Sokak hayvanlarına ilişkin uzun süredir tartışma yaratan “Sahipsiz ve Tehlike Arz Eden Hayvanlar” genelgesi, yargıdan döndü. Türkiye Hayvanları Koruma Vakfı tarafından açılan dava sonucunda, Danıştay 10. Dairesi, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yayımlanan genelgeyi hukuka aykırı bularak iptal etti. Kararla birlikte, sokak hayvanlarının yaşam hakkını doğrudan etkileyen düzenleme yürürlükten kaldırılmış oldu. Hayvan hakları savunucularının uzun süredir dile getirdiği itirazlar, bu kararla birlikte yargı nezdinde de karşılık buldu. Türkiye Hayvanları Koruma Vakfı Başkanı Erman Paçalı, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada davanın kabul edildiğini duyurdu. Paçalı, “Yetkisiz idarelerin hayvanlar üzerinden hukuk dışı işlem tesis etmesine yargı dur dedi. Hayvanların korunması idarenin keyfine bırakılamaz” ifadelerini kullandı.
Tartışmalı Düzenleme Ne Getiriyordu?
Genelge, yayımlandığı günden itibaren yaşam hakkı savunucularının ve hukukçuların tepkisini çekmişti. Düzenlemenin, sokak hayvanlarının toplanarak barınaklara kapatılmasına, doğal yaşam alanlarından koparılmasına ve çoğu zaman yetersiz koşullarda tutulmasına zemin hazırladığı belirtilmişti. Özellikle bazı ırkların “tehlikeli” olarak sınıflandırılması, hayvanların yalnızca ırkları üzerinden damgalanması ve 7/24 denetime tabi tutulması, ayrımcılık ve keyfilik eleştirilerini beraberinde getirmişti. Eleştiriler, genelgenin hayvanları korumaktan çok, onları kamusal yaşamdan uzaklaştırmayı hedeflediği yönünde yoğunlaşmıştı.
Hukukçulardan “Yetki Aşımı” Eleştirisi
17 maddeden oluşan genelge, hukuk çevrelerinde de ciddi tartışmalara yol açmıştı. Düzenlemenin, 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu ile 5393 sayılı Belediye Kanunu’nda tanımlanan görev ve yetkilerin ötesine geçtiği; idari bir yazıyla belediyelere yeni ve bağlayıcı yükümlülükler dayattığı ifade edilmişti. Bu durum, açık bir “yetki aşımı” olarak değerlendirilmişti. Ayrıca genelgede, görevini yerine getirmeyen belediyelere hukuki ve cezai sorumluluk yüklenebileceğinin belirtilmesi de eleştirilmiş; cezai sorumluluğun yalnızca kanunla düzenlenebileceği hatırlatılmıştı. “Tehlike arz eden hayvanlar” ifadesinin muğlaklığı ve sınırlarının belirsizliği ise, keyfi uygulamalara kapı aralayarak hem hukuki güvenliği hem de hayvanların yaşam hakkını tehdit ettiği gerekçesiyle dava konusu edilmişti.
