“Sanatçının Ötekisi: Doğu’da Sanatçı Olmak” adlı proje, CultureCIVIC: Kültür Sanat Destek Programı kapsamında Avrupa Birliği tarafından finanse ediliyor. Projenin koordinatörlüğünü Uğurcan Kaçmaz üstleniyor. Projenin genel amacı, sanatın ve sanatçıların sorunlarına dikkat çekmek ve bu sorunların çözümü için bir ajanda oluşturmak olarak açıklandı. Ülkenin sanat piyasası merkezlerinin Ankara, İzmir ve İstanbul olduğuna dikkat çeken proje “yerel” sanatın göz ardı edildiğini belirtiyor. Proje, ülkede farklı sanat ortamları bulunduğunu gösteriyor. Bu ortamları oluşturan sanatçıların sorunlarını, sanat ortamının niteliğini, sanatçıların ikâmet ettiği kent mekânlarını (taşra) ve merkez arasındaki gerilimi, yaratı-üretim süreçlerinin biçimini, sanat ve sanatçı tipolojisini sanat sosyolojisi izleği çerçevesinde saptamaya yönelik bir araştırma projesi olarak açıklanıyor. Proje kapsamında belirlenmiş olan Van, Hakkâri ve Şırnak’ta 36 sanatçıyla derinlemesine mülakatlar gerçekleştirildi. Mülakat kayıtların deşifresi 620 sayfalık ham veriden oluşuyor. Bu veriler çerçevesinde de ortaya çıkan muhtelif sorunlar belirli temalar ve başlıklar altında toplanarak bir rapor basımı gerçekleştirildi ve seminer serileri düzenlendi.
Merkezde Kimler Oturur?
Van ve Hakkâri seminerleri dışında Sanatçının Ötekisi: Doğu’da Sanatçı Olmak Online semineri 24 Eylül 2022 tarihinde saat 16:00’da gerçekleştirildi. Seminerin moderatörlüğünü Dr. Ayça İnce gerçekleştirirken Rahmi Öğdül ‘‘Merkezde Kimler Oturur?’’ başlıklı bir konuşma yaptı. Şırnak’tan akademisyen ve sanatçı Beyza Duran, Adil Öksüz Hakkâri’den fotoğraf sanatçısı ve akademisyen Murat Adıyaman ve Van’dan tiyatro sanatçısı Muhammed Çakay ‘taşra’da sanatçı olmaya dair deneyimlerini paylaştı. Araştırma sahaları ve katılımcılar tarafından ortaya konulan, sorunsallaştırılan en temel şey eksiklikler ve yetersizlikler. Hem üretim alanları açısından hem de kent kültürü ve kent imgesinin eksikliği, aynı zamanda taşra ile merkez arasındaki farkı görünür kıldığı tespit edildi. Bu eksiklikler birbiriyle bağlantılı dört başlık altında toplanıyor. Bunlar; kentsel mekânın alt yapısına bağlı maddi olanakların eksikliği, kültür sanat faaliyetlerinin üretimiyle ortaya çıkan ürünün yani sanat nesnesinin ve sanatçı kimliğinin ekonomik ve sembolik olarak artı değer eksikliği, üretim sürecine bağlı engeller ve destek sorunu olarak açıklandı.
