Sinema dünyasının en prestijli etkinliklerinden biri olan 78. Cannes Film Festivali, bu yıl 78. kez kapılarını açtı. Fransa’nın güney sahilindeki Riviera kıyılarında 12 gün boyunca dünya sinemasının nabzını tutacak festival, her zamanki gibi politik göndermeler, yıldızlarla dolu kırmızı halı geçitleri ve büyük sinema umutlarıyla başladı.
Açılışta Duygusal Anlar ve Politik Mesajlar
Festivalin açılış töreni, bu yıl alışıldık Cannes görkeminin ötesine geçerek politik bir zemine oturdu. Jüri başkanlığını üstlenen usta oyuncu Juliette Binoche, törende, geçtiğimiz ay İsrail’in hava saldırısında yaşamını yitiren 25 yaşındaki Filistinli fotoğrafçı Fatima Hassouna’yı andı. Hassouna’nın hayatını anlatan bir belgeselin bu yılki festivalde gösterilmek üzere seçilmesi, anmanın etkisini daha da artırdı. Binoche, gözyaşlarına hâkim olamayarak, “Fatima bu gece burada olmalıydı,” dedi ve dünya çapında sanatçıların her gün direnerek sanatı bir direniş biçimine dönüştürdüğünü vurguladı.
Aynı zamanda, Hamas tarafından 7 Ekim 2023’te rehin alınan İsrailli sivillere de değinen Binoche’un sözleri, festivalin politik dengesine dair dikkat çekici bir örnek sundu. Açılış gecesinden hemen önce Variety ve Libération gibi yayınlarda yayımlanan bir mektupta aralarında Ralph Fiennes, Pedro Almodóvar, Richard Gere, Susan Sarandon ve Cannes ödüllü birçok yönetmenin de bulunduğu 380’den fazla sinema insanı, Gazze’de süregelen kuşatmaya karşı sessizliklerini bozarak “Bir soykırım yaşanırken sessiz kalamayız,” mesajı verdi.
Robert De Niro’dan Trump’a Cannes Sahnesinde Sert Mesaj
78. Cannes Film Festivali’nin açılış gecesinde onursal Altın Palmiye ile ödüllendirilen efsanevi aktör Robert De Niro, sahnede yalnızca sinemaya değil, demokrasiye ve ifade özgürlüğüne de güçlü bir selam gönderdi. 81 yaşındaki oyuncu, ödülünü alırken yaptığı konuşmada, ABD başkanı Donald Trump’a sert eleştiriler yöneltti. De Niro, Trump’ı “sanattan anlamayan bir başkan” olarak tanımladı ve onun yönetimi altında kültür-sanat alanına yönelik saldırıları gündeme taşıdı.
“Ülkemde, bir zamanlar hafife aldığımız demokrasiyi korumak için canla başla mücadele ediyoruz. Bu hepimizi ilgilendiriyor. Çünkü sanat, demokrasiye aittir; kapsayıcıdır, insanları bir araya getirir. Hakikati arar. Sanat, çeşitliliği kucaklar ve tam da bu nedenle bir tehdittir” sözleriyle başlayan konuşma, salonu derin bir sessizliğe sürükledi.”
De Niro, Trump’ın Kennedy Center gibi köklü kültür kurumlarının başına kendisini atamasına ve sanata, beşeri bilimlere ve eğitime yönelik fonları kesmesine dikkat çekerek bu durumu “otokratlara ve faşistlere karşı sanatın bir tehdit olarak algılanmasının kanıtı” olarak nitelendirdi.
Konuşmasında ayrıca, Trump’ın yurt dışında üretilen filmlere yüzde yüz gümrük vergisi getirme planına da değindi:
“Yaratıcılığa bir fiyat biçilemez, ama anlaşılan ona vergi koymak mümkün. Elbette bu kabul edilemez. Tüm bu saldırılar kabul edilemez. Ve bu yalnızca Amerika’nın değil, küresel ölçekte hepimizin sorunu.”
De Niro, sözlerini yalnızca eleştiriyle değil, aynı zamanda güçlü bir çağrıyla noktaladı:
“Film izler gibi olup biteni sadece seyredemeyiz. Harekete geçmeliyiz. Hem de şimdi. Şiddet olmadan ama büyük bir kararlılık ve tutkuyla, özgürlük için ayağa kalkmalıyız. Örgütlenmeli, protesto etmeli ve seçim zamanı geldiğinde oy kullanmalıyız. Oy verin.”
Konuşmasının sonunda “Liberté, Égalité, Fraternité” diyerek Fransız Devrimi’nin mottosunu yineleyen De Niro, Cannes’ın 11 gün sürecek programına “sanatın gücünü kutlayarak direnmenin bir yolu” olarak dikkat çekti.
Biden’ın 2024 kampanya videosunda da yer alan ve daha önce defalarca Trump’ı “palyaço” olarak nitelendiren De Niro’nun bu çıkışı, yalnızca ABD değil, dünya genelindeki sanat çevrelerinde de geniş yankı uyandırdı.
Festivalin Açılış Filmi: “Leave One Day”
78. Cannes Film Festivali Festivali’nin açılış filmi, Fransız yönetmen Amélie Bonnin’in ilk uzun metrajı Leave One Day (Partir Un Jour) oldu. Film, Paris’te bir restoran açma hayali kuran Cécile’in ailevi bir kriz nedeniyle köyüne dönüşünü ve burada gençliğinden kalma bir aşkla yeniden yüzleşmesini konu alıyor. Başrollerde Juliette Armanet, Bastien Bouillon ve François Rollin yer alıyor.
Juliette Binoche başkanlığındaki jüride bu yıl Halle Berry, Alba Rohrwacher, Leïla Slimani, Jeremy Strong, Payal Kapadia, Carlos Reygadas, Dieudo Hamadi ve Hong Sang-soo gibi isimler yer alıyor. Jüri, 21 filmi değerlendirerek Altın Palmiye başta olmak üzere En İyi Yönetmen, En İyi Kadın ve Erkek Oyuncu gibi ödülleri belirleyecek. Ödüller, 24 Mayıs’ta yapılacak kapanış töreninde açıklanacak. Ardından Momoko Sato’nun Dandelion’s Odyssey filmi gösterilecek.
Yıldızlarla Dolu Bir Program
Festivalde bu yıl da Hollywood’un ağır topları yer alıyor. Tom Cruise, üç yıl aradan sonra yeni Mission: Impossible – The Final Reckoning filmiyle Cannes’a dönerken, film yarışma dışı olarak Grand Théâtre Lumière’da gösterilecek. Wes Anderson, The Phoenician Scheme ile; Ari Aster, Eddington adlı yeni filmiyle; Richard Linklater, New Wave ile yarışmaya katılıyor. Ayrıca Scarlett Johansson’ın ilk yönetmenlik denemesi Eleanor The Great, Kristen Stewart ve Harris Dickinson’ın yönetmen olarak ilk uzun metrajları da festivalde görücüye çıkacak.
Gerard Depardieu’ye Cinsel Taciz Cezası
78. Cannes Film Festivali’nin açılış günü, Fransız sinemasının efsanevi ismi Gerard Depardieu’nün bir Paris mahkemesi tarafından cinsel tacizden suçlu bulunması ve 18 ay ertelenmiş hapis cezasına çarptırılmasıyla gölgelenmişti. Bu karar, Fransa’daki #MeToo hareketi kapsamında önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.
