Tarihçi ve romancı Reşad Ekrem Koçu’nun ömrünün büyük kısmını adadığı İstanbul Ansiklopedisi’nin yayımlanmamış bölümlerine ışık tutuğu “Başka Kayda Rastlanmadı: Reşad Ekrem Koçu ve İstanbul Ansiklopedisi Arşivi” sergisi 29 Ekim’e kadar Salt Galata’da sanatseverlerle buluşuyor. Sergiye eylül ve ekim ayı boyunca film, söyleşi, açık ders ve performans gibi bir dizi program eşlik edecek.
Salt ve Kadir Has Üniversitesi iş birliğiyle 2018 yılından bu yana yürütülen Reşad Ekrem Koçu ve İstanbul Ansiklopedisi Arşivi çalışmaları kapsamında gerçekleştirilen sergi, tarihçi ve romancı Reşad Ekrem Koçu’nun (1905-1975), ömrünün büyük kısmını adadığı İstanbul Ansiklopedisi‘nin yayımlanmamış bölümlerine odaklanıyor.
G harfinden Z harfine
Sergi, Koçu hayattayken ancak G harfine kadar basılabilmiş İstanbul Ansiklopedisi’nin Z harfine kadarki ciltlerinin tasarım aşamasında kalan maddelerini arşiv malzemeleri üzerinden takip ediyor. Metin taslakları, kupürler, kolaj ve çizimlerin oluşturduğu malzeme, kendi ifadesiyle İstanbul’un “muazzam kütüğünü” çıkarma amacıyla yola çıkmış Koçu’nun tarih yazımındaki ayrıcalıklı konumunu izleyiciye sunuyor.
“Başka Kayda Rastlanmadı” sergisi kapsamında hazırlanan “Beni Kimsenin Anlamadığı Bir İstanbul’da Yaşamaktan Yoruldum” gösterim programı 28 Eylül’de başlıyor. Program, adını Reşad Ekrem Koçu’nun İstanbul Ansiklopedisi’ne dâhil etmek üzere arşivlediği bir intihar haberi kupüründen alıntıladığı “Beni kimsenin anlamadığı bir dünyada yaşamaktan yoruldum” ifadesinden alıyor. 1960’lar İstanbul’unda geçen beş filmden oluşan program, 26 Ekim’e kadar her Perşembe Salt Beyoğlu’ndaki Açık Sinema’da devam edecek.
Reşad Ekrem Koçu hakkında
1905’te İstanbul’da doğdu. 1975’te hayatını kaybetti. 1921’de Bursa Lisesi’nden, 1931’de İstanbul Darülfünunu Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü’nden mezun oldu. Ahmed Refik Altınay’ın öğrencisi ve asistanı oldu. Altınay 1933’te yürürlüğe giren üniversite reformuyla görevinden uzaklaştırılınca, Koçu da yeni kurulan üniversiteden istifa etti. Kuleli Askerî Lisesi, Vefa Lisesi ve Pertevniyal Lisesi’nde tarih öğretmenliği yaptı.
Cumhuriyet, Yeni Sabah, Milliyet, Hergün, Yeni Tanin ve Tercüman gibi gazeteler ile Hayat Tarih Mecmuası, Resimli Tarih Mecmuası, Tarih Dünyası, Hayat, Yeşilay, Büyük Doğu, Hafta, Türk Folklor Araştırmaları, İstanbul Enstitüsü Mecmuası ve benzeri dergilerde makaleler yazarak geçimini sağladı.
Tarihî romanlar ve belirli bir tarihî şahsiyeti anlatan romanlaştırılmış monografiler yayımladı.
İstanbul Ansiklopedisi için ömrünün sonuna kadar çalışmaya devam etti. Düzensiz aralıklarla yayımlanan 34 fasikülün ardından 1951’de ekonomik nedenlerle ansiklopediye ara vermek zorunda kaldı. Gökçınar (Mehmed) maddesi ile biten 1973 tarihli fasikülle beraber İstanbul Ansiklopedisi’nin yayın hayatı son buldu.
Sahrayıcedid Mezarlığı’na defnedildi. Ansiklopedi için babadan kalma köşkünü, parasını ve sağlığını kaybeden tarihçinin mezar yeri tespit edilememektedir.
Programlar:
Film Gösterimleri
Karanlıkta Uyananlar, Ertem Göreç, 1964
28 Eylül, 19.00, Salt Beyoğlu, Açık Sinema
Yangın Var: Eski İstanbul Kabadayıları, Lütfi Ömer Akad, 1960
5 Ekim, 19.00, Salt Beyoğlu, Açık Sinema
Suçlular Aramızda, Metin Erksan, 1964
12 Ekim, 19.00, Salt Beyoğlu, Açık Sinema
Beş Şeker Kız, Osman F. Seden, 1964
19 Ekim, 19.00, Salt Beyoğlu, Açık Sinema
Ah Güzel İstanbul, Atıf Yılmaz, 1966
26 Ekim, 19.00, Salt Beyoğlu, Açık Sinema
Performans
13 Eylül Çarşamba, 19.00
Salt Galata, Atölye II-III
“İstanbul Ansiklopedisi’nin Müziği”
Çağlar Fidan, Erhan Bayram ve Nikos Papageorgiou
Söyleşi
16 Eylül Cumartesi, 18.30
Salt Galata, Atölye II-III
“İstanbul Nasıl Bir İstanbul’du?”
Murat Güvenç ve Yağmur Yıldırım
Açık Ders
26 Eylül Salı, 18.30
Salt Galata, Kat 4
Melankoli ve Kent
“Melankoli: Kusurluluğumuzun Alışıldık Duygusu”
Neslihan Şık
