Britanya’nın başkenti Londra’daki Trafalgar Meydanı’nda geleneksel olarak düzenlenen Fourth Plinth kamusal alan heykel yarışmasının kazananları, Amerikalı sanatçı Tschabalala Self ve Romanyalı sanatçı Andra Ursuţa oldu. Heykeller sırasıyla 2026 ve 2028’de Trafalgar Meydanı’ndaki “Dördüncü Kaide’’ üzerinde sergilenecek.
Self ve Ursuţa, yazar ve küratör Ekow Eshun‘un başkanlığını yaptığı Fourth Plinth Commissioning Group tarafından yedi sanatçıdan oluşan kısa listeden seçildi. Oylamada halkın fikri de alındı.
New York’ta yaşayan Self, tuval üzeri kumaş ve boya kullanarak ürettiği kadın figürleri ile tanınıyor. Fourth Plinth’te sergilenmeye hak kazanan eser, Lady in Blue, beyaz olmayan (woman of color) metropol kadınına saygı duruşu niteliğinde. Self, bu eser ile günümüz çağdaş kadınının Londra’nın en işlek ve turistik noktalarından biri olan Trafalgar Meydanı’nda bir yeri olmasını amaçlıyor. Ana malzemesi bronz olan heykel, Titian ve Vermeer gibi sanatçılar tarafından kullanılan, tarihsel ve sembolik önemi olan Lapis Lazuli mavisi ile perdahlanıyor.
Self, seçilen eseri için, “Lady in Blue, her kadının kendinden bir parça bulabileceği bir figür. O, saygı gösterilecek bir idol ya da anılması gereken bir tarihi figür değil. Lady in Blue, geleceğimize doğru hırs ve amaç ile ilerleyen bir kadın. O, şehrin ruhunu temsil eden bir Londralı” diyor.
Ursuţa, eserlerinde vatanseverlik, kadına yönelik şiddet ve etnik gruplara yönelik ayrımcılık konularını sıkça ele alan bir sanatçı ve birçok malzemenin yanı sıra kalıp alarak kullandığı epoksi çalışmalarıyla biliniyor. Fourth Pillar’a seçilen Untitled adlı eserinde, yarı saydam reçine kullanılarak üretilmiş kefenle örtülü bir görünüme sahip, at sırtında ve iç kısmı boş bir figür yer alıyor. Heykelin hayaletimsi görünümü, tarihte unutulup gidenleri sembolize ederek çağdaş kamusal heykelin anlamını sorguluyor.
Londra ve New York merkezli sanatçı Untitled için, “Bu çalışma tarihle ilgileniyor, biz tarihi anlamaya çalıştıkça tarih de bizimle anlam kazanıyor. Trafalgar Meydanı ise tarihlerin açık uçlu bir çatışmada karşı karşıya geldiği yer olma önemine sahip” diyor.
Fourth Plinth ismini aynı anlama gelen ve Trafalgar Meydanı’nda bulunan dördüncü kaideden alıyor. 25 yıldan beri çeşitli sanatçıları ağırlayan bu kaide, başlangıcından bu yana çağdaş sanat için uluslararası olarak bilinen bir platform haline geldi. Kaide üzerinde sergilenen eserler arasında Mark Wallinger’in Ecce Homo’su (1999) ve Samson Kambalu’nun şu anda sergilenen Antilop‘u yer alıyor.
2022 yılında, Queen Elizabet II’nin vefatı sonrası kaide üzerine kalıcı bir anı heykeli sergilenmesi konuşulmuş ve bu durum şehirde, kültür-sanat açısından kaygı uyandırmıştı.
Kısa listeye seçilmiş eserlerin maketleri, 17 Mart’a kadar The National Gallery’de sergilendi. Sanal sergilere internet üzerinden ve Bloomberg Connects aracılığıyla erişilebiliyor. Londra’nın ikonik sanat sembollerinden biri haline gelen Fourth Plinth, Arts Council England ve Bloomberg Philanthropies’in desteğiyle Londra Belediye Başkanlığı tarafından finanse ediliyor.
