“La Diva Turca”, “La Gencer”, “La Regina” olarak tanınan İtalya’dan ABD’ye, Fransa’dan Brezilya’ya dünyanın hemen hemen her ülkesinde konserler veren, 1957-1980 yılları arasında, operanın mabedi sayılan La Scala Tiyatrosu’nun primadonnası olan soprano Leyla Gencer 20. yüzyıl opera dünyasına damgasını vuran bir isim.
İstanbul Kültür Sanat Vakfı , yapımcılığını üstlendiği Leyla Gencer: La Diva Turca belgeselini dijital platformlar üzerinden ücretsiz olarak erişime açtı. Küresel koronavirüs salgını sebebiyle eve kapanan sanatseverler, 20. yüzyılın en önemli opera sanatçıları arasında gösterilen Leyla Gencer’in yaşam öyküsünü anlatan belgeseli İKSV’nin YouTube kanalı üzerinden izleyebilecek.
Leyla Gencer’i, kendisiyle tanışma ve çalışma fırsatı bulmuş sanatçılarla yapılan söyleşilerle daha yakından tanıma fırsatı sunan Leyla Gencer: La Diva Turca başlıklı belgeselin yapımcılığını, Leyla Gencer Arşivi’ni de bünyesinde bulunduran İKSV, yönetmenliğini ise Selçuk Metin üstleniyor. Belgeselin metni ve senaryosunda gazeteci ve yazar Zeynep Oral’ın imzası bulunuyor. Halit Ergenç’in seslendirdiği yapıma katkıda bulunan diğer sanatçılar Selçuk Yöntem, Bergüzar Korel ve Mehmet Günsür.
Çekimleri 2018 boyunca Milano, Roma, Napoli ve İstanbul’da yapılan belgesel için kamera karşısına geçen isimler arasında yazar Franca Cella, La Scala Tiyatrosu Akademisi Kurucusu Carlo Fontana, San Carlo Operası Yöneticisi Rossana Purchia, Sferisto Operası Sanat Yönetmeni ve Gencer’in uzun yıllar operalarında birlikte çalıştığı dekoratörü Pier Luigi Pizzi, Leyla Gencer Şan Yarışmalarına katılan 2006 finalisti, soprano Simge Büyükedes ile 2006 birincisi, soprano Nino Machaidze, 2008 finalisti mezzosoprano Asude Karayavuz, Borusan Sanat Genel Müdürü Ahmet Erenli, İKSV Genel Müdürü Görgün Taner, MSGSÜ Devlet Konservatuvarı Öğretim Üyesi Rejisör Yekta Kara, La Scala Tiyatrosu Akademisi Müzik Departmanı Yöneticisi Daniele Borniquez bulunuyor. Leyla Gencer: La Diva Turca belgeseli, 2019’un Ocak ayında Cinemaximum City’s Nişantaşı’nda yapılan özel bir gösterimle ilk defa seyirciyle buluşmuş; ardından 38. İstanbul Film Festivali’nde prömiyerini yapmıştı.
İstanbul’da doğan Gencer İstanbul Belediye Konservatuvarı’nda başladığı şan eğitimine İtalyan soprano Giannina Arangi-Lombardi ve Apollo Granforte ile devam etti. 1950’de Ankara Devlet Operası sahnesinde Mascagni’nin Cavalleria Rusticana’sında Santuzza rolünü yorumladıktan sonra kısa sürede yurtiçinde tanınan bir opera sanatçısı oldu; birçok önemli devlet etkinliğine soprano olarak davet edildi. Gencer’in İtalya sahnelerine adım atması Napoli’deki San Carlo Tiyatrosu’nda yine Santuzza rolüyle oldu.1957-1980 yılları arasında, operanın mabedi sayılan La Scala Tiyatrosu’nun primadonnası olan Leyla Gencer, Vittorio Gui, Tullio Serafin, Gianandrea Gavazzeni ve Riccardo Muti gibi seçkin İtalyan şeflerle çalıştı. Donizetti’nin unutulmuş operalarını yeniden gün yüzüne çıkarıp başarılı bir şekilde yorumlayarak “Donizetti Rönesansı”nın gelişmesine büyük katkıda bulundu. Geniş repertuvarı, lirik sopranodan dramatik koloratüre uzanan bir yelpazede 72 rolü kapsayan Leyla Gencer, 1985’te opera sahnelerine veda etti. 1992 yılına dek konser ve resitallerine devam eden soprano, daha sonra kendini genç sanatçıların yetişmesine adadı. Gencer, 2008 yılındaki vefatına kadar La Scala Tiyatrosu’nda opera sanatçıları için kurulan akademinin sanat yönetmenliğini sürdürdü ve İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın mütevelliler kurulu başkanlığını üstlendi. Leyla Gencer, 10 Mayıs 2008 tarihinde Milano’daki evinde vefat etti.
Görsel: Belgeselden bir kare
Belgeseli izlemek için: www.youtube.com/watch?
