Avrupa Parlamentosu (AP), her yıl insan hakları ve düşünce özgürlüğü alanında verdiği Sakharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü, bu yıl İran’da ‘ahlak polisi’ tarafından gözaltına alındıktan sonra hayatını kaybeden Jîna Mahsa Amînî ve Kadın, Yaşam, Özgürlük (Jin, Jîyan, Azadî) Hareketi’ne verildi.
Avrupa Halk Partisi, Sosyalistler ve Demokratlar ile Renew Europe tarafından ödüle aday gösterilen 22 yaşındaki Amini’nin ölümü geçtiğimiz yıl ülkede geniş çaplı protestolara yol açmıştı.
AP Başkanı Roberta Metsola, alınan kararın ardından Fransa’nın Strasbourg kentinde yaptığı açıklamada 22 yaşındaki Jina Mahsa Amini’nin “vahşice öldürülmesi”nin bir dönüm noktası olduğunu belirterek “Bu olay, tarih yazan kadın liderliğindeki bir hareketi tetikledi. Dünya ‘kadınlar, haklar, özgürlük’ sloganlarını duydu. İran’da eşitlik, haysiyet ve özgürlük için ayağa kalkan herkes için bir toplanma çığlığı haline gelen üç kelime,” dedi.
Metsola açıklamasında Amînî’nin katledilmesinin üzerinden bir yıldan fazla süre geçtiğini anımsatarak, ʺAvrupa Parlamentosu, İran’da eşitlik, onur ve özgürlük için mücadele etmeye devam eden cesur ve meydan okuyan insanların yanında gururla duruyor. Hapishanelerde bile kadın, yaşam ve özgürlüğü canlı tutmaya devam edenlerin yanındayız,” ifadelerini kullandı.
Avrupa Parlamentosu’nun özgürlük için bedel ödeyen herkesi onurlandırmaya devam edeceğini vurgulayan Roberta Metsola, ödül töreninin 13 Aralık’ta Strasbourg’da Avrupa Parlamentosu’nun Genel Kurulu sırasında yapılacağını duyurdu.
Geçtiğimiz yıl Sakharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü’nü Rusya’nın işgali sonrası “Ukrayna halkı” kazanmıştı.
Sakharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü
Her yıl Avrupa Parlamentosu tarafından verilen Saharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü, adını Sovyet fizikçi ve siyasi muhalif Andrei Saharov’dan alıyor. Ödül, insan hakları ve temel özgürlükleri savunan kişi ve kuruluşları onurlandırmak amacıyla 1988 yılından beri gerçekleştiriliyor. Ödül olarak ayrıca kazananlara, 50 bin euro da veriliyor.
İlk olarak 1988’de Nelson Mandela’ya verilen ödülü daha önce kazananlar arasında hapisteki Rus muhalif Aleksey Navalniy, Pakistanlı çocuk hakları savunucusu Malala Yusufzay, Êzidî kadın aktivistler Nadia Murad ve Lamiya Aji Bashar ve Çin’deki Uygur azınlığın hapisteki savunucusu İlham Tohti gibi isimler de yer alıyor.
