“İmparatorluğun Öteki Yüzleri” yüzyıllar öncesinin mahkeme kayıtlarını temel alarak, geniş imparatorluk topraklarında ve uzun bir zaman aralığında “sahnenin dışında kalmış” insanların yaşamlarının izini sürüyor. Bu yolculukta karşımıza renkli ve hayli sıra dışı kahramanlar çıkıyor: Başarısız intihar teşebbüsleriyle “yaramaz ve haramzade” Deli Şaban, Bursa’nın Evciler köyünde ahaliyi canından bezdiren Divane Hamza, kocalarını öldürtüp evinin bir odasının zeminine gömdüren Konyalı Mâryem, müderris olacağım derken korsanların eline esir düşen Üsküplü Alaeddin, Venedikli simsar Nicolò Algarotti ve diğerleri…
Kitabın yazarları belgelere dayandırmakla birlikte, bu belgelerin hikâyeleri tamamlamadığı noktalarda kimi kez tahminler yürütüyor, kimi kez de sordukları sorularla okurun ve araştırmacıların hayal gücünü harekete geçiriyor. Mikro-tarih bakışı, tarih yazımında günden güne yerini güçlendiriyor ve bu sayede Osmanlı tarih literatüründe “sıradan” sayılan insanların adları metinlere birer birer kaydediliyor.
Koç Üniversitesi Yayınları (KÜY) tarafından yayımlanan “İmparatorluğun Öteki Yüzleri”, kitapseverlerle buluştu. Düzce Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Fırat Yaşa’nın derlediği kitaba, Suraiya Faroqhi, kapsamlı bir sunuş yazısıyla katkıda bulunuyor. Faroqhi, bir yandan makalelerin fotoğrafını çekerken, bir yandan da tarih yazımında kaynak kullanımı sorunlarını değerlendiriyor. 1941’de Berlin’de doğan Suraiya Faroqhi, Hamburg, İstanbul ve Bloomington/Indiana üniversitelerinde okudu. 1971-87 arası ODTÜ’de görev yaptı; bu üniversitede 1980’de doçent, 1986’da profesör oldu. 1988’den beri Ludwig Maximillian Üniversitesi’nde (Münih) Ortadoğu Tarihi ve Kültürü ve Türk Araştırmaları Enstitüsü’nde çalışıyor. 1990-1993 arası International Journal of Middle East Studies‘in yayın kurulu üyeliğinde bulundu. Yayımlanmış eserlerinden bazıları Towns and Townsmen of Ottoman Anatolia: Trade, Crafts and Food Production in an Urban Setting, 1520-1650 (1984) [Osmanlı’da Kentler ve Kentliler, çev. Neyyir Kalaycıoğlu, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2000]; Approaching Ottoman History: An Introduction to the Sources (2000) [Osmanlı Tarihi Nasıl İncelenir?, çev. Zeynep Altıok, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2009]; The Ottoman Empire and the World Around It (2004) [Osmanlı İmparatorluğu ve Etrafındaki Dünya , çev. Ayşe Berktay, Kitap Yayınevi, 2007]; Subjects of the Sultan: Culture and Daily Life in the Ottoman Empire (2005) [Kultur und Alltag im Osmanischen Reich (1996) / Osmanlı Kültürü ve Gündelik Yaşam, çev. Elif Kılıç, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1998].
KİTABIN İÇERİĞİ ŞÖYLE:
SUNUŞ
Padişahın Toplumsal ve Siyasal Seçkinlerle Karşı Karşıya Gelen Sıradan Tebaası:
Hikâyelerini Ortaya Çıkarabilir miyiz?
Suraiya Faroqhi
BİRİNCİ KISIM
Suçları Vasıtasıyla İnsanlara Ulaşmak
BİRİNCİ BÖLÜM
Oturduğu Ahır Sekisi, Söylediği Saray Türküsü:
Kostaklanma Biçimi Olarak At Sahipliği Üzerine
Nurcan Abacı
İKİNCİ BÖLÜM
Yaramaz, Haramzade ve Gammaz, Huzursuz Bir Ruh:
Dokuz Canlı Deli Şaban’ın İntihar Teşebbüsleri ve Düşündürdükleri
Zeynep Dörtok Abacı
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Sazlıktan Kadı Mahkemesine Bir Serencam:
Köylülerin Divane Hamza ile İmtihanı
Fırat Yaşa
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Erkeklerin Fendi Mâryem’i Yendi: 18. Yüzyıl Konya’sında Fuhuş, Cinayet ve Toplumsal Kontrol
Cemal Çetin
BEŞİNCİ BÖLÜM
16. Yüzyılda Kötülükte Ortaklık: Ailecek Hırsız Olmak
Saadet Maydaer
ALTINCI BÖLÜM
16. Yüzyılda Bor’da Gurbet Taifesinden Gülpaşa’nın Davası ve Düşündürdükleri
Emine Dingeç
YEDİNCİ BÖLÜM
Biraz Merhamet Edin Efendim: Köle Selim’in Mağduriyeti
Zübeyde Güneş Yağcı
İKİNCİ KISIM
Osmanlı Tebaası İçin Yararlı mı Değil mi?:
Bürokrasinin İşleyişi
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Esaretten Mülazemete Üsküplü Alaeddin
Yasemin Beyazıt
DOKUZUNCU BÖLÜM
Osmanlı Klasik Dönem Rum Cemaatinde Seçme ve Seçilme Pratiği:
Demogerontia Seçimi
Filiz Yaşar
ONUNCU BÖLÜM
İki İleri Bir Geri: Osmanlı Taşrasında Bir Kör Dövüşü
Özlem Başarır
ON BİRİNCİ BÖLÜM
Biz Osmanlı Değil miyiz? Şii Nureddin ve İbrahim’in Sürgünden
Dönüş Mücadelesi
Faruk Yaslıçimen
ON İKİNCİ BÖLÜM
Süreyya, Vasfi, Mehmed ve İdris Neden Firari Oldu?
Bir Okul Kırma Hadisesinin Merkez-Taşra İlişkileri Üzerinden Osmanlı Maarifi
Hakkında Düşündürdükleri
İsmail Yaşayanlar
ÜÇÜNCÜ KISIM:
Kategori Dışı: Şaibeli Bir Simsarın Maceraları
ON ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Nicolò Algarotti: İhtida Sınırında Şekillenen Bir Yaşam
Buket Kalaycı