Savaşın Kültür Bilançosu

Rusya’nın Ukrayna’ya saldırıları bugüne dek ülkedeki 339 kültürel hazinenin zarar görmesine neden oldu. New York Times’ın hazırladığı dosyaya göre içlerinde kütüphane, kilise, anıt, müze ve tiyatroların yer aldığı bu 339 kültürel hazinenin 77’si tamamen yok oldu. Gazetenin yüzlerce fotoğraf, video ve uydu görüntülerinden tespit ettiği durum Mykolaiv’de tiyatro salonunun, Okhtyrka’da yerel müzenin, Zavorychi’de ise 19. yüzyıldan kalma ahşap bir kilisenin büyük hasar aldığını ortaya koydu.

10 binlerce asker ve sivilin yaşamına mal olan saldırının kültürel hazine üzerinde bıraktığı hasar savaşın diğer korkutucu yönünü gösterdi. Rusya saldırıları kütüphaneler, önemli mimari yapılar, heykeller, kiliseler, müzeler, sinemalar, spor merkezleri, tiyatrolar ve arkeolojik alanlar dahil olmak üzere ülkedeki birçok kültürel hazineye zarar verdi.

Izium kentinde 9. ve 13. yüzyıldan kalma taş heykeller kırıldı. Çatışmanın aylarca sürdüğü Rubizhne’deki kütüphanenin sadece birkaç duvarı ayakta kaldı.

Ülkenin kültürel anlamda tanınan mekanlarından biri olan Mariupol Tiyatrosu da bombalanan yerler arasında. Rus güçleri tiyatroyu, Ukraynalılar içine sığındığı sırada bombaladı. İçeride onlarca sivil hayatını kaybetti. New York Times’a konuşan Birleşmiş Milletler raportörü Alexandra Xanthaki, “İşgalin amacı yalnızca bölgeyi ele geçirmek değil, tüm kültürel yaşamın kademeli olarak yok edilmesi” dedi.

İlginizi çekebilir:  YILLIK: Annual of Istanbul Studies

Savaşın ilk günlerinden bu yana Ukraynalı politikacılar ve entelektüeller, Rus güçlerinin direkt olarak Ukrayna’nın kültürel mirasını hedef aldığını söylüyor. Donetsk’ten eski bir hükümet yetkilisi olan Dmytro Chernytsia, “Bu bizim ülkemiz, bu bizim tarihimiz. Geçmişini unutan bir milletin geleceği de olamaz” diyor.

Donbas’tan sanat tarihçisi Kateryna Iakovlenko ise, “Rusya, Ukrayna’nın bir kültürü olmadığına inanmak istiyor, bunun doğru olduğuna inandırmak için de her şeyi yok etmek istiyorlar. Bu tamamen sömürgeci bir düşünce tarzı” yorumunu yaptı. New York Times’ın soruşturmasına göre savaşın başından bu yana ülkede 109 dini mekân, en az 24 kütüphane ve 48 anıt hasar aldı.