ABD’li yazar Paul Auster, 77 yaşında hayatını kaybetti. Yazar, bir süredir akciğer kanseri tedavisi görüyordu. Auster, postmodern Amerikalı yazarlardan oluşan kuşağının önde gelen isimlerinden biriydi. Eserlerinde kimlik, dil ve edebiyatla ilgili varoluşsal sorulara değinen ve yanıtladığından daha fazla soruyu okurun sormasına neden olan bir edebiyattı onunkisi. Sadece bir yazar değil, aynı zamanda çevirmendi de.
1947’de ABD’nin New Jersey eyaletinde, Newark’ta doğmuş, 12 yaşındayken, önemli bir çevirmen olan amcasının kitaplarını okuyarak edebiyata büyük bir ilgi duymaya başlamış, Columbia Üniversitesi’nde Fransız, İngiliz ve İtalyan edebiyatı eğitimi almıştı. 30’dan fazla kitabı olan Paul Auster 40’ı aşkın dünya diline çevrildi.
Paul Auster edebiyatını “Ben hep benim için güzel, doğru ve iyi olanı yazmak istemişimdir ama aynı zamanda hikâyeler anlatmak için yeni yollar icat etmekle de ilgilenmişimdir. Her şeyi tersyüz etmek istemişimdir” şeklinde tanımlamıştı.
17 Yayıncı Tarafından Reddedilmişti
Paul Auster’a edebiyat dünyasında tanınırlık getiren eseri 1987 yılında yayınlanan “New York Üçlemesi” oldu. New York Üçlemesi; “Cam Kent”, “Hayaletler” ve “Kilitli Oda” isimli üç kısa romandan oluşuyordu. “Cam Kent”, ilk defa 1985 yılında Kaliforniya’daki küçük bir yayınevi tarafından yayınlanmadan önce 17 yayıncı tarafından reddedilmişti.
New York Üçlemesi’ni “Ay Sarayı”, “Kehanet Gecesi”, “Köşeye Kıstırmak”, “Son Şeyler Ülkesinde”, “Leviathan”, “Şans Müziği”, “Timbuktu”, “Yanılsamalar Kitabı”, “Yükseklik Korkusu”, “Yazı Odasında Yolculuklar”, “Karanlıktaki Adam” ve “Sunset Park” romanları, “Yalnızlığın Keşfi” adlı anı-romanı, “Kırmızı Defter” adlı öykü kitabı ve “Kış Günlüğü” adlı anı kitabı izledi.
“Ömrüm Boyunca Bu Kitabı Yazmayı Bekledim”
2017 yılında yayımladığı “4 3 2 1”, bir aile tarihi üzerinden Amerika’ya, 20. yüzyılın ikinci yarısına panoramik bir bakış sunuyordu. Amerika’da kimi çevrelerce bir başyapıt olarak değerlendirilen kitap için diğer taraftan “çökmüş bir Amerikan gururunun son şişman romanı” olarak nitelendirenler de yok değildi. Paul Auster ise “Ben tanıdığım, bildiğim dünyayı, kendi yaşadığım ve sürprizlerle dolu deneyimleri yansıtmaya çalışıyorum, ömrüm boyunca bu kitabı yazmak için bekledim” diyordu.
“Bu Yazdığım Son Şey Olabilir”
Paul Auster son olarak 2023 yılında “Baumgartner” adlı romanı yayımlanmıştı. “Neden bazı anıları hatırlar, bazılarını unuturuz?” sorusunu da içinde barındıran roman eşini kaybetmiş ve kendine ait kapalı dünyasında hafızasının koridorlarında unutmakla-hatırlamak arası yolculuk yapan bir felsefe profesörünü anlatıyordu. Romana başladığında kanser olduğunu öğrenen Auster, roman yayımlandıktan sonra verdiği röportajda “Bu yazdığım son şey olabilir” demişti. Paul Auster’ın Türkiye yayıncısı Can Yayınları, İlknur Özdemir’den sonraki çevirmeni ise Seçkin Selvi idi.
Auster Sinemada
Paul Auster, ayrıca birkaç senaryo da yazmıştı. Wayne Wang’ın 1995 yapımı “Smoke” filmiyle En İyi İlk Senaryo dalında Independent Spirit Ödülü’nü kazanan Auster, daha sonra “Lulu Köprüde”, “The Inner Life of Martin Frost” filmlerinde hem senarist hem de yönetmen koltuğunda oturmuştu.
Erdoğan’dan Auster’a: “Gelsen Ne Olur, Gelmesen Ne Olur?”
Paul Auster, 2012 yılında Türkiye hükümetini “onlarca gazeteciyi hapsetmekle” eleştirmiş ve bu nedenle Türkiye’yi ziyaret etmeyeceğini açıklamıştı. Auster’in sözleri üzerine dönemin Başbakanı Erdoğan “Gelsen ne olur gelmesen ne olur. İsrail’e gitmiş. Sen ne cahil bir adamsın. Gazze’de bombalar yağdıran bunlar değil mi?” demişti.
