“Evlerin şairi” Behçet Necatigil gideli 45 yıl oldu. Necatigil’in ölümünün 45. yılında, şairin arşivinden seçilen eserlerin yer aldığı dijital bir arşiv olan “Necatigil’in Odası” açıldı. Bu odanın dijital bir müze olarak detaylarına gelmeden önce, museo moda’da geçici olarak açılan küçük sergiden bahsetmek istiyorum.
Ailenin kendi imkânlarıyla düzenlediği bu serginin tanıtımı, edebiyat dünyasından yayıncılar, akademisyenler ve yazarların katılımıyla gerçekleştirildi. Mekân museo moda, yeni bir sergi, atölye ve etkinlik alanı olarak ilk defa bir organizasyona ev sahipliği yapmış oldu.
Sergide Necatigil’in dolmakalemleri, hokkası, Carmen marka saati, onun “Behçet’in bir sevgili eşyası” olarak adlandırdığı kahve takımı, 1940’larda aldığı Hermes marka daktilosu, müsveddeleri, ilk baskı kitapları ve çevirileri var. Necatigil’in Odası sergisi, 18 Aralık’a kadar museo moda’da (Moda Cad. Damacı Sk. Beşik Apt. 1/3 Kadıköy) 14:00-18:00 saatleri arasında ziyarete açık.
Bireysel Çabalarla Kültürel Mirasa Armağan
“Necatigil’in Odası” gibi edebiyatımıza derinlik kazandıran, kültürel birikimimizi görünür kılan arşiv ve müze çalışmaları, ne yazık ki Türkiye’de yeterince desteklenmiyor. Web sitesiyle aynı adı taşıyan arşiv sitesi “Necatigil’in Odası”, Behçet Necatigil’in kızları Selma Necatigil, yazar – çevirmen Ayşe Sarısayın (Necatigil) ve Serenad Demirhan’ın büyük özverisiyle birlikte yıllar süren çalışmaları sonucunda ortaya çıktı. Ayşe Sarısayın’dan bu odanın hazırlık sürecini defalarca dinlemiş birisi olarak, bu titiz çalışmanın ve ailenin çabalarının tanığıyım. Serginin açılışında yazar ve yayıncu Burcu Aktaş’ın “Allah herkese böyle varis nasip etsin” sözleri önemli. Böylesi önemli bir çalışmanın ancak “bireysel çabalarla” varlık bulması ise kültürel mirasımıza dair ne kadar eksik bir anlayış içinde olduğumuzun kanıtı. Necatigil’in mütevazı ve derinlikli dünyası, edebiyatımıza kattıkları bizim toplumsal mirasımız için çok önemli. Ben de “bireysel hayıflanmamı” yaptığıma göre dijital arşivin detaylarına gelelim. Uzun bir sürecin ürünü olan bu dijital müze, Necatigil’in yaşamını, eserlerini ve edebi mirasını detaylı bir şekilde incelemek isteyenler için kapsamlı bir arşiv. İşte odadan bazı bölümler.
Necatigil’in Çalışma Masası
İşte her şey orada oldu. Burası onun masası. Şairin çalışma masası, onun üretim sürecini ve yaratıcı dünyasını keşfetmek için bir başlangıç noktası. Bu bölümde, masasında yer alan özel eşyalar, notlar, günlükler ve taslaklar sergileniyor. Aynı zamanda jüri notları, edebiyat matinelerine hazırladığı planlar ve öğrencilerine yazdığı değerlendirme notları da yer alıyor. Masası, Necatigil’in çalışma disiplini ve yazım sürecine dair önemli ipuçları taşıyor.
Müsveddeler
Bu bölümde şairin yayımlanmış ve yayımlanmamış şiir müsveddeleri, yarım kalmış projeleri ve yazılarına yaptığı düzeltmeler yer alıyor. Bu belgeler, Necatigil’in yaratıcı sürecine ve edebi hassasiyetlerine ışık tutuyor.
Kütüphane
Necatigil’in kütüphanesi, ona özel olarak imzalanmış kitapları ve Almanca eserlerin listesini içeriyor. Ayrıca, şairin ölümünden sonra Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’ne bağışlanan kitaplar da bu bölümde yer almakta. Bu kütüphane, şairin okuma kültürünü anlamak isteyenler için değerli bir kaynak.
Mektuplar
Necatigil’in yazışmaları, onun özel dünyasına açılan pencereler olarak değerlendirilir, bu bağlamda şairin yazışmaları, onun sosyal çevresine ve edebi dünyasına açılan bir pencere. Yayınlanmış ve yayınlanmamış mektuplar, Necatigil’in dostluklarını ve yazın dünyasıyla olan ilişkilerini anlamak için çok önemli bir arşiv.
Biyografik Detaylar
Sitenin bu bölümünde, şairin çocukluk yıllarından öğretmenlik dönemine, aile hayatından ölümünden sonraki süreçlere kadar hayatına dair her şey kronolojik bir şekilde ele alınıyor. Çocukluk anıları ve öğrencilik yılları, onun kişiliğini ve hayata bakışını anlamaya yardımcı oluyor.
“Necatigil’in Odası”, edebiyatımıza kazandırdığı derinliği ve değerleri daha yakından görmek isteyenler için araştırmacılar ve Necatigil’in okurları için tek başvuru kaynağı olarak şairin izlerini sürmeye davet ediyor. Başta ailesi, Serenad Demirhan ve katkıda bulunan herkesin özverili çalışmasıyla ortaya çıkmış bir oda bu, kapısı da hep açık. Siteye buradan ulaşabilir, farklı kategorilerde verilen örnekleri görebilir, kronoloji’den site içinde ilgili yerlere gidebilir, arşivin dijitalleştirme sürecine ilişkin kısa belgeseli, Necatigil’le ilgili video kayıtlarını izleyebilir ya da bestelenen şiirlerinden örnekler dinleyebilirsiniz. “Böyle değerli projenin bireysel çabalarla hayata geçmesi, kültürel mirasa verilen desteğin yetersizliğini düşündürmüyor mu” sorusu da akıllarda kalsın.
