Macar Kültür Merkezi, Budapeşte’nin köprülerini ve Türkiye’de Macar uzmanların katkısıyla inşa edilen köprüleri odağına alan kapsamlı bir sergiye ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor. Köprüler Kenti: Budapeşte ve Türkiye’de Macarların Yaptığı Köprüler başlıklarını taşıyan sergi, Buda, Peşte ve Óbuda’nın birleşerek Budapeşte’yi oluşturduğu 17 Kasım 1873 tarihine atıfla 27 Kasım – 13 Şubat tarihleri arasında ziyaretçilerini ağırlayacak.
Budapeşte: Köprülerle Şekillenen Kent
Serginin ilk bölümü, Avrupa’nın en uzun ikinci nehri olan Tuna’nın iki yakasına kurulu Budapeşte’nin ikonik köprülerini ele alıyor. Kentin ulaşım sisteminin omurgasını oluşturan bu köprüler, sadece iki milyonluk nüfusun günlük hareketliliğini sağlamakla kalmıyor; aynı zamanda ulusal ve uluslararası transit trafiğin de geçiş noktası oluyor.
Tuna Nehri’nin Budapeşte’de 300 metreyi aşan genişliği, tarih boyunca mühendisler için önemli bir tasarım ve mühendislik meydan okuması anlamına gelmişti. Bu nedenle Budapeşte köprüleri, yapısal çeşitliliği ve estetik zenginliğiyle dünya şehirleri arasında özel bir yere sahip. Sergi, bu yapıları mimari miras, şehircilik ve mühendislik açısından bütüncül bir bakışla ele alıyor.
Türkiye’nin Altyapısında Macar İzleri
Serginin ikinci bölümü, Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinden Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yıllarına uzanan süreçte demiryolları, köprüler ve altyapı projelerinde görev alan Macar mühendis ve işçilerin hikâyesine ışık tutuyor.
1923 sonrası büyük çaplı inşaat hamlesiyle birlikte Ankara’nın yeni başkent olarak yeniden inşa edilmesi, demiryollarının doğuya doğru genişletilmesi ve ülke genelinde modern altyapı sistemlerinin kurulması için önemli bir iş gücüne ihtiyaç duyuldu.
Bu dönemde, savaş sonrası ekonomik sıkıntılar yaşayan Macaristan’dan Türkiye’ye gelen 1.000–1.500 civarında Macar uzman ve işçi, demiryolları, elektrik tesisatı, kanalizasyon, kent planlama ve çeşitli altyapı projelerinde görev aldı. Macar mühendisler Ankara-Sivas hattından İzmir ve Muğla’ya, Antalya’dan Zonguldak madenlerine kadar geniş bir coğrafyada Türkiye’nin modernleşmesine katkı sundu.
Kurumlardan Güçlü İşbirliği
Sergi, Liszt Enstitüsü – Macar Kültür Merkezi’nin yanı sıra Budapeşte Başkent Arşivi, Macaristan Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanlığı ile Gül Baba Türbesi Mirasını Koruma Vakfı işbirliğiyle hayata geçiriliyor. Etkinlik, iki ülke arasındaki tarihsel bağlara ışık tutarken mimarlık, mühendislik ve kültürel etkileşimler üzerinden yeni bir okuma sunmayı hedefliyor.
