Japonya’nın Urahoro şehri henüz hiç COVID-19 vakası kaydetmedi. Yine de dünyanın geri kalanında olduğu gibi, bu küçük kasabadaki insanlar yeni koranavirüse yakalanma riskini azaltmak için, yaşamlarında bir dizi düzenleme yaptı.
Yetişkinler halka açık mekanlarda maske takıyor, çocuklar eğitime çevrimiçi devam ediyor ve yerel halk hastalığı topluma taşıyabilecek ziyaretçileri dikkate alıyor.
Geçtiğimiz şubat ayında kasabanın kütüphanesinde bulunan bir halk müzesi, kasaba sakinlerinden pandemi boyunca yaşadıkları tecrübeyi temsil edecek bir objeyi bağışlamalarını istedi. Ve şimdi, Associated Press muhabiri Yuri Kageyema’nın bildirdiğine göre, Urahoro Tarihi Müzesi, alınan yüzlerce bağıştan bir seçkiyi vurgulayan küçük bir sergi açtı.
Sergilenen objeler arasında bir yığın paket servis menüsü, çevrimiçi eğitime geçen çocuklar için yönergeler ve evde maske yapımı kılavuzları bulunuyor. Yerel tapınaktan alınan bir broşür iptal edilen yaz festivalini duyururken, diğer bir kitapçık cenaze törenine katılma talimatlarını açıklıyor.
Küratör Makoto Mochida, Kyodo News’a verdiği röportajda “Günlük hayatlarımız tarihin bir parçası olacak. Bir kenara atılmadan önce olabildiğince çok obje toplamak istiyoruz.” dedi.
Kyodo News haberine göre, müzenin COVID-19 ile ilgili eserleri bir araya getirme çabası, 1918-1919 grip salgınında yaşanan dokümantasyon eksikliğinden kaynaklanıyor. Japan Today gazetesi, ülke genelinde 450 binden fazla insanın bu 20. yüzyıl salgına yenik düştüğünü belirtiyor.
Mochida, sergi için özellikle broşür ve maske toplamaya odaklandığını söyledi. “Mektuplar ve günlükler birçok tarihi arşivin özünü oluştursa da bu dokümanların çağdaş dijital karşılıkları sanal dünyada kolayca kaybolabilir”, diye ekledi.
Tasarım Maskeler
Urahoro’da sergilenen maskeler evrimleşme hikayesinin iç yüzünü araştırıyor. Pandeminin başında Japon yetkililer kasaba halkını eski kıyafetlerinin kumaşlarını kullanarak kendi yüz örtülerini dikmeye teşvik ediyordu. Zaman içerisinde maskeler daha yenilikçi bir hale geldi. Bazıları tamamen plastikten yapılırken, bazıları da yeme içmeyi kolaylaştıracak şekilde tasarlanmaya başladı. Hatta farklı dilleri tercüme edebilecek şekilde programlanan maskeler üretildi. Parlak kumaşlardan yapılan ve sanatsal işlemelerle süslenen tasarım maskeler ise pandemiye adeta modanın yanıtı oldu.
Sergi katılımcısı Shoko Maede, Associaed Press’e yaptığı açıklamada, gelecekteki ziyaretçilerin müzeyi salgın dönemindeki yaşam tarzını hatırlayarak gezeceğini belirtti. “İnsanların, ‘Demek o zamanlar böyleydi’ dediklerini hayal edebiliyorum. Eşyalar insanların nasıl düşündüğünü açığa çıkarır.”
Pandemi hayatını konu alan bir başka sergi ise geçenlerde New-York Tarih Derneği’nde açıldı. “Umut Aranıyor: New York Şehri Karantina Altında” başlıklı açık hava sergisi, salgının en yoğun olduğu dönemde New York’ta yaşamı merkezine alan 50 fotoğraf ve 14 röportajı bir araya getiriyor.
Başka yerlerde, Columbia Üniversitesi ve Chicago Tarih Müzesi gibi kurumlar, insanların deneyimlerinin sözlü tarihlerini topluyor. Katherine J. Wu, Smithsonian dergisinin Nisan sayısı için şu şekilde yazdı: “Bu tanıklıklar tarih kitaplarında muhakkak yer alacak olan anlatılara derinlik ve bağlam katıyor” diye yazdı.
Gelecek İçin Nesnel Bir İnceleme
Amerikan Tarihi Ulusal Müzesi ile birlikte Afro-Amerikan Kültürü ve Tarihi Ulusal Müzesi’nin de yer aldığı birçok Smithsonian müzesi, salgın dönemini ele alan seçkileriyle oluşturdukları koleksiyon projeleri başlattı. Örneğin, Anacostia Topluluk Müzesi, Direniş Anları sergisini mayıs ayında çevrimiçi olarak izleyicilere sundu.
Mochida ise önümüzdeki şubat ayında Urahoro’da daha büyük bir sergi açmayı planlıyor. Son olarak Kyoto News röportajına şu şekilde ekliyor: “Toplanılan objeler sayesinde, gelecekte bu dönemle ilgili nesnel bir inceleme yapmak mümkün olacak.”
Machemer T. imzalı “How a Japanese Museum Is Documenting Life During Covid-19” başlıklı yazı Smithsonian Magazine’den çevrildi.
