İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından, Türkiye’nin ilk Kültür Bakanı olan Talât Sait Halman anısına, nitelikli edebiyat çevirilerini desteklemek amacıyla başlatılan Talât Sait Halman Çeviri Ödülü’nün 2022 yılı sahibi, çevirmen Zafer Ceylan oldu.
Başkanlığını yazar Doğan Hızlan’ın üstlendiği seçici kurul, 20 bin TL tutarındaki para ödülünün, Taleb Alrefai’nin 2016 tarihli şiirsel kısa romanı Kaptan’ı Arapçadan Türkçeye büyük bir duyarlılık ve akıcılıkla çeviren Zafer Ceylan’a verilmesine karar verdi.
Seçici kurulda Hızlan’ın yanı sıra yazar, çevirmen ve eleştirmen Sevin Okyay; yazar ve çevirmen Ayşe Sarısayın; yazar ve çevirmen Yiğit Bener ile yazar ve çevirmen Kaya Genç yer aldı.
Talât Sait Halman Çeviri Ödülü Seçici Kurulu; Zafer Ceylan’a verilen ödülün gerekçesini; “Kuveytli yazar Taleb Alrefai’nin gerçek bir kaptan olan Ali Nâsır en-Necdî’nin 1979 yılında başından geçenlerden ilhamla kaleme aldığı şiirsel kısa romanı Kaptan, 2018 yılında Londra’daki Booker Prize Foundation tarafından yönetilen, Arap dünyasının en prestijli ödülü International Prize for Arabic Fiction adayları arasında yer almıştır. Korkunç bir fırtınada sırra kadem basan Kaptan Ali Nâsır en-Necdî’nin yaşadıklarından hareketle yazdığı bu kitabında Taleb Alrefai, ihtiyar kaptanın denizin çağrısına çocukluğunda ilk defa kulak verdiği günlerden inci avcılığıyla geçen ilk deniz maceralarına ve 14 yaşında kaptan oluşuna dek girift bir portresini sunmaktadır. Arap Yarımadası’nda inci avcılığının sona erişiyle insanın denizle olan bağlantısının kopuşunu ve bir geleneğin sona erişini dokunaklı bir biçimde anlatan roman, yazarın Kuveyt tarihinin bir kahramanı olarak gördüğü kaptana bir saygı duruşu niteliğindedir.” cümleleriyle aktardı.
Büyük Maharetle Türkçeleştirdi
Açıklama şöyle devam etti: “Bize aynı zamanda petrolü keşfetmelerinden önce Kuveytlilerin yaşadıkları hayatı tanıtmakta, bir keşif heyecanına bizi ortak etmektedir. Zafer Ceylan, karmaşık denizcilik terimleriyle dolu metni büyük bir maharetle Türkçeleştirmiş, Arapça orijinaline sadık kalmanın yanı sıra Türkçenin unutulmayacak gemicilik hikâyeleri arasına girmesini sağlamıştır. Ceylan, görünürde sade bu metnin çarpıcı imgelemine gösterişsiz, ustalıklı karşılıklar bulmuş, diyalogları büyük bir başarıyla Türkçe söylemiş ve Arapçadan Türkçeye çevrilen edebiyat külliyatına önemli bir katkı sunmuştur. Türkiye’de az tanınan Kuveyt edebiyatının kapılarını okurlara açan çevirinin, Arapça edebiyatın bu incisini başarıyla su yüzüne çıkardığını düşünüyoruz.”
2015’te başlatılan Talât Sait Halman Çeviri Ödülü daha önce Siren İdemen, Ahmet Arpad, Fuat Sevimay, Ülker İnce, Gökhan Sarı (Jüri Özel Ödülü), Ebru Erbaş, Kamil Kayhan Yükseler, Erdem Kurtuldu ve Süleyman Doğru’ya sunulmuştu.
Zafer Ceylan Hakkında
Çevirmen Zafer Ceylan, 1985 yılında İstanbul’da doğdu. 2008’de Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Arap Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun olarak lisans, 2011’de yine aynı kurum ve alanda yüksek lisans, 2017’de de doktora derecesi aldı. Mısırlı yazar Baha Tahir’in beş öykü kitabından derleyip çevirdiği Bilmezdim Tavus Kuşlarının Uçabildiğini adlı öykü toplamı Kırmızı Yayınları etiketiyle 2017’de, Kuveytli yazar Taleb Alrefai’nin Kaptan adlı romanının çevirisi ise 2022 yılında Ayrıntı Yayınları etiketiyle yayımlandı.
Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Yabancı Diller Yüksekokulu, Arapça Mütercim ve Tercümanlık Anabilim Dalında öğretim üyesi olarak görev yapan Ceylan’ın, modern Arap edebiyatından yaptığı kısa öykü, şiir ve deneme çevirileri Sözcükler, Sarnıç Öykü, Balkon, Bağlaç Kültür Sanat dergilerinde ve parsomenfanzin.com internet sitesinde yer aldı.
