Dünyanın en bilinen şiir eserlerinden olan ‘Dede Korkut”un 12 kitabında övülen Azerbaycan’ın ipek halıları 13. ve 14. yüzyıllarda Avrupa’yı dolaşmaya başladı, Flaman ressam Jan van Eyck gibi dönemin ünlü sanatçılarının tablolarında yer aldı. 1990 doğumlu genç Azerbaycanlı sanatçı Orkhan Mammadov, şimdi eserlerinde bu halıları modern çağa taşıyor.
Sanatçı ‘Estetiğin Canlanması’ adlı NFT’sinde eski zamanlardan beri evlerin duvarlarında asılı duran el dokuması halıları kendi algoritmasıyla bir araya getiriyor. Geleneksel halılardan topladığı görsel tarihi Metaverse deneyimi yaşatarak izleyiciye sunan sanatçı, NFT olarak bu halıların ilk kez Metaverse’e girmesini sağlıyor. Geleneksel mirası geleceğe ‘taşıyor’.
Bu gönderiyi Instagram’da gör
Sosyal bilimler, veri boyama teknikleri, iplik simülasyonu ve renk verilerini kullanarak yeni, hayali ve spekülatif kilimler yaratan Mammadov, “Estetiğin Canlanması”nı ‘kültürel bellekte bir deney’ olarak izleyiciyle buluşturuyor.
Bir Bellek Biçimi Olarak Teknoloji
Birçok farklı eşzamanlı geçmişi birbirine bağlayarak çok zamanlı bir düğüm haline getiren ‘Estetiğin Canlanması’ bir bellek biçimi ve bir iktidar aracı olarak teknolojinin rolünü sorguluyor. Dünyanın dört bir yanındaki müzelerde ve kütüphanelerde bulunan 150 binden fazla halı ve kilim görüntüsünü işleyerek eserlerinde kullanılmak üzere yeni spekülatif biçimler yaratan sanatçı, bu mirası dijital alan aracılığıyla izleyiciye sunuyor.
9 NFT Eser
Bu şekilde 45 dakika boyunca 150 binden fazla sanat eseri ortaya çıkarken, Mammadov bu deneyimden benzersiz 9 NFT baskısı üretecek. Bu 9 eserse Ethereum Blockchain’de yaşayacak.
‘Estetiğin Canlanması’ 27 Ocak 2022 tarihinde Blackdove’un Instagram hesabında (@blackdoveart) Türkiye saatiyle 22.30’da canlı yayınla sergilenecek. Küratörlüğünü Lara Binnet’in üstlendiği sergi, Blackdove tarafından destekleniyor. Sergiyi, Lume Studio, 393 Broadway, New York, NY 10013 adresinde görmek mümkün.
Orkhan Mammadov Hakkında
1990 Gence-Azerbaycan doğumlu Orkhan Mammadov, bilgisayar bilimi, görsel iletişim tasarımı ve güzel sanatlar alanındaki eğitimlerinden kazandığı bilgileri harmanlayarak eserlerinde kullanan bir sanatçıdır. 2015 yılından bu yana Azerbaycan halıları ve geleneksel minyatür sanatı üzerine araştırmalar yapmaktadır.
Yapay zeka ve makine öğrenmesi gibi teknolojik gelişmeleri kullanarak, tarih ve kültürle ilgili değerleri bugünün
sanatı ile birleştiren sanatçı; eserlerinde somut ve somut olmayan miras varlıklarını anlamak ve önemsemek için geleneklerin ve tarihin önemini tartışmasız bir şekilde ön plana çıkarır.
2018’de Venedik Bienali ve Moskova Bienali’ne Azerbaycan’ı temsil etmek için Haydar Aliyev Vakfı ve Kültür Bakanlığı tarafından davet edilmiştir. Bu süreçte devlet halı arşivleri, tarihi ve mimari desen fotoğrafları, halıların orijinal eskizleri gibi büyük bir veriye ulaşma imkanı bulmuştur. O süreçte bu verileri kullanarak farklı tekniklerle alternatif, yeni halı ve desen konseptleri oluşturmaya başlamıştır.
Sanatçının Yapay Zeka ile dokuduğu halı enstalasyonu ‘The İdea of Saving Aesthetics’ ilk kez Moskova Bienali’nde sergilendi. Ardından Rusya Devlet Tretyakov Galerisi’nin koleksiyonuna verildi. Mammadov’un aynı aylarda Yapay Zeka ile işlediği geleneksel desen enstalasyonu ‘Circular Repetition’ ise ilk kez Venedik Bienali’nde sergilendi. Eser şu an Zaha Hadid’in tasarladığı Haydar Aliyev Müzesi’ndedir.
