Adını Karamustafa’nın 1960’larda başlayan tasarım serüvenine ilişkin “üç hayat” metaforundan alan “Yolculuklar, Ayinler ve Bir Arşiv: Sadık Karamustafa Yazıları (1986-2019)” adlı e-yayın, Sadık Karamustafa’nın 1980’lerden bu yana kaleme aldığı yazıları bir araya getiriyor. Yazılarında grafik tasarıma dair teorik ve pratik sorunları ele alan Karamustafa, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e bu alandaki üretimleri irdeleyerek Türkiye’nin görsel kültür tarihine de bir bakış sunuyor.
Kronolojik bir akışla ilerleyen yayında Karamustafa’nın tasarımcı, eğitimci, araştırmacı ve sivil toplumcu yönlerine görseller eşliğinde ışık tutuluyor. Yazılarda, 1980’lerde grafik tasarımın yeni geliştiği ortamda mesleki rekabet ve örgütlenme çabalarını, 1990’larda ise kurumsal kimlik, kent kimliği ve kitap tasarımı üzerine tartışmaları ve literatür eksikliğini gidermeye yönelik yayın ve sergi çalışmaları öne çıkıyor
İstanbul’da özel müzeciliğin hareketlendiği, sergi ve tasarım etkinliklerinin çeşitlendiği 2000’li yıllarda Karamustafa, grafik tasarım alanında arşiv ve müze gereksinimine dikkat çekiyor. Yayın, Karamustafa’nın mesleki yaşamındaki önemli dönüm noktalarını anlatan detaylı bir kronolojiyle tamamlanıyor; bu kronoloji, e-yayınla birlikte erişime açılan arşiv için de rehber niteliği taşıyor.
Sadık Karamustafa Arşivi, tasarımcının 1960’lardan günümüze afiş, kitap kapağı, süreli yayın, kurumsal kimlik ve sergi tasarımlarını; dönemin kültürünü yansıtan yazışmalarını, karikatür ve eskiz defterlerini bir araya getiriyor. Ayrıca efemera, fotoğraflar, hakkında yayımlanmış haberler, eleştiriler, röportajlar ve kişisel belgeler de arşivde yer alıyor. Koleksiyona Salt Araştırma Grafik Tasarım Arşivi üzerinden archives.saltresearch.org adresinden ulaşılabilir.
Sadık Karamustafa Hakkında
1946’da Fatsa, Yalıköy’de doğdu. İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nde (bugün Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi) grafik tasarım eğitiminin ardından aynı okulda yüksek lisans ve doktora çalışmalarını tamamladı. 1979’da kendi atölyesini kurana dek yayınevleri, reklam ajansları ve tiyatrolarda çalıştı; 2001’de Ayşe Karamustafa ile Karamustafa Tasarım’ı kurdu. 1989’da eğitim vermeye başladığı MSGSÜ’den 2013’te profesör unvanıyla emekli oldu. Profesyonel yaşamı boyunca arkeolojiden sanata, mimarlıktan edebiyata pek çok alanda sergi, yayın ve kurumsal kimlik tasarımı projeleri gerçekleştirdi. Yurt içi ve yurt dışında birçok sergide yer aldı; ulusal ve uluslararası tasarım yarışmalarının seçici kurul üyeliklerinde bulundu. 1995’ten bu yana Tüyap Kitap ve Sanat Fuarları’nın tasarım danışmanlığını yürüten tasarımcı, 2008 Frankfurt Kitap Fuarı Konuk Ülke Türkiye programının baş küratörlüğünü üstlendi; 2010’da Adalar Müzesi’nin kurucu ekibinde yer aldı. 1982’den başlayarak Grafik Tasarımcılar Meslek Kuruluşu’nun (GMK) çeşitli yönetim kademelerinde görev yaptı. 1995-1999 yıllarında Uluslararası Tasarım Konseyi’nin (IcoD) iki dönem başkan yardımcılığını yapan Karamustafa, 1997’de Türkiye’den Alliance Graphique Internationale’e üye seçilen ilk grafik tasarımcı oldu. Aynı yıldan itibaren İstanbul’da tasarım eğitimi üzerine bir ilk niteliğindeki uluslararası etkinlik “Grafist: Uluslararası İstanbul Grafik Tasarım Günleri”nin proje yönetmenliğini üstlendi. Yaşamını İstanbul, Ayvalık ve Berlin’de sürdürüyor.
Salt Araştırma Grafik Tasarım Arşivi
Kuruluşundan bu yana sanat, mimarlık, tasarım, kent, toplum ve ekonomi konulu kaynakların geliştirilmesine odaklanan Salt, farklı disiplinler arasındaki bağlantıları ve kesişimleri araştırmayı önceliklendirdi. Yıllar içerisinde gelişen arşiv koleksiyonları, Salt Araştırma’da grafik tasarım odaklı bir birikim oluşmasının önünü açtı. 2023 yılında çalışmalarına başlanan Grafik Tasarım Arşivi, 20. yüzyıldan itibaren Türkiye’de grafik tasarımın gelişimine katkı sunmuş uzmanların mesleki ve kişisel arşivlerinden belgeleri bir araya getiriyor.