Salt, Dünya Mimarlık Günü kapsamında 6 Ekim Pazartesi günü mimar Ayla Karacabey’in arşivini archives.saltresearch.org adresinden erişime açtı. Kalebodur desteğiyle yürütülen çalışmalar sonucunda Salt Araştırma Mimarlık Arşivi’ne kazandırılan koleksiyon, Türk mimarlık tarihinin önemli isimlerinden birinin mimari düşüncesini ve gözlem pratiğini gün ışığına çıkarıyor.
Salt’ta Üç Kıtadan Mimari Yolculuk
1950’lerden 1980’lere uzanan otuz yıllık bir zaman dilimini kapsayan arşivdeki gezi fotoğrafları, Karacabey’in Amerika Birleşik Devletleri, Fransa, İtalya, Türkiye ve çeşitli Asya ülkelerine yaptığı seyahatleri belgeliyor. Bu fotoğraflar, sadece turistik anılar değil, aynı zamanda bir mimarın dünyayı nasıl okuduğunun, yapılı çevreyi nasıl analiz ettiğinin ve dönemin mimarlık üretimine nasıl yaklaştığının somut kanıtları olarak öne çıkıyor.
Koleksiyon, modern mimarlığın gelişim döneminde farklı coğrafyalarda üretilen mimari eserlerin, kent dokularının ve kamusal alanların nasıl gözlemlendiğini göstermesi açısından büyük önem taşıyor. Karacabey’in objektifinden yansıyan bu görüntüler, mimarlık tarihçileri, araştırmacılar ve mimarlık öğrencileri için değerli bir kaynak oluşturuyor.
Salt Araştırma, Ayla Karacabey Arşivi
İki Kıtada Eğitim, Uluslararası Deneyim
Ayla Karacabey’in yaşam öyküsü, Türk mimarlık tarihinde Doğu ile Batı arasında kurulan köprünün önemli örneklerinden birini oluşturuyor. 1939’da Bursa’da doğan Karacabey, 1954’te İstanbul Amerikan Kız Koleji’nden mezun olduktan sonra eğitim hayatına Amerika Birleşik Devletleri’nde devam etti. Vassar College ve ardından Harvard Üniversitesi’nde aldığı mimarlık ve kentsel tasarım eğitimi, onun uluslararası perspektifinin temellerini oluşturdu.
Kariyerinin başlangıcı da son derece dikkat çekici. Karacabey, modern mimarlığın ustalarından Marcel Breuer’in mimarlık ofisinde çalışma fırsatı buldu. Bauhaus geleneğinden gelen ve Amerika’da modernizmin önemli temsilcilerinden biri olan Breuer’in yanında edindiği deneyim, Karacabey’in mimari anlayışını şekillendirdi. Daha sonra Edward L. Barnes Associates’te çalışan Karacabey, 1968’de kendi mimarlık ofisini kurarak bağımsız pratiğine başladı.
Türkiye’ye Dönüş ve Akademik Miras
Yurtdışındaki uzun kariyerinin ardından Türkiye’ye dönen Karacabey, 2005 yılından 2012’deki vefatına kadar Yeditepe Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak görev yaptı. Bu dönemde edindiği uluslararası deneyimi ve mimari birikimini genç kuşaklara aktararak Türk mimarlık eğitimine katkıda bulundu.
180 Bin Belgelik Dev Arşiv
Salt Araştırma Mimarlık Arşivi, 20. yüzyıl Türkiye’sinde mimarlık ve tasarımın gelişimine katkı sunmuş uzmanların mesleki ve kişisel arşivlerini bir araya getiren kapsamlı bir koleksiyon. Eskiz, çizim, yazışma, sözleşme, rapor, harita, fotoğraf, dia, ses kaydı ve video gibi farklı formatlarda toplam 180.000 belgeyi içeren arşiv, araştırmacılar için benzersiz bir kaynak niteliği taşıyor.
Salt Araştırma bünyesinde derlenen dijital koleksiyonlar ise 2 milyonu aşkın belgeyle sanat, mimarlık, tasarım, kent, toplum ve ekonomi alanlarını kapsıyor. Ayla Karacabey Arşivi’nin bu kapsamlı koleksiyona eklenmesi, Türk mimarlık tarihi araştırmalarına yeni bir pencere açıyor.
Dünya Mimarlık Günü Programı
Ayla Karacabey Arşivi’nin erişime açılması, Salt’ın Dünya Mimarlık Günü kapsamında düzenlediği etkinlikler serisinin önemli bir parçası. 1985’ten bu yana her yıl Ekim ayının ilk Pazartesi günü kutlanan Dünya Mimarlık Günü’nde Salt, “kamusal mekânın üretimi” temasını merkeze alan bir dizi program sunuyor.
7 Ekim Salı günü saat 18.30’da Salt Galata’da mimarlık tarihçisi ve akademisyen Bülent Batuman, “Kamusal Mekân ve Politika: İşgal, İktidar, Gündelik Hayat” başlıklı bir konuşma yapacak. Batuman, özellikle son on beş yılda kamusal mekânın politik niteliğine ilişkin dönüşümleri tartışacak.
11 Ekim Cumartesi günü saat 14.00’te ise Salt’tan Orkun Dayıoğlu’nun yürütücülüğünde Maçka Parkı’nda bir kent yürüyüşü düzenlenecek. 1940’lı yıllardan bu yana İstanbul’un önemli kamusal alanlarından biri olan parkın geçirdiği dönüşümler irdelenecek. Tüm etkinlikler herkese açık ve ücretsiz.
