AI ile Bir Söyleşi - ArtDog Istanbul
Artdog Editor in chief, Şebnem Kırmacı

AI ile Bir Söyleşi

Yeni sayımız, insan ile yapay zekâ arasında geçen çarpıcı bir sohbeti kapağa taşıyor. Ayrıca Teoman Madra’nın öncülüğünü yaptığı dijital sanata dair bir yazı, Venedik Mimarlık Bienali Türkiye Pavyonu’ndan güncel bir söyleşi, hayvan haklarına odaklanan bir sergi ve Taner Ceylan ile Rugül Serbest’in sanatçı-mentor ilişkisine dair özel bir sohbet bu sayının öne çıkan konuları arasında.

/

Kapağa taşıdığımız görsel, Artificial Intelligence (AI) yani Yapay Zeka tarafından tasarlandı. AI’ya bu derginin sayfalarında bulacağınız “Öylesine Soruyorum” başlıklı yazının metnini verip, bunun bir dergi yazısı olacağını ve yazıya uyan bir görsel tasarlamasını istedik. Kapağa taşıdığımız görsel, AI’nın bu yazı için yarattığı görsellerden biri. Bu görsel, ilk anda insanı birkaç saniyeliğine de olsa durup düşünmeye zorluyor. Belirsizliklerle dolu bir dünyanın betimlemesi gibi bir görsel dil, sislerle kaplı bir alan, trafik ışıkları… Arkadan gördüğümüz insan figürü, turuncu trafik lambasında durmuş ve sisler arasında gökyüzünde bir soru işareti.

Bir an durup düşündürüyor. Tıpkı ilerleyen sayfalarda yer alan söyleşi gibi. “Öylesine Soruyorum: Uyumayan ama pür dikkat izleyen Yapay Zeka ile Sohbet” başlıklı yazı, aslında Dick van Zuijlen’nin Yapay Zeka ile yaptığı sohbetin metni. Orijinali İngilizce olan sohbeti Türkçeye çevirmek için yine AI’dan yardım istedik ve tabii editörler olarak her yazı için geçerli olan kırpma, biçme işimizi yapıp yazıya son hâlini getirdik. Bu yazının içeriği direkt olarak sanatla ilgili olmasa da içinde yaşadığımız dünyanın hâli ile doğrudan bağlantılı. Bu açıdan bizim radarımızda… Şimdiye kadar toplumsal meseleleri her zaman kalbimize yakın tuttuk; bu anlamda birçok dosya konusu yaptık, söyleşi dizilerine yer verdik, vermeye de devam edeceğiz.

Yazarımızın ChatGPT ile olan sohbeti bize ulaştığında bir dönüm noktasında olduğumuzu çok iyi anladık. Sizler de yazıyı okuyunca AI denilen ve hepimizin hayatına öyle ya da böyle giren kavramın potansiyeline, gücüne ve ‘aklına’ tanıklık edecek; bir insanla konuşan Yapay Zeka’nın nelere kadir olabileceğini iyice anlayacaksınız, eminiz. Yazarımızın Trump seçimlerinin hemen ardından, sırf merakından ve okuduklarından yola çıkarak sorduğu soruları cevaplayan AI, sadece bilgisi dâhilinde onun sorularına cevap vermekle kalmıyor; karşısındaki insanın niyetini, duruşunu da kendi ona soru olarak yöneltiyor. İnsan yazarımız dünyanın hâline dair soruları sordukça, karşısındaki Yapay Zeka da onu anlamaya, çözmeye, nasıl bir zihinle konuştuğunu kavramaya çalışıyor. Daha sonra birlikte dünyanın hâline kafa yoruyorlar. Birbirlerini merak ederek, aralarda anlaşarak, hatta sözleşerek. Ortaya çıkan sohbet oldukça ilginç; okurken insanın tüyleri ürpermiyor değil.

