Birleşik Arap Emirlikleri merkezli The National gazetesi, Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle zarar gören bazı tarihi yapıların öncesi ve sonrasına ait fotoğraflara yer verdi. Taylor Heyman imzalı haber, Türkiye ve Suriye’de on binlerce kişinin ölümüne neden olan depremlerde ağır hasar alan yapılar arasında Gaziantep Kalesi’ne ve Suriye’deki Halep Kalesi’ne dikkat çekti.
12 kulesi olan 2 bin 200 yıllık Gaziantep Kalesi depremde en büyük hasarı alan tarihi yapılardan biri. Tarihi Hitit Uygarlığı’na uzanan Gaziantep Kalesi, o dönemde gözetleme noktası olarak kullanılıyordu. Kale bugünkü halini Bizans İmparatoru I. Justinianus döneminde aldı.
İmparator surları genişlettirdi ve hendek inşa ettirdi. Tarihi boyunca defalarca renove edilen yapı, depremde büyük hasar aldı. Surları ve gözetleme kulelerinin bir kısmı halen ayakta olan yapının, doğu ve güneydoğu kısımlarındaki bazı burçlar yıkıldı. Yanındaki istinat duvarı da çöken kalenin surlarının bir kısmında ciddi hasar meydana geldi. Kalenin deprem sonrası fotoğraflarında da dış duvarın büyük bir bölümünün tahrip olduğu görülebiliyor. Kale bugün Gaziantep Savunması ve Kahramanlık Panorama Müzesi’ne ev sahipliği yapıyor. Gaziantep Kalesi’nin yanındaki 17. yüzyıl tarihli Şirvani Camii’nin kubbesi ve bir duvarı da çöktü.
Malatya Yeni Cami
Malatya’nın merkezindeki Yeni Cami de depremde büyük hasar alan yapılar arasında. Cami 1894’te meydana gelen bir depremde yıkılan Hacı Yusuf Camii’nin yerine yapıldı. Geçen yıl restore edilip yeniden açılan Yeni Cami, 1964 yılında yaşanan bir diğer depremde de hasar görmüştü. Cami, Hamidiye Mahallesi Cezmi Kartay Caddesi’nde bulunuyordu.
The National, Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü’nün (UNESCO) depremle ilgili açıklamalarına da yer verdi. UNESCO, Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri’nin de zarar gördüğünü hatırlatarak Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Göbekli Tepe, Nemrut Dağı ve Arslantepe Höyüğü’nün de zarar görme ihtimalinden endişe edildiğini açıklamış; UNESCO Genel Direktörü Audre Azolay yaptığı açıklamada, “Organizasyonumuz yetkisi dahilinde her türlü yardımı sağlayacaktır” demişti. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamada ise son duruma dair “Şanlıurfa Göbeklitepe ve Adıyaman Nemrut Dağı gibi diğer dünya miras alanlarımızda hiçbir olumsuzluk tespit edilmemiştir” denildi.
Öte yandan The National’a konuşan British Council’ın Global Kültür ve Gelişim Direktörü Stephen Stenning, Ukrayna’daki savaşı ve 2020 Beyrut patlamalarını hatırlatarak uluslararası organizasyonların yine bir araya gelerek kültürel mirası korumak ve yeniden inşa etmek için savaşacaklarını söyledi.
Halep Kalesi
The National depremden zarar gören Suriye’deki duruma da yer verdi. UNESCO’nun özellikle Tehlike Altındaki Dünya Mirası Listesi’nde bulunan Halep Antik Kenti’ndeki durumdan endişe duyduğunu hatırlattı. Halep Arkeoloji Müdürlüğü’nün meydana gelen hasarı incelediği Halep Kalesi’nde çekilen fotoğraflar kulelerin birinde geniş bir çatlak olduğunu gösteriyor. Ayrıca yapının bazı bölümleri çöktü ve içerideki eserler zarar gördü. Kuzeydoğu surlarının bir bölümü yıkıldı.
Suriye Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü yaptığı açıklamada, Halep Antik Kenti’nin küçük ve orta miktarda hasar gördüğünü belirtti. Buna göre kentteki tarihi yapılar dışında Halep Ulusal Müzesi’nin içerisinde korunan bazı tarihi eserlerin ve Eyyübi Camii’nin de hasar gördüğü açıklandı.
Halep’teki tarihi yapıların depremden önce de savaş nedeniyle zarar gördüğünü hatırlatan The National, Hama’da Başura mahallesi gibi bölgelerdeki tarihi binaların cephelerinin hasar aldığını yazdı. Yine Hama’daki Şemimiş Kalesi de deprem nedeniyle zarar gören yapılar arasında yer alıyor.
