Amsterdam’daki Rijksmuseum’da yürütülen Operation Night Watch çalışması, Rembrandt van Rijn’in 1642 tarihli başyapıtı Gece Devriyesi’ndeki köpeğin kökenine dair şaşırtıcı bir keşif yaptı. Araştırmacılar, Rembrandt’ın, karmaşık sahnede görülen havlayan köpeği tasarlarken Adriaen van de Venne’in 1619 tarihli bir çiziminden esinlendiğini ortaya çıkardı.
Heykel ve çizim, yüz yıldan uzun süredir aynı koleksiyonda bulunsa da, iki köpeğin benzerliği ilk kez resmî olarak fark edildi. Operation Night Watch küratörü Anne Lenders, Van de Venne çizimini bir sergide gördüğünde köpeğin pozunun ve tasarımının Gece Devriyesindekiyle birebir örtüştüğünü fark ettiğini belirtti.
Rembrandt’ın Emülasyon Yöntemi
Rembrandt, dini sahneler veya soyluların portreleri yerine çağdaş yaşamı konu alan bir tablo yaparak sanat tarihinde yenilik getirmişti. Ancak o da, 16. yüzyıl İtalyan resim kitaplarında önerildiği gibi, önceki sanatçıların çalışmalarını emülasyon yöntemiyle kullanarak kendi yorumunu katıyordu. Van de Venne’in köpeği, Gece Devriyesi’nin sağ alt köşesindeki davulun yanındaki detayda yeniden can bulmuş, Rembrandt köpeğe kendi dokunuşlarını ekleyerek dili dışarıda, kulakları biraz daha uzun ve biraz daha tombul bir hayvan olarak resmetmişti.
Köpeğin Rolü ve Restorasyon
Köpeğin sahnedeki işlevi sadece dekoratif değildi: Tablo, komutanın yürüyüş emrini verdiği ve davulcunun ritmiyle askerlerin hareket ettiği anı gösterirken, köpeğin havlaması sahnedeki canlılık ve dramatik etkiyi artırıyordu. Restorasyon çalışmaları, köpeğin, zamanla ortaya çıkan beyazımsı tabaka ve diğer bozulmalardan dolayı kısmen görünmez hâle gelmiş detaylarını gün yüzüne çıkarıyor.
Operation Night Watch, tüm restorasyon ve araştırma sürecini ziyaretçilerin gözü önünde yürütüyor. Çalışma sırasında MA-XRF analizi ile Rembrandt’ın orijinal eskizi ortaya çıkarıldı, eski boya tabakaları ve kullanılan malzemeler incelendi. Araştırmacılar ayrıca uzun yıllar kaybolmuş tuval parçalarını yapay zekayla yeniden canlandırdı.
Rijksmuseum direktörü Taco Dibbits, “Dünyanın en çok incelenmiş tablolarından biri hakkında hâlâ yeni keşifler yapılabiliyor. Bu bulgu, Rembrandt’ın yaratım sürecine dair bize daha fazla içgörü sunuyor” dedi.
