Koronavirüs salgını nedeniyle sosyal hayatı durduran Fransa’da, kitap dünyasında, yeni bir polemik başladı. Çalışanlar dışında sokağa çıkma yasağını şimdilik 4 hafta uzatan Fransa’da, sadece, market, eczane ve TABAC’tan (tütün satılan ve şans oyunları oynanan yer) alışveriş yapmak için sokağa çıkabiliyorsunuz. Ancak, şimdi, kitabevlerinin “zorunlu olmayan mağaza” kapsamından çıkarılarak kitapseverlere hizmet vermesi gündeme gelince yeni bir polemik başladı.
Fransa Ekonomi ve Maliye Bakanı Bruno Le Maire, 19 Mart’ta, bir televizyon programında, kitabevlerinin, sağlık koşulları kapsamında, kontrollü bir şekilde açılmasına destek vermeyi planladığını söyledi ve bu konuda kültür meslektaşlarıyla birlikte çalışacağını belirtti. Le Maire, Kültür Bakanlığı ile Başbakanlığa, kitabevlerinin, katı sağlık kurallarına uyarak açılmasının mümkün olup olmadığını incelemesini önerdi.
Kitap sektörünün bir kısmı, kitabevlerinin açılmasını desteklerken bir kısım da karşı çıkıyor. Destekleyenler, “Tütün mağazaları açık, kitapçılar kapalı mı?” diye sorarak durumun tutarsız olduğuna dikkat çekiyor. Kitap dağıtımına devam eden internet devi Amazon ve süpermarketlerdeki kitapçı raflarının bu süreçte haksız rekabet yarattığını vurguluyorlar.
Fransa’daki 3 bin 300 kitabevi, covid-19’un yayılmasıyla mücadele etmek için sağlık nedeniyle teslimat hizmetini askıya aldı. Ancak bazı kitabevleri, müşterilerine hizmet vermek ve stoklarını online satabilmek için mağazalarını yeniden açmak istiyor. Kültür Bakanlığı’nın koronavirüs krizinden etkilenen kültür endüstrileri için ayırdığı paketten, kitap sektörüne 5 milyon euro destek verilecek olsa bile, bu süreçte, Amazon’la rekabette zor duruma düştüklerini belirtiyorlar. Fransa Kitabevi Sendikası (SLF) da “Kitabevlerinde kitap satışı, ulusun hayatı için önemli değilse neden kitap satışı Amazon ve marketlerde devam ediyor?” diye soruyor. Sendika, kitabevlerinin açılmasını desteklemekten çok haksız rekabetin ortadan kaldırılmasına odaklanıyor.
Esprit Livre adlı kitabevinin müdürü Gonzague Meunier ise kitabevlerinin açılmasını şu açıdan desteklemiyor: “Koronavirüs salgını çok tehlikeli ve işletmelerden önce insanların sağlığını düşünmeliyiz. Kitapla ilgileniyorsunuz onları satan süpermarketler bu riski üstleniyor. İnsanlara evde kalmalarını ve harika klasiklerini yeniden okumalarını öneriyorum.”
Bir kitabevi sahibi “Bence insanların kitaplara erişimi çok önemli, evde olsalar bile, kendilerini yeni şeylere açmak isteyebilirler. Kitabevleri, buluşma yeri olmadan değerlendirilebilir; okuyucular, birer birer dükkana girebilir, kitapları incelemeden sadece önceden seçtikleri kitabı satın alabilirler” diyor.
Bir diğer kitabevi sahibi de işin ekonomik yönüne odaklanarak kitabevlerinin korkunç bir mali sorunla karşılaşacağını söylüyor: “Mart ayı sonunda Noel kitapları için 38 bin euro ödemeliyim, nisan ayı sonunda da 30 bin euro ödeme yapmalıyım… Bu ödemelerin ertelenebileceği söylense bile ne zaman açacağımızı bilmediğimiz kitabevlerini yeniden açtığımız anda kesinlikle 70 bin euro kazanamayacağız.”
Kitap sektöründen Marie-Rose Guarnieri, “Kitabevi zanaattır” diye vurguluyor. Guarnieri, kitabevlerinin açıldıkları zaman gece gündüz açık olsa bile ekonomik krizi aşma konusunda endişeli olduğunu söylüyor.
