Fantastik edebiyat ve çizgi roman türlerinde çığır açıcı eserleriyle tanınan İngiliz yazar Neil Gaiman, sekiz kadının cinsel taciz ve saldırı iddialarıyla karşı karşıya. Bu iddialar, yazarın kariyerindeki parlak başarıların önüne geçerek kamuoyunda ve edebiyat dünyasında derin bir tartışma başlattı.
Neler Biliyoruz?
Temmuz 2024’te Tortoise Media’nın altı bölümlük Master podcast serisinin yayınlanmasıyla başlayan tartışmalar, beş kadının Gaiman’a yönelik cinsel taciz ve saldırı iddialarını gündeme taşıdı. Kadınların büyük bir kısmı anonim kalmayı tercih ederek, takma ad kullandılar.
Bu iddialar, geçtiğimiz günlerde New York Magazine’de Lila Shapiro’nun yazdığı bir makaleyle daha da genişledi. Shapiro’nun haberiyle beraber, Gaiman’a yönelik suçlamalarda bulunan kadın sayısı sekize yükseldi. Anlatılanlar, ABD, Birleşik Krallık ve Yeni Zelanda gibi farklı ülkelerde, yıllar boyunca yaşandığı belirtilen baskıcı tutumlar ve rızasız gerçekleşen eylemleri kapsıyor.
Kadınlardan biri, Gaiman’ın çocuklarına bakıcılık yaptığı dönemde kendisine cinsel saldırıda bulunduğunu iddia etti. Bu kişi, Gaiman’ın tanışmalarından kısa bir süre sonra kendisini bahçesinde çıplak duş almaya davet ettiğini ve devamında cinsel tacizin sürdüğünü anlattı. Diğer bir kadın ise bir edebiyat etkinliğinde Gaiman’ın kendisini araca davet ederek saldırıda bulunduğunu ifade etti. Eski bir partneri ise yazarın ilişkileri sırasında kendisini cinsel ilişkiye zorladığını ve duygusal manipülasyona maruz bıraktığını dile getirdi.
Shapiro’nun araştırması, kadınların büyük çoğunluğunun Gaiman ile tanıştıklarında 20’li yaşlarında olduklarını, yazarın ise 40’larında olduğunu ortaya koydu. İddialarda bulunan kadınlar arasında eski çalışanlar, hayranlar ve yazarın profesyonel etkinliklerinde tanıştığı kişiler yer alıyor. Ayrıca, kadınların iddialarını desteklemek için sundukları e-posta, mesajlaşma, polis raporları ve günlük kayıtları gibi kanıtlar da incelendi.
Gaiman’ın Yanıtı: Suçlamalar Karşısında Bir Savunma mı, Kaçış mı?
Neil Gaiman, suçlamaların ardından kendi web sitesinde yaptığı açıklamda, geçmiş ilişkilerinde duygusal olarak yetersiz bir partner olduğunu kabul etti. Ancak, iddia edilen hiçbir olayın rızasız gerçekleşmediğini ve mağdurların öne sürdüğü birçok detayı reddettiğini belirtti. “Cinsel anlamda erişilebilir, ancak duygusal olarak ulaşılamaz biriydim—bu, derinden pişmanlık duyduğum bir kusur,” ifadelerini kullanan Gaiman, hikayelerini paylaşan kadınların cesaretine saygı duyduğunu vurguladı.
Yine de, bu açıklama mağdurları destekleyen kesimler tarafından büyük ölçüde yetersiz ve kaçamak bir savunma olarak yorumlandı. Gaiman’ın kadınların verdiği detaylara yönelik doğrudan bir yanıt sunmaması, iddiaların ciddiyetini azaltmaya yönelik bir çaba gibi algılandı. Bazı eleştirmenler, yazarın bu açıklamalarıyla durumu kişisel bir pişmanlık anlatısına çekmeye çalıştığını öne sürdü. Özellikle, mağdurların sunduğu kanıtlar ve tanıklıkların detaylarına dair net bir açıklama yapmaması, Gaiman’ın pozisyonunu daha da tartışmalı hale getirdi.
Projeler ve Sektör Etkisi
Neil Gaiman hakkındaki cinsel taciz ve saldırı iddiaları, yazarın edebiyat dünyasındaki kariyeri ve projeleri de etkiledi. Birçok büyük çaplı proje ya durduruldu ya da yeniden değerlendirme sürecine alındı. Örneğin, Amazon’un sevilen dizisi Good Omens, Gaiman’ın yer almayacağı şekilde kısaltılmış bir finalle sona ereceğini duyurdu. Aynı şekilde, Disney’in uzun zamandır beklenen The Graveyard Book uyarlamasının prodüksiyonu da askıya alındı.
Netflix ise Gaiman’ın eserlerinden uyarlanan Dead Boy Detectives dizisini iptal etti. Ancak bu kararın doğrudan suçlamalarla bağlantılı olup olmadığı açıklanmadı. Bazı sektör kaynakları, bu iptalin platformun diğer stratejik değişiklikleriyle ilgili olabileceğini öne sürerken, zamanlaması nedeniyle tartışmaların odağı haline geldi.
Bununla birlikte, Gaiman’ın en popüler eserlerinden biri olan The Sandman’in ikinci sezonu ve Prime Video’da yayınlanacak Anansi Boys uyarlaması, suçlamalara rağmen üretime devam eden projeler arasında yer aldı. Her iki yapımın da büyük bir hayran kitlesine sahip olması ve sektördeki önemli isimlerle çalışılması, bu projelerin durdurulmamasında etkili olduğu düşünülüyor.
Tiyatro dünyasında ise Gaiman’ın klasikleşmiş eseri Koralin’in müzikal uyarlaması, Leeds Playhouse tarafından sahnelenmek üzere Nisan ayında seyirciyle buluşmayı planlıyor. Ancak, tiyatro camiasında da bu tür projelerin devam edip etmemesi gerektiği konusunda tartışmalar sürüyor. Bazı eleştirmenler, sanatın ve projelerin suçlamalar altında olan bir yaratıcıyla ilişkilendirilmesinin etik boyutunu sorguluyor.
