Kavramsal sanat’ın öncülerinden biri olarak kabul edilen Amerikalı sanatçı John Anthony Baldessari, 4 Ocak tarihinde geçtiğimiz cumartesi günü 88 yaşında Los Angeles’ta hayatını kaybetti.
Başlangıçta soyut kompozisyonları ve manzaralarıyla tanınırken Baldessari, 1960’ların ortalarında tuvallerine metinler ve fotoğraflar eklemeye başladı. Sanatçı resim, heykel, video ve enstalasyon gibi farklı medyumları içeren pratiği sayesinde, Kavramsal sanat’ı Joseph Kosuth ile birlikte şekillendirdi. Baldessari, fotoğraf malzemelerini orijinal bağlamlarından çıkaran ve genellikle sözcük veya cümle ekleme de dahil olmak üzere formlarını yeniden düzenleyen işleri ile sanat alanında iz bıraktı. Görüntülerin anlatı potansiyelini ve dilin sanat eseri sınırları içindeki çağrışım gücünü gösteren binlerce eser üretti.
Baldessari’nin metinlerden oluşan ilk dönem işlerinden biri, fotoğrafik görüntüleri amatör bir fotoğraf kitabındaki metin satırlarıyla eşleştiren ”Wrong” serisiydi (1966-1968). Bu serideki işlerden en ünlüsü ise, kötü kompozisyonu olan bir fotoğrafın altında ”Wrong” yazılı bir metinle birleştirmesiydi. Kelimenin ironisi, imgeyi çekici kılan şeydir, fotoğrafa dair aşikar bir yargıdır. Baldessari’nin bu imgeyle söylemeye çalıştığı, sanatın veya fotoğrafın konvansiyonel yönlerine neden uymamız gerektiği, neden çalışmamızın yargılanmak zorunda olduğuydu.
Baldessari’nin sanatı, absürt bir mizah anlayışı ve ironi ile sanatın sınırlarını sorguladı. 1971’de, Kanada’daki Nova Scotia College of Art and Design tarafından mekâna özgü bir iş üretilmesi istenince öğrencilerini galeri duvarlarına ”I Will Not Make Any Boring Art” (Artık Sıkıcı Sanat Yapmayacağım” diye yazmalarını söylemişti. Baldessari, bu işten esinle aynı cümleyi defalarca yazdığı bir video üretti.
Baldessari, çoğu kavramsal sanatçının çalıştığı New York’ta değil, Kaliforniya’da yaşadığı ve ürettiği için, akranları tarafından ciddiye alınmamıştı. Hatta Joseph Kosuth, Baldessari’nin sanatını ”kavramsal karikatürler” olarak nitelendirmişti. Baldessari ise ”Baldessari Sings Lewitt” (1972) isimli video işinde, Sol LeWitt’e övgü niteliğinde LeWitt’in kavramsal sanat üzerine bir manifesto niteliği taşıyan 35 maddesini popüler şarkıların melodisi eşliğinde söylediği bir performansına yer vermişti.
Amerika ve Avrupa’da 200’den fazla kişisel sergi açan Baldessari’nin işleri, The Art Institute of Chicago, Washington, D.C. The National Gallery of Art ve MoMA’da gibi birçok önemli müzenin koleksiyonunda yer alıyor.
