Kısa öykünün en önemli yazarı, “Kanada’nın Çehov”u olarak anılan, Nobel Edebiyat Ödülü sahibi 92 yaşındaki Alice Munro, hayatını kaybetti. Uzun zamandır demans hastası olan Munro, Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanmadan birkaç ay önce yazmayı bırakacağını açıklamış ve “Sevgili Hayat” adıyla çıkan kitabıyla yazma serüvenini noktalamıştı.
Çiftçilikten Edebiyata
Alice Munro, 1931’de Kanada’da, Ontario’da doğdu. Babası çiftçi, annesi öğretmendi. Büyük Buhran yıllarında yoklukla sınanan hayatın içine doğan Munro’nun ergenlik dönemi, tilki ve vizon işleriyle uğraşan babasının yanında geçerken annesinin hastalığı da onun ev işleriyle daha çok ilgilenmesine neden oldu. Bu işlerden arta kalan zamanlarda kitap okuyan Alice Munro, ilk zamanlar şiir yazıyordu. Okuduğu lisede sınıf birincisi oldu ve Londra’daki Western Ontario Üniversitesi’nden burs kazandı. Munro, üniversiteye başvuran öğrenciler arasında İngilizce’de en yüksek dereceye sahip olan öğrenciydi. 1950’li yıllarda ilk öyküsü yayımlandı. Bu daha başlangıçtı.
Annelik, Ev İşleri ve Edebiyat Arasında
1951 yılında üniversitede tanıştığı James Munro ile evlendi, üç kızları oldu. Kızlarından birini doğduğu gün kaybetti. Bu arada daha sonra boşanacağı eşi James Munro ile birlikte bugün halen açık olan bir kitapçı dükkânı açtı: Munro’s Book. Kitaplarla ve edebiyatla süren hayatında Munro, uyku, annelik ve ev işleri arasında yazmaya devam etti. Munro’nun ev kadını ve genç bir anne olarak geçirdiği yıllar onun edebiyatına yön veren güçler haline geldi. 60 yıldan fazla bir süre boyunca genellikle Kanada’daki kırsal yaşamı, kadınları, aile ilişkileri, evlilik, aşk ve kayıp gibi temaları sıklıkla işleyen yazar, öykülerinde geçmişe dönüşler ve anıları sıklıkla ele alıyordu.
Ve 2013’te Nobel Edebiyat Ödülü
İlk kısa öykü derlemesi “Mutlu Gölgelerin Dansı” 1968’de, 37 yaşındayken yayımladı. Bu kitap Kanada Edebiyat Liyakat Ödülü’nü aldı. Takip eden yıllarda Munro, Edebi Liyakat dalında iki ödül daha kazandı. Çalışmaları, 1997 PEN/Malamud Ödülü ve ABD Ulusal Sanat Kulübü’nün 2005 Edebiyat Onur Madalyası, Libris ve O. Henry de dahil olmak üzere çok sayıda ödülle kutlandı. Kısa öykünün büyük yazarı Alice Munro, 2009 yılında, hayatı boyunca yaptığı çalışmalar nedeniyle Man Booker Uluslararası Ödülü’ne layık görüldü. 2013 yılında ise Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan ikinci Kanadalı yazar oldu.
Son Kitabı: Sevgili Hayat
Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanmadan birkaç ay önce yazmayı bırakacağını açıklamıştı ve bir daha yazmamıştı. “Sevgili Hayat” onun son kitabı oldu. Kitabın ‘Final’ başlığı taşıyan bölümün girişinde Munro şöyle yazmıştı: “Bu kitaptaki son dört parça pek hikâye sayılmaz. Bu anlatılar, bazen gerçeği tamamen aktarmasa da duyguları ve tamamen gerçek olayları yansıtan otobiyografik çalışmalar. Onların kendi yaşamım hakkında söyleyeceğim ilk ve son –ve gerçeğe en yakın– şeyler olduğuna inanıyorum…” Kanadalı eleştirmenlerin “Bizim Çehov’umuz” diye tanımladıkları Alice Munro’nun tüm kitapları Türkiye’de Can Yayınları tarafından yayımlanıyor. Munro’nun öykülerinden yola çıkarak beyazperdeye yansıyan yapımlardan biri olan Julietta 2016 yılında Pedro Almodovar tarafından çekilmişti.
