İtalyan akademisyen Roberto Carnero’nun kaleme aldığı, eşcinsel yönelimiyle bilinen yönetmen Pier Paolo Pasolini‘nin “Pasolini: Morire per le idee” adlı biyografi kitabı, Rusya’da LGBTİ+ karşıtı yasaya takılmamak için sansür şeridiyle yayımlandı.
Çocukları Geleneksel Aile Değerlerinin İnkârını Savunan Bilgilerden Korumak Amaçlı Yasa, bazı medya kuruluşlarında kısaca eşcinsel propaganda yasası olarak geçiyor ve 11 Haziran 2013’te Devlet Duması‘nda oybirliği ile kabul edildi, 30 Haziran 2013’te ise Putin tarafından imzalandı. 1 Aralık 2023’te de Rusya Yüksek Mahkemesi, “uluslararası LGBTİ+ (lezbiyen, gay, biseksüel ve transseksüel) hareketi”ni aşırılıkçı bir örgüt olarak kabul etti ve ülke genelindeki faaliyetlerini yasakladı. Yasa ve mahkeme kararlarıyla Rusya’da LGBTİ+lar üzerinde uygulanan baskı günden güne artıyor.
Kitabın eşcinsel ‘propaganda’ suçlamasıyla ceza almasını önlemek için bu yönteme başvuran kitabın Rusya yayıncısı AST, eşcinsel karşıtı yasalar yüzünden eserin tamamını yayınlamanın imkânsız olduğunu belirtti. Yayıncı metnin neredeyse 5’te 1’ini siyah mürekkeple karartarak satışa sundu.
“Bölümleri Kesmekten Daha Dürüst Bir Karardı”
Rus yayıncı AST, yaptığı açıklamada “Metnin bazı bölümlerini karalamak, sanki kitapta yokmuş gibi pasajları kesmekten daha dürüst bir karardı. Bu şekilde Carnero’nun eseri interaktif hale geldi. Okuyucu neyin saklı olduğunu bulmak için başka bilgi kaynaklarını kullanıp kullanmayacağına kendisi karar veriyor” açıklamasını yaptı. Kitabın yazarı Roberto Carnero ise “sansürün acımasızlığını kınamak için siyasi bir jest” olarak sansür kesintilerini gizlemeye değil, siyah mürekkep şeritleriyle vurgulamaya karar verdiğini söyledi.
Moskova’daki Garage Çağdaş Sanat Müzesi’nde Arama
Bu arada Rusya polisi, 29 Nisan günü Roman Abramovich’in de kurucusu olduğu Moskova’daki Garage Çağdaş Sanat Müzesi’ne baskın yaparak arama yaptı. Müze yetkililerinin telefonlarının alındığı ve bir yerde bekletildiği aramanın nedeni resmî olarak açıklanmasa da polisin müzenin arşivlerinde “LGBTİ+ edebiyatı” araması yapmış olabileceği öne sürüldü.
Rusya’da Eşcinsellik
Rusya’da eşcinsellik 1992 yılına kadar suç sayılmış, 1999 yılına kadar da ruhsal hastalık olarak sınıflandırılmıştı. 2013 yılında geçen ve şimdi kapsamı genişletilmek istenen “eşcinsellik propaganda yasası” ise onur yürüyüşü gibi etkinliklerin durdurulması ve eşcinsel haklarını savunanların gözaltına alınmasında kullanılıyor. Yetkililer bu yasayı Batı tarafından yüceltildiğini ve “Rus olmadığını” ileri sürdükleri liberal değerler karşısında ahlakı savunduklarını belirtiyor. Ancak insan hakkı savunucuları yasanın çoğunlukla Rus LGBTİ+ toplumunun gözünü korkutmak için kullanıldığını ifade ediyor.
Eşcinsel ilişkileri reddeden Ortodoks Kilisesi ile birlik oluşturan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin sosyal muhafazakarlık kavramını Rus siyasi ve kültürel dirilişi söyleminin bir parçası haline getirdi.
2020’de yürürlüğe giren ve devlet başkanlığı dönem sınırını genişleten yeni Anayasa’da da evlilik yalnızca kadın ve erkek arasındaki birlik olarak tanımlanıyor.
Rusya, Avrupa ve Orta Asya’daki 600’den fazla LGBTİ+ üye örgütle birlikte çalışan ILGA-Europe adlı sivil toplum kuruluşunun LGBTİ+ yanlısı ülkeleri sıraladığı Rainbow Europe (Gökkuşağı Avrupa) listesinde sondan üçüncü sırada yer aldı. Listedeki sondan ikinci sırasında Türkiye, sonuncu sırada ise Azerbaycan var.
