Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Annie Ernaux, 4 Haziran 2025 tarihinde Fransa’da yayınlanan “La Grande Librairie” televizyon programının “Droit dans les yeux” bölümünde Gazze’deki durumla ilgili güçlü bir açıklama yaptı.
Gazze’deki şiddeti soykırım olarak nitelendiren Ernaux, “Aylardır içimde büyüyen bir his var: her gün Gazze’den hayatları pahasına görüntü çeken muhabirlerin kaydettiği sahneleri izlerken daha da büyüyen bir his. Delik deşik edilmiş okullar, binalar, hastaneler, ölmüş ya da sakat kalmış çocuklar, bombalardan kaçmaya çalışan tüm bir halk. Yapmam gereken bir şey var ama yapmıyorum hissi. Yazma eylemini değersiz hatta korkakça bir şeye dönüştüren bir his. Bu korkunç görüntüleri görmemişim gibi yazıyordum. Gazzelilerin parçalanarak ölmeme derdine düştüğünü okumamış gibi yazıyordum. Çünkü onlar için gerçeklik artık hayat değil ölüm.” dedi.
Annie Ernaux açıklamasında ayrıca şu çarpıcı sözleri de kullandı: “İnsan hakları ve ahlakın herhangi bir anlamı varsa, Gazze bu değerlerin ayakta durması veya ölmesi gereken yerdir.”
300 Yazar “Soykırım” Demişti
Annie Ernaux, aynı zamanda Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Jean-Marie Gustave Le Clézio ile birlikte toplam 300 Frankofon yazarın imzaladığı ve 27 Mayıs 2025’te Libération gazetesinde yayınlanan bir bildiriye de imza atmıştı.
Bildiride yazarlar, “7 Ekim 2023’te sivillere karşı işlenen suçları savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar olarak nitelendirmenin acil olduğu gibi, bugün soykırımı adlandırmak da gerekli” ifadelerini kullanarak bildirilerinde, “Her zamankinden daha çok İsrail Devleti’ne yaptırım uygulanmasını talep ediyoruz, Filistinlilerin güvenlik ve adaletini garanti eden, İsrailli rehinelerin serbest bırakılmasını, İsrail hapishanelerinde keyfi olarak tutulan binlerce Filistinli mahkumun serbest bırakılmasını sağlayan ve bu soykırımı derhal sona erdiren acil bir ateşkes çağrısında bulunuyoruz” demişti. Geçtiğimiz yıl dünya çapında birçok edebiyatçının da olduğu yüzlerce isim İsrail’in Gazze’ye yönelik askeri operasyonları nedeniyle İsrailli yayıncılara karşı bir boykot çağrısında bulunmuştu.
Annie Ernaux
Fransa’nın Lillebonne kentinde, 1940 yılında işçi sınıfına mensup bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Annie Ernaux, yaşamı boyunca hem bireysel hem toplumsal hafızaya kulak veren bir yazar oldu. Edebiyat eğitimi aldıktan sonra uzun yıllar öğretmenlik yapan Ernaux, yazı serüvenine 1974’te yayımladığı ilk romanı Les Armoires vides (Boş Dolaplar) ile başladı. Bu romandan itibaren kendi yaşam öyküsünü merkezine alan, otobiyografik anlatımı ön planda tutan bir edebi çizgi benimsedi.
1984’te kaleme aldığı ikinci romanı La Place (Babamın Yeri), ona Renaudot Edebiyat Ödülü’nü kazandırdı. Bu eser, yazarın kendi babasıyla ilişkisini ve çocukluğunu geçirdiği taşra kasabasındaki sınıfsal dönüşümü çarpıcı bir dil ve derin bir kişisel bakışla aktarıyordu. Ernaux, tüm edebi üretiminde yalnızca kendisini anlatmakla kalmadı; bireysel olanı toplumsal olanla buluşturdu. Sınıf geçişi, kadın kimliği, cinsellik, kürtaj, evlilik, hastalık, yaşlılık ve ölüm gibi pek çok meseleyi kendi deneyimi üzerinden sorgulayan yazar, bu yönüyle kişisel tarihin kolektif belleğe açılan kapılarını araladı.
Annie Ernaux’nun eserleri, Fransızca yazında birçok önemli ödüle layık görüldü; bunlar arasında Fransız Dil Ödülü ve Marguerite Yourcenar Ödülü de yer alıyor. 2011 yılında, saygın yayınevi Gallimard’ın Quarto serisi kapsamında bugüne dek yayımlanmış neredeyse tüm yapıtları bir araya getirildi — bu prestijli seride yer alan ilk kadın yazar olması ise edebiyat tarihine kayda değer bir not düştü. 2014’te Cergy-Pontoise Üniversitesi tarafından fahri doktora unvanıyla onurlandırılan Ernaux, Ekim 2022’de ise Nobel Edebiyat Ödülü’ne layık görüldü. İsveç Akademisi, bu ödülü ona “kişisel belleğin köklerini, yabancılaşmalarını ve kolektif kısıtlamalarını cesaret ve klinik bir keskinlikle açığa çıkardığı” gerekçesiyle verdi. Yazarın tüm kitapları Türkiye’de Can Yayınları tarafından yayımlanıyor.
(Annie Ernaux’nun yaptığı açıklama bölümünde İlker Kocael’in sosyal medya hesabındaki çevirisinin bir kısmı kullanılmıştır.)
Bu gönderiyi Instagram’da gör
