işlediği üzerine düşünürken, dünyevi olan ile ruhani olan iki sahnenin ve akışın üst üste bindirildiği Cenneti Sahnelemek işini ortaya koyuyor. Videonun üst kısmında İstanbul’dan aşina olduğumuz şehir manzarasını bir çatıdan izletiyor. Gün doğumu ve batımı arasındaki zamana panoramik bakarken, alt kısımda sabitlenmiş, zamansız, ebedi bir düzende hareket eden “huriler”i izliyoruz. Eviner bu işiyle vaatler, günahlar, kefaretler ve baştan çıkartmaların, dünyevi sıradanlık ile dini fantaziler arasındaki siyasal etkileşimini keşfe çıkıyor.
Yolcular yerleştirmesinde ise izleyici mitolojik karakterleri andıran insan hayvan karışımı yaratıkların, insan hareketliliğine gönderme yapacak şekilde yerleştirildiği bir başka düzlemle karşılaşıyor. Sanatçı burada kervan, hicret, hac, transit geçişler, göçler, törenler, geçitler, onur yürüyüşleri gibi makro ve mikro ölçekli topluluk hareketlerinin, siyasal, kültürel, ekonomik ve inançla ilgili kesişimlerine gönderme yapıyor. Eser, coğrafyadan ve tarihi dönemlerden bağımsız, beşeri bir kavram olarak kitle hareketini odağına alıyor. Aynı zamanda antik çağ ikonografisi ve Eviner’in desen ve resimlerinden aşina olunan karakteristik lekesel jestlerle örülü.
“Huriler ve Yolcular” sergisi Dirimart Dolapdere’de 27 Kasım’a kadar Salı-Cumartesi 10.00-19.00; Pazar 12.00-19.00 saatleri arasında ziyaret edilebilecek.
İnci Eviner Hakkında
İnci Eviner (d. 1956, Polatlı). Güzel Sanatlar Akademisi Resim Bölümü’nden mezun olan sanatçı, sanatta Yeterlik derecesini Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nden aldı. 2019’da 58. Venedik Bienali Türkiye Pavyonu’nda Türkiye’yi temsil etti. 2016’da İstanbul Modern Sanat Müzesinde kapsamlı bir retrospektifi gerçekleşti. Eviner’in sergileri arasında Drawing Center, New York (2015); Musée d’Art Moderne de Paris (2011); Whitechapel Gallery, Londra (2009); MAC/VAL ve Vitry-sur-Seine (2009) sergileri bulunuyor. Katıldığı diğer sergi ve bienaller ise British Museum, Londra (2019–2020); Hayward Gallery, Southbank Center, Londra (2018–2019); Liverpool Bienali (2018); Q21 Exhibition Space, Museums Quartier Wien (2018); Gwangju Bienali (2018); Municipal Museum of Jena (2018) ve 13. İstanbul Bienali(2013).
2017’de Sharjah Bienali ödülüne layık görülen sanatçı; aralarında Headlands Center for the Arts, Kaliforniya (2017), Rauschenberg Foundation, Florida (2017); SAM Art Projects (2010); Leube, Salzburg (2005) ve Rockefeller Vakfı, Bellagio, Como’nun (2000) bulunduğu birçok misafir sanatçı programına davet edildi. Eviner’in Deutsche Bank Collection, Centre Pompidou Paris, İstanbul Modern Sanat Müzesi, Arter, Guggenheim New York ve TBA21 Vienna gibi önemli uluslararası koleksiyonlarda yapıtları bulunuyor. Kadir Has Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi’nde öğretim üyesi olan sanatçı İstanbul’da yaşıyor ve çalışıyor.