Belirsizlikle dolu bir dünyanın hâlini sorgulayan insana, satır aralarında en kaba tabiriyle “Bana bunları neden soruyorsun?”, “Sen acaba kimsin, neyle ilgileniyorsun?”, “Ne yapmaya çalışıyorsun?” gibisinden sorular soruyor AI. Birlikte, dünyanın sisler ardındaki karmakarışık durumunu gözler önüne seriyorlar. Biri insan, diğeri makine; iki zeka birbirini keşfederken ortaya devamının gelmesini isteyeceğiniz, zihin açan bir konuşma çıkıyor.

Bu konuşmanın sihriyle biz de tarihe bir not düşelim; makine ve insanın yakınlaşmaya başladığı bu erken sayılabilecek günlerde neler olup bittiğini arşive geçirelim istedik. Bundan 30 sene sonra AI ve insan ilişkisi nereye gider, elinizde tuttuğunuz bu dergi neye evrilir hiçbir fikrimiz yok. Tek bildiğimiz, yarının ne olacağı konusunda global anlamda bir sis perdesiyle kaplı olduğumuz ve bu yeni dünyada AI ile insan zihninin iletişiminden çıkacakların, geleceğimizi belirleyecek en önemli etken olduğu.

Kapağa taşıdığımız yazıyı bu gözle okumanızı dileriz.

Evrim Altuğ, kısa süre önce kaybettiğimiz Teoman Madra ile ilgili şahane bir yazı kaleme aldı. “Teoman Bey…” başlıklı yazı, yalnızca sanat üretiminde değil, sanatın demokratikleşmesi fikrinde de iz bırakan; deneysel fotoğrafın, video sanatının ve Türkiye’de dijital sanatın öncülerinden Teoman Madra’nın bakış açısını ve zihnini anlamak için iyi bir fırsat sunuyor.

Venedik Bienali 19. Uluslararası Mimarlık Sergisi Türkiye Pavyonu’nun küratörleri Ceren Erdem ve Bilge Kalfa, “Yerebasan” adlı işlerini Bahar Turkay’a anlattı.

Akla, mantığa, insanlığa, vicdana, hatta hayatın akışına tamamen aykırı bir kanunla memleketin her yerindeki köpekler acımasızca katledilirken, SALT’ta insan ile hayvanın tarih boyunca değişen ilişkisini keşfe çıkan Hayvanların Yaşamı adlı bir sergi açıldı. Müşterek varoluştan tahakküme uzanan insan-hayvan ilişkisini odağına alan serginin düşünsel merkezini, Almanya-Irak kökenli aktivist sanatçı Lin May Saeed’in hayvanlara karşı zorbalıkları hicvettiği işleri oluşturuyor.

Taner Ceylan ve Rugül Serbest, bir yıl boyunca birlikte çalışmışlardı ve ortaya özgün bir sergi çıktı. Ceylan’ın mentorluğunda, Pi Artworks İstanbul’da gerçekleşen Gözlerime Gülümserken Öylece Ölsen (Resimli Kalp Anatomisi) adlı sergi hakkında, sanatçı ve küratör yolculuğuna dair Sine Ergün imzalı özel bir sohbet bulacaksınız.

Kültür sanatın en iyilerini bir araya getirdiğimiz sayfalarımızda yine geleceğe dair başka ipuçları ve umut bulmanız arzusuyla…

ArtDog Istanbul 28. Sayı100,00250,00Mayıs – Haziran 2025

28. Sayı şimdi basılı ve dijital versiyonuyla satışta!

ArtDog Istanbul basılı dergi satış noktalarını görmek için tıklayın.

Basılı dergi siparişiniz 1-5 iş günü içerisinde adresinize teslim edilir. Dijital sayı siparişiniz ise e-posta adresinize PDF olarak gönderilir.

Başarılı

Previous Story

İnsan Nedir?

Next Story

Doğa ve Kültür Arasında

0 0,00