Rusya Adalet Bakanlığı, Rusya’da kurulan feminist punk rock grubu aynı zamanda sanat kolektifi Pussy Riot’ı “aşırıcı örgüt” ilan etti. Karar, 15 Aralık’ta Moskova’daki Tverskoy Mahkemesi’nde görülen ve savcılığın başvurusu üzerine yapılan duruşmanın ardından alındı. Mahkeme kararıyla birlikte Pussy Riot’ın Rusya’daki tüm faaliyetleri yasaklandı. Gruba destek vermek, sosyal medya paylaşımlarını beğenmek ya da yaymak da suç kapsamına alındı.
Pussy Riot’ın kurucu isimlerinden Nadya Tolokonnikova, kararın ardından yaptığı açıklamada, bunun hukuki olmaktan çok politik bir hamle olduğunu vurguladı. Tolokonnikova, kararı prensip gereği temyize götüreceklerini ancak Rus yargısının Kremlin’den bağımsız hareket edebileceğine dair bir beklentisi olmadığını söyledi. “Aşırıcı örgüt ilan edilmek hayatıma büyük bir bürokratik yük ve sürekli bir kaygı ekliyor” diyen sanatçı, asıl tehdidin Rusya’da kalan aile bireyleri ve yakın çevresi için oluştuğunu belirtti.
Mülklere El koyma, Temaslara Ceza
Rusya’da “aşırıcı” olarak damgalanan kişi ve oluşumların mal varlıklarına devlet tarafından el konulabiliyor. Bu uygulama, kimi zaman aile üyelerinin mülklerini de kapsıyor. Tolokonnikova, yaşlı ebeveynlerin evlerinden çıkarılabildiğini ya da sanatçılarla iletişimde kalan kişilere cezai soruşturma açılabildiğini ifade ediyor. Pussy Riot üyelerinin büyük bölümü şu anda Rusya dışında yaşıyor olsa da, geride kalan yakınlarının ciddi bir baskı altında olduğunu söylüyor.
Grubun avukatı Leonid Solovyov, duruşmanın kapalı kapılar ardında gerçekleştiğini ve kararın derhal yürürlüğe girdiğini Rusya’nın devlet ajansı Tass’a doğruladı. Bu durum, Pussy Riot ile her türlü temasın Rusya sınırları içinde yasa dışı hale gelmesi anlamına geliyor.
“Bugünün Rusya’sında gerçeği söylemek aşırılık sayılıyor.”
Pussy Riot, Kremlin karşıtı duruşu nedeniyle uzun süredir hedefteydi. Grup üyeleri daha önce “yabancı ajan”, “terörist” ya da “suçlu” olarak damgalanmış, hatta uluslararası arananlar listesine dahil edilmişti. Eylül ayında Moskova’daki bir mahkeme, grubun beş üyesine Rus ordusu hakkında “yalan bilgi yaymak” suçlamasıyla sekiz ile on üç yıl arasında değişen hapis cezaları vermişti.
Tolokonnikova’nın adı 2023 yılında da Rusya’nın arananlar listesine eklenmişti. Gerekçe, Putin’s Ashes adlı performansıydı. Sanatçı bu performansta, çölde balaklava takan kadınlarla birlikte Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in büyük bir portresini ateşe vermişti.
Pussy Riot, dünya çapında tanınmasını sağlayan 2012 tarihli “punk dua” performansının ardından da ağır bedeller ödemişti. Moskova’daki Kurtarıcı İsa Katedrali’nde gerçekleştirilen bu protesto, Rus Ortodoks Kilisesi ile Putin arasındaki yakın ilişkiyi hedef alıyordu. Tolokonnikova, bu eylem nedeniyle dini nefreti körükleyen holiganizm suçlamasıyla 21 ay hapis yatmıştı.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından ülkede muhalif seslere yönelik baskılar daha da sertleşti. Kremlin, savaş karşıtı ya da eleştirel tutum alan onlarca grubu ve içeriği “aşırıcı” ilan ederek yasakladı. Pussy Riot’un da dahil edildiği bu liste, yalnızca örgütleri değil, şarkıları, videoları, sanat eserlerini ve hatta sosyal medya etkileşimlerini de kapsıyor. Tolokonnikova’nın sözleriyle, “Bugünün Rusya’sında gerçeği söylemek aşırılık sayılıyor.”
