Son yıllarda sanat eserlerine yönelik gerçekleştirilen çevreci protestolar, kamusal alanda dikkat çekici bir tartışma başlığına dönüştü. Van Gogh’tan Klimt’e, Batı sanat tarihinin en bilinen ustalarına ait eserler, müzelerde art arda hedef alındı. Bu eylemlerin son durağı ise Kanada oldu.
Montreal Güzel Sanatlar Müzesi’nde (MMFA) Perşembe günü gerçekleşen olayda, çevreci aktivist grup Last Generation Canada üyesi 21 yaşındaki Marcel, Pablo Picasso’nun 1901 tarihli L’Hétaire adlı eserine parlak pembe boya fırlattı. Protesto anı grubun sosyal medya hesaplarında paylaşıldı; görüntülerde genç aktivistin müze güvenliği eşliğinde salondan çıkarıldığı görülüyor.
Grubun Instagram üzerinden yayınladığı açıklamada Marcel, eylemi neden gerçekleştirdiğini şu sözlerle açıkladı:
“Bugün sanata saldırmıyorum. Onu yok etmiyorum. Aksine, onu koruyorum. Sanat, yaşamın bir ifadesidir. Yaşayanlar için vardır. Ölü bir gezegende sanat olmaz. Ben bir sanatçıyım ve üretmeye devam etmek istiyorum.”
Bu gönderiyi Instagram’da gör
Eylem sırasında müze görevlileri hızla müdahale etti. Müze yönetimi daha sonra yaptığı basın açıklamasında, tablonun zarar görmediğini çünkü koruyucu camla kaplı olduğunu ve eserin sergiden geçici olarak kaldırıldığını bildirdi. “Müze ekibi hızla harekete geçti ve eserin fiziksel olarak zarar görmediği tespit edildi,” denildi. Eserin durumu ile ilgili detaylı bir inceleme ise sürüyor.
Montreal polisi, sabah saat 10:40 civarında olay yerine çağrıldıklarını ve üç kişinin gözaltına alındığını doğruladı. Boyayı atan kişi hakkında 5.000 Kanada Doları’nın altındaki zarar nedeniyle “mala zarar verme” suçlamasıyla işlem yapıldı ve şahıs serbest bırakıldı. Protestoyu kayda alan iki kişi ise ifadeleri alındıktan sonra serbest bırakıldı.
Last Generation Canada’nın eylemi, grubun üç haftalık iklim protestoları dizisinin bir parçasıydı. Geçtiğimiz hafta aynı grup, Montreal’deki bir kumarhane binasına da pembe boya ile müdahale etmişti. Grubun temel talebi ise açık: Kanada hükümeti, iklim felaketlerine karşı özel bir koruma ajansı kurmalı.
Grubun açıklamasında, Kanada’nın Manitoba eyaletine bağlı Winnipeg gibi kentlerde son günlerde yaşanan rekor sıcaklıklar ve yaklaşan orman yangını tehlikesi özellikle vurgulandı.
“Winnipeg’de olsaydım, sanat yapmaya hâlâ gücüm kalır mıydı? Yoksa tüm kaynaklarımı hayatta kalmak için mi harcamak zorunda kalırdım?”
diyen Marcel, sanat üretiminin yaşam koşullarıyla doğrudan ilişkili olduğuna dikkat çekti.
Olay sonrası açıklama yapan MMFA Direktörü Stéphane Aquin, müzenin duyduğu üzüntüyü şu sözlerle dile getirdi:
“Bu eylemin hedefi, yalnızca bizim değil tüm insanlığın ortak kültürel mirasıydı. Sanat, toplumsal değişim için güçlü bir araçtır. Müzeler ve sanatçılar, daha iyi bir dünya için verilen mücadelenin zaten içindedir.”
Ancak bu tür eylemler, kamuoyunda farklı yankılar uyandırıyor. Bazıları bu protestoların dikkat çekici ve sarsıcı olduğunu savunurken, kimileri sanat eserlerini hedef almanın meşruiyetini sorguluyor. Geçtiğimiz yıl Avusturya’da bir Gustav Klimt tablosunu hedef alan benzer bir eylem sonrası, Last Generation Austria grubu dağılmış, tehditler ve ağır para cezalarıyla karşı karşıya kalmıştı.
