Fotoğraf, video ve heykel gibi farklı medyumlarla üreten Cansu Yıldıran’ın Bodrum’daki Mülksüzler sergisine ismini veren seri, Karadeniz’in Kuşmer Yaylası’nda kadınlar, doğa ve hayvanlar arasında örülen bir ittifak üzerinden, mülksüzleştirme süreçlerine karşı gelişen direnç biçimlerini görünür kılıyor. Fotoğraflarıyla buradaki ataerkil mülkiyet rejimine karşı duran Yıldıran, mülkiyete bağlı olmayan aidiyet, sahiplenme ve mekânla bağ kurma biçimlerini hayal ediyor, sorguluyor ve araştırıyor.
Bayburt sınırlarında yer alan Kuşmer Yaylası’nın tapuları, kilometrelerce uzaklıktaki Çaykara’nın Şur (Şahinkaya) köyüne kayıtlı. Özel mülkiyet rejiminin kadınlara toprak ve konut edinme hakkı tanımadığı bu coğrafyada, Yıldıran’ın annesi evlenip göç ettiğinde geride dikili bir ağacı bile kalmamış. Ancak buna rağmen, sanatçının ailesi her yıl yeniden yaylaya dönüyor. Mülksüzler serisi, bu dönüşleri bir hatırlama ve aidiyet pratiği olarak ele alırken; tarihsel ve toplumsal bağlamı, Yıldıran’ın kişisel hafızası ve konar-göçer yaşam deneyimiyle iç içe geçiriyor.
Kuramsal arka planıyla dikkat çeken Mülksüzler serisinde Cansu Yıldıran, yalnızca kadınlara değil, onların çevresindeki canlılar ve doğal unsurlarla kurdukları ilişkilere de odaklanıyor. Kuşmerli kadınların karşı karşıya kaldığı baskı ve eşitsizlikleri görünür kılarken, onları mağduriyet ekseninde konumlandırmıyor; aksine, ekmek, biçmek, toplamak ve saklamak gibi gündelik üretim pratikleriyle mekâna nasıl kök saldıklarını ortaya koyuyor. Yıldıran, bu varoluş biçimlerini anlatırken, mülkiyetin ötesinde bir mekânsal aidiyetin mümkün olabileceğini gösteriyor. Kadınların toprakla, bitkilerle ve hayvanlarla kurduğu ilişki; yönelerek, bükülerek, esneyerek gelişiyor ve bu hâliyle bir direniş biçimine dönüşüyor. Flaşla aydınlanan yüzler, grotesk bedenler ve tekinsiz peyzajlar ise bu direnişin görsel anlatısını kuruyor.
Fotoğraf, Video ve Yerleştirmelerle Hafıza Yolculuğu
Sergi, Cansu Yıldıran’ın üretimindeki çeşitliliği yansıtarak, Mülksüzler serisinden fotoğrafların yanı sıra Kız Kardeşler adlı yerleştirme ve Hayat Boyu Misafir başlıklı deneysel videoya da yer veriyor. Kız Kardeşler yerleştirmesinde sanatçı, dokuz ayrı kareyi bir araya getirerek çocukluk anılarına ve parçalanmış hafızasına yöneliyor; zamanla silinen anıları ve eksik bırakılmış aidiyet hissini görselleştiriyor. Hayat Boyu Misafir ise Pontus halkının ritüel ve gündelik yaşamlarına odaklanarak, sözlü tarih anlatımı aracılığıyla bireysel ve kolektif hafızayı kayıt altına alıyor. Aynı zamanda sanatçının aile geçmişine ve kişisel arşivine açılan bir pencere işlevi görüyor.
Cansu Yıldıran’ın Mülksüzler sergisi, yalnızca bir coğrafyanın görsel belgesi olmanın ötesinde; aidiyet, direniş ve varoluşun alternatif biçimlerine dair güçlü bir çağrı niteliği taşıyor. Sergiye adını veren “Mülksüzler” serisi, 15. Şanghay Bienali kapsamında 8 Kasım 2025 – 31 Mart 2026 tarihleri arasında uluslararası izleyiciyle de buluşacak.
6 Temmuz’a dek ziyarete açık olan bu sergi vesilesiyle, Anna Laudel, Cansu Yıldıran’ın sanatçı temsilciliğini üstlendiğini duyuruyor.
Cansu Yıldıran
Fotoğraf, video ve heykel alanlarında çalışan Cansu Yıldıran’ın sanat pratiği, bireysel ve kolektif hafıza, sosyal hareketler ve “ev” arayışı temaları etrafında şekilleniyor. Eserleri FOAM Amsterdam, Pera Museum, Pinakothek der Moderne ve Arles Photography Festival gibi prestijli kurumlarda sergileniyor; Visa pour l’image, Aperture ve The Guardian gibi yayınlarda yer alıyor.
2024 yılında FOAM Talent Ödülü sahibi olan Yıldıran, Leica Oskar Barnack Award ve C/O Berlin Talent Award adayları arasında bulunuyor. 2021’de All Out Photo Award direniş kategorisinde birincilik kazanıyor ve 2018’de World Press Photo Joop Swart Masterclass seçiliyor.
İstanbul’da çalışmalarını sürdüren Yıldıran, 2025 sonbaharında Paris’te Cité internationale des arts misafir sanatçı programına katılıyor ve Basel Sanat ve Tasarım Akademisi’nde yüksek lisans eğitimine başlıyor. “Mülksüzler” serisi, 15. Şanghay Bienali’nde (Kasım 2025 – Mart 2026) sergileniyor.
