Jeff Bezos ve Lauren Sánchez’in Venedik’te gerçekleşen yıldızlar geçidi düğünü, kentte yalnızca gondolları değil, toplumsal adaletsizlik karşıtı sesleri de harekete geçirdi. Çiftin Çarşamba günü Aman Oteli’ne güvenlik botları eşliğinde ulaşması, protestoların tam ortasına denk geldi. O anlardan biri, Grand Kanal’da süzülen dev bir Bezos maketinin sahte dolarlarla süslenmiş haliydi: Elinde Amazon kutusu taşıyan milyarder figürü, hem kentlilerin hem turistlerin şaşkın bakışları arasında ikonik Rialto Köprüsü önünden geçip gitti.
Ama bu sadece bir başlangıçtı.
Yaklaşık on iki farklı yerel örgüt — barınma hakkı savunucuları, öğrenci grupları, çevreciler ve dev kruvaziyer gemilerine karşı çıkan kampanyacılar, haftalardır “No Space for Bezos” (Bezos’a Yer Yok) sloganıyla düğün karşıtı protestolar düzenliyor. Hem fiziksel hem sembolik anlamda kente yer kalmadığını vurgulayan bu başlık, Sánchez’in kısa süre önce gerçekleştirdiği uzay yolculuğuna da ironik bir gönderme içeriyor. Ama asıl mesele daha derin: Bu protestolar, küresel kapitalizmin kent mekânlarını ve toplumsal yaşamı nasıl dönüştürdüğünü sorgulayan bir başkaldırıyı temsil ediyor.
Bezos’un Şehre Ayak Basışıyla Tepkiler Yükseldi
Bezos’un politik profili, önceki ünlü düğünlerden farklı bir yankı uyandırıyor. Örneğin, George Clooney ve Amal Alamuddin’in 2014’teki düğünü yerel halk tarafından sevinçle karşılanmıştı. Ancak Bezos, aktivist Tommaso Cacciari’nin sözleriyle, “bir Hollywood yıldızı değil.” Cacciari, Bezos’un Donald Trump’la yakınlığına, Amazon’un Avrupa’daki vergi ihtilaflarına ve işçi hakları ihlallerine dikkat çekerek, onu “yeni küresel karanlığın doğrudan destekçilerinden biri” olarak tanımlıyor.
Aktivistlere göre bu düğün, yalnızca kişisel bir olay değil; zenginliğin kamusal yaşam üzerindeki gölgesini, kentsel mekânın sermaye tarafından nasıl dönüştürüldüğünü gösteren simgesel bir olay. Venedik’in tarihi dokusu ve kırılgan ekosistemi içinde gerçekleşen bu organizasyon, küresel elitin gezegendeki en özel yerleri nasıl “sahiplenebildiğine” dair çarpıcı bir örnek.
Sanatla Direniş: Yüzen Mankenler, Afişler ve Dönüştürülen Mekânlar
Protestolar yalnızca politik sloganlarla değil, yaratıcı yerleştirmelerle de kente yayıldı. Venedik’in dört bir yanına yerleştirilen ürkütücü görünümlü Bezos ve Sánchez mankenleri, kent estetiğiyle kurdukları çelişkiyle dikkat çekti. Sahte dolarlarla süslenmiş bu figürler yalnızca bir milyarderi değil, aynı zamanda onun temsil ettiği sistemi de sorgulamaya açtı. Bu sistem; aşırı kapitalizm, medya üzerinde kurulan güç ilişkileri ve giderek derinleşen servet eşitsizliğiyle tanımlanıyor.
Bu yerleştirmelerin arkasında, kendilerini anonim antikapitalist bir kolektif olarak tanımlayan Konn Artiss bulunuyor. Bezos’u Amazon kutularından yapılmış bir tuvalet üzerinde otururken ya da Grand Kanal’da süzülen bir maket olarak gösteren heykeller, mizahı ve politik eleştiriyi bir araya getirerek kentte büyük ses getirdi.
Pazartesi günü Greenpeace ve Elon Musk karşıtı Everyone Hates Elon grubu da protestolara katılarak San Marco Meydanı’na dev bir “eğer düğününüz için vince’i kiralayabiliyorsanız daha fazla vergi ödeyebilirsiniz” pankartı açtı. Düğün günü için planlanan asıl eylem ise, törene katılacak misafirlerin mekâna ulaşmasını engellemek üzere kanalları teknelerle kapatmaktı. Ancak artan güvenlik önlemleri nedeniyle törenin kent merkezinden uzak ve daha kolay kontrol edilebilen bir alan olan Arsenale’ye taşındığı açıklandı. Protestocular bu gelişmeyi kısmi bir geri adım ve aynı zamanda baskının etkili olduğunun göstergesi olarak değerlendiriyor.
Bu gönderiyi Instagram’da gör
Kamusal Alan mı, Tema Parkı mı?
Venedik uzun süredir bir çelişki yaşıyor: UNESCO mirası bir kent olmanın getirdiği koruma ihtiyacı ile turizmin devasa ekonomik getirisi arasında sıkışmış durumda. Aktivistlere göre kent, giderek bir “tema parkı”na dönüşüyor. Günlük turist vergisi gibi önlemlerse bu gidişatı durdurmaktan uzak. Barınma krizinden altyapı sorunlarına kadar pek çok temel ihtiyaç, yatırım önceliklerinde geri plana itiliyor. Bezos’un düğünü ise bu çarpıklığın zirve yaptığı bir an olarak okunuyor.
Kent yönetimi ise farklı düşünüyor. Belediye Başkanı Luigi Brugnaro, düğünü Venedik için “bir onur” olarak nitelendirerek Bezos’la tanışmayı umduğunu belirtti. Bu arada Bezos’un kurucusu olduğu Earth Fund’un, Venedik’in korunmasına yönelik bilimsel araştırmalar yapan CORILA isimli kuruma bağış yaptığı açıklandı. Ancak bağış miktarı açıklanmadı ve aktivistlere göre bu jest, sistemsel adaletsizlikleri örtemeyecek kadar geç ve yüzeysel.
Kapitalist Gösterinin Sahnesi Olarak Venedik
Jeff Bezos’un düğünü, bir magazin olayından çok daha fazlası. O, sermayenin kentsel hayata müdahalesini, eşitsizlik üretme biçimlerini ve kamusal alanların yavaş yavaş özel kullanıma dönüşmesini temsil ediyor. Venedik’in kanallarında yüzen mankenler, yalnızca bir figürü değil; bir sistemi, onun değerlerini ve görünmez dayatmalarını su yüzüne çıkarıyor.
Bu gösterişli düğün karşısında yükselen müzik, yürüyüşler ve mizahi direniş estetiği ise başka bir ihtimali hatırlatıyor: Venedik’in yalnızca zenginlere ait bir fon perdesi değil, hâlâ mücadele eden bir kent olduğunu.
