En Çok Değerlenen Sanatçılar

Geçtiğimiz yıl dünyada artan enflasyon sanat pazarını da fazlasıyla etkiledi. Satışları düştüğü için Sotheby’s Temmuz ayında yarıyıl rakamlarını açıklamayı reddetti. Christie’s 2023’ün ilk altı ayı için, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 23 düşüşle 3,2 milyar dolar küresel satış yaptığını bildirdi. Yıl boyunca sadece iki sanat eseri 100 milyon doların üzerinde bir fiyata satıldı: Pablo Picasso’nun “Femme à la montre” ve Gustav Klimt’in “Dame mit Fächer” (Lady with a Fan) eseri.

Çağdaş Sanat Yükselişte

Artnet’in yayınladığı 223 verilerine göre, 18 yıl içinde en çok aranan sanatçılar genel anlamda değişmese de piyasanın Yayoi Kusama, Gerhard Richter ve George Condo gibi çağdaş sanatçıların eserlerine olan açlığı artarken, Pierre-Auguste Renoir ve Edgar Degas gibi Empresyonist sanatçıların eserlerine olan ilginin azaldığı görüldü. Gerhard Richter, Damien Hirst ve Keith Haring listede yükseler isimler arasında.

Merhum Amerikalı sanatçı Basquiat, Artnet tarafından 1945 ile 1974 arasında doğan sanatçıların eserleri olarak tanımlanan “Contemporary’’ kategorisinde geçen yıl satılan en pahalı 10 eserden altısının sahibi.

Fotoğrafçı Richard Prince’in geçen yılın en yüksek fiyata satılan Untitled (Cowboy) adlı eserine ödenen 1,6 milyon dolar, Man Ray’in Le Violon d’Ingres (1924) adlı eserine 2022’de ödenen 12,4 milyon doların yanında sönük kalıyor. Ray’in bu eseri şimdiye kadar satılan en pahalı fotoğraf olma özelliğine sahip.

Artnet verilerinden derlediğimiz sıralamaya göre, 2023’ün eserleri en çok değerlenen sanatçıları:

1. Pablo Picasso (1881-1973)
2. Jean-Michel Basquiat (1960–1988)
3. Gerhard Richter b. (1932-
4. Andy Warhol (1928–1987)
5. Claude Monet (1840–1926)
6. René Magritte (1898–1967)
7. Yayoi Kusama (1929-
8. Gustav Klimt (1862–1918 )
9. Ed Ruscha b. (1937 –
10. Joan Mitchell (1925–1992)

Sanatçıların En Yüksek Tutara Satılan Eserleri

1. Pablo Picasso, Les femmes d’Alger (Versiyon ‘O’)

1956’da tanınmış Picasso koleksiyoncusu Victor Ganz, sanatçının 15 parçalık “Femmes d’Alger” serisinin (1954-55) tamamını 212.500 dolara satın aldı. Daha sonra Ganz, bu seriden sadece beşini elinde tuttu; ‘O’ versiyonu da elinde tuttuğu birkaç eser arasındaydı.

Yaklaşık 20 yıl sonra, ‘O’ versiyonu Mayıs 2015’te Christie’s New York’ta 179.4 milyon dolarlık rekor bir fiyatla yeniden piyasaya çıktı ve o dönemde müzayedede satılan en pahalı eser oldu. Katarlı kraliyet ailesi Al Thani tarafından satın alınan bu tablo, bugüne kadar açık arttırmada satılan en pahalı Picasso eseri olma özelliğini koruyor.

2. Jean-Michel Basquiat, Untitled

1982 tarihli Untitled, Mayıs 2017’de Sotheby’s New York çağdaş sanat müzayedesinde satıldığında, 60 milyon dolarlık satış öncesi tahminini aşarak Basquiat’nın açık artırmada satılan en pahalı eseri oldu. 1984 yılında Jerry ve Emily Spiegel tarafından Christie’s’den satın alındığı yıldan bu yana halka açık olarak görülmemişti ve bu nedenle açık artırmaya çıktığı dönemde büyük heyecan yarattı. Dönüm noktası niteliğindeki bu satış, Basquiat’ı 110,5 milyon dolar ile müzayede gişe rekorları kıran sanatçılar arasında üst sıralara taşıdı. Tabloyu satın alan kişi ise, Japon milyarder Yusaku Maezawa.

3. Gerard Richter, Abstraktes Bild

Abstraktes Bild (1987), 2015 yılında Sotheby’s Hong Kong canlı yayın müzayedesinde 27.6 milyon dolar ile, yaşayan bir Avrupalı sanatçı tarafından elde edilen en yüksek satış fiyatı rekorunu kırdı ve aynı zamanda Asya’daki bir müzayedede eseri en yüksek fiyata satılan Batılı sanatçı oldu.

Bu soyut tablo, Richter’in kişisel favorilerinden biri olarak biliniyordu ve bu da eseri koleksiyonerlerin gözdesi yapmıştı. Abstraktes Bild, aynı zamanda Richter’in en büyük soyut çalışmalarından biri ve 260cm yüksekliğinde.

4. Andy Warhol, Shot Sage Blue Marilyn

9 Mayıs 2022’de Christie’s New York’taki açık artırmada “Shot Sage Blue Marilyn” (1964) adlı Warhol imzalı eser, 195 milyon dolar gibi şaşırtıcı bir fiyata satıldı. Bu satış, daha önce Mayıs 2015’te yine Christie’s’de 179,4 milyon dolara satılan Picasso’nun “Les Femmes d’Alger” (Version O) adlı eserinin elinde tuttuğu 20. yüzyıl sanatının şimdiye kadar satılan en pahalı eseri rekorunu ele geçirdi.

5. Claude Monet, Meules

Claude Monet’nin Meules (1890) tablosu, Sotheby’s’in New York’taki empresyonist ve modern sanat açık artırmasında 110,7 milyon dolara satılarak müzayede rekoru kırdı ve müzayede öncesi tahminlerinin iki katına alıcı buldu. Meules, sanatçının Saman Yığınları serisindeki 25 eserden biri. Seriden sekiz eser özel alıcılarda ve kalanlar ise Paris’teki Musée D’Orsay ve New York’taki MoMA’nın da aralarında bulunduğu müze koleksiyonlarında yer alıyor.

Eser, sanatçının bir önceki müzayede rekoru olan ve geçtiğimiz Mayıs ayında “Nympheas en Fleur” adlı tablosu ile kırılan 84,7 milyon doları aşmakla kalmadı, aynı zamanda Empresyonist akımdan 100 milyon doları aşan ilk tablo oldu. Meules aynı zamanda açık artırmada satılan en pahalı dokuzuncu eser unvanını da elinde bulunduruyor.

6. René Magritte, L’empire des lumières

René Magritte’in sürrealist başyapıtı “L’empire des lumières”, Sotheby’s’de 79,8 milyon dolar ile sanatçının satılan en pahalı eseri oldu. Yüzen bulutlardan oluşan parlak mavi bir gökyüzünün altında karanlığı aydınlatan ışıkları ile bir evin resmedildiği 1961 tarihli tablo, Sotheby’s’in Asya’daki modern ve çağdaş sanat başkanı Alex Branczik tarafından satın alındı.

Sanatçının bir önceki müzayede rekoru, “Le Principe du plaisir” adlı eserin 2018 yılında New York’ta düzenlenen Sotheby’s açık arttırmasında 26,8 milyon dolara satılması ile kırılmıştı.

7. Yayoi Kusama, Untitled (Nets)

Kusama’nın tuval üzerine yağlıboya eseri, New York Phillips’te düzenlenen 20. Yüzyıl ve Çağdaş Sanat Satışı müzayedesinde tahminleri aşarak 10,4 milyon dolara satıldı.

Kusama’nın ünlü Infinity Nets serisinin doğduğu yıl ürettiği 1959 tarihli Untitled (Nets) eseri, sanatçının soyutlama konusundaki ustalığını yüceltiyor. Kusama bu resimde noktalara olan ilgisini ve hayranlığını sürdürerek, beyaz bir arka plan üzerinde noktalı desenlerden oluşan sonsuz bir manzara sergiliyor. Kusama, “Noktaların ve ağın büyüsü beni gizemli, görünmez bir gücün sihirli perdesiyle sardı” diyor bu eser için.

8. Gustav Klimt, Lady with a Fan

Gustav Klimt tarafından en son resmedilen portre, “Dame mit Fächer”, Londra’da 108,4 milyon dolara satılarak bir Avrupa müzayedesinde satılan en pahalı sanat eseri oldu.

Kimliği belirsiz bir kadını tasvir eden “Dame mit Fächer” (Yelpazeli Kadın) aynı zamanda Klimt için yeni bir rekor kırarak, geçtiğimiz yıl Microsoft’un kurucu ortağı Paul G. Allen’ın koleksiyonundan 104,6 milyon dolara alıcı bulan “Birch Forest”ı geride bıraktı. “Dame mit Fächer“, Avusturyalı sanatçının 1918’deki ölümünün ardından atölyesinde bulunan iki tablodan biriydi.

9. Ed Ruscha, Hurting The Word Radio 2

2019 yılının Kasım ayında açık arttırmaya çıkan Hurting The Word Radio No. 2 (1964), Amerikan Pop Art akımının önde gelen sanatçılarından Ed Ruscha’nın satılan en pahalı eseri oldu. Eser, Christie’s New York’ta 52,4 milyon ABD dolarına satıldı ve Ruscha’nın metin içeren resimlerinin erken dönem örneklerinden biri olma özelliğine sahip.

10. Joan Mitchell, Atlantic Side

1960 tarihli Atlantic Side, renk ve kontur, akıl ve duygu arasında incelikli bir diyalog sergileyen büyük ölçekli bir eser. Atlantic Side, 1961 yılında Guggenheim Müzesi’nde düzenlenen Soyut Dışavurumcular ve İmgeciler başlıklı sergi için seçildi. Eser, Kasım 2013’te Sotheby’s New York’ta müzayedesinde 6.8 milyon dolara satıldı.